Μία τοιχογραφία για τον Μπόουι στο Σεράγεβο

Μία τεράστια τοιχογραφία του Ντέιβιντ Μπόουι κοσμεί από το περασμένο Σάββατο δρόμο του Σεράγεβου για να τιμήσει το ανθρωπιστικό έργο του Βρετανού μουσικού κατά τη διάρκεια του πολέμου της Βοσνίας.
Η ομάδα καλλιτεχνών που δημιούργησε το έργο έκανε τα αποκαλυπτήρια παρουσία περίπου 300 ατόμων κάτω από τους ήχους του «Space Oddity», ενώ μία επιγραφή έγραφε «η μόδα αλλάζει, αλλά εσείς θα είστε πάντα οι ήρωες μου».
Η τοιχογραφία έχει διαστάσεις 13 μέτρα ύψος και 10,5 μέτρα πλάτος και βρίσκεται σε ένα κτίριο στην πανεπιστημιούπολη του Σεράγεβου, σε μικρή απόσταση από την οδό Sniper Alley.
Ο συγκεκριμένος δρόμος έγινε ιδιαίτερα γνωστός στα χρόνια του πολέμου, λόγω της επικινδυνότητάς του από τους ελεύθερους σκοπευτές και που πλέον συμβολίζει την αλλαγή που επήλθε στην Βοσνία μετά το τέλος του πολέμου του 1992-95.
Την τοιχογραφία σκίτσαρε ο εικονογράφος της Marvel comics, Ένις Σίσικ και ολοκληρώθηκε από τον ζωγράφο Ζόραν Χέρσεγκ, που την ολοκλήρωσε σε ενάμιση μήνα.
Την αρχική ιδέα για τη δημιουργία μίας τοιχογραφίας του χαμαιλέοντα της μουσικής και της ζωής, που πέθανε στα 69 του χρόνια στις 11 Ιανουαρίου από καρκίνο, είχε αρχικά ο μουσικός Vedad Trbonja.
Ο Μπόουι είχε χρησιμοποιήσει την φήμη του για να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο για τον πόλεμο στην Βοσνία, ενώ είχε συγκεντρώσει και χρήματα για ανθρωπιστικούς σκοπούς, παρότι ο ίδιος δεν είχε επισκεφτεί ποτέ το Σεράγεβο.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Ούρσουλα Λε Γκεν: «Αν δεν αντισταθείς, είσαι συνεργός»...

Μετάφραση: Αλέξανδρος Μινωτάκης

«Δεν θα κατανοήσουμε την αδικία που ζούμε, αν δεν μπορούμε να φανταστούμε την δικαιοσύνη. Δεν θα είμαστε ελεύθεροι αν δεν μπορούμε να φανταστούμε την ελευθερία. Δεν μπορούμε να αξιώνουμε να κατακτήσει την δικαιοσύνη και την ελευθερία κάποιος που δεν είχε την ευκαιρία να τις φανταστεί ως εφικτές».
«Πρέπει πάντα να διαλέγεις πλευρά» παρότρυνε ο Ελί Βίζελ στην εντυπωσιακή ομιλία του για την αποδοχή του βραβείου Νόμπελ. «Η ουδετερότητα βοηθάει τον καταπιεστή, ποτέ το θύμα. Η σιωπή ενθαρρύνει το βασανιστή, ποτέ το βασανιζόμενο». Ωστόσο, κομμάτι της ανθρώπινης τραγωδίας είναι το γεγονός, ότι παρά τις καλές προθέσεις μας και τα φλογερά ιδανικά μας, συχνά επαναπαυόμαστε στην ουδετερότητα μπροστά στην αδικία, είτε από φόβο για τη δική μας σταθερότητα είτε από έλλειψη εμπιστοσύνης στην ικανότητά μας να κάνουμε τη διαφορά, είτε λόγω του πιο καταστρεπτικού ελαττώματος της ψυχής, το δικέφαλο φίδι του κυνισμού και της απάθειας. Πώς μπορούμε, λοιπόν, να απεγκλωβιστούμε από την παθητικότητα που εκλογικεύουμε με τόση τέχνη, ενθυμούμενοι ότι «η αδικία, οπουδήποτε και αν συμβαίνει, απειλεί τη δικαιοσύνη παντού»** και να κατακτήσουμε μία τέτοια επίγνωση με θάρρος και φαντασία;
Αυτό το ζήτημα εξετάζει η Ούρσουλα Λε Γκεν (γεννημένη 21 Οκτωβρίου του 1929) σε ένα από τα πολλά εξαιρετικά κομμάτια του έργου της «The Wave in the Mind: Talks and essays on the Writer, the Reader and the Imagination» (σσ δεν έχει εκδοθεί στα ελληνικά). Πρόκειται για ένα θησαυρό νηφάλιας και ζεστής σοφίας σε θέματα τόσο ετερόκλητα και ουσιαστικά όπως το φύλο, ο ιερός χαρακτήρας των δημόσιων βιβλιοθηκών, η μαγεία της πραγματικής ανθρώπινης συζήτησης και για το τί πραγματικά σημαίνει ομορφιά.
Σε ένα εξυψωτικό και ευχάριστα προκλητικό δοκίμιο της συλλογής με τίτλο «A War Without End», το οποίο η Λε Γκεν περιγράφει ως «σκέψεις, γραμμένες κατά διαλλείματα για την καταπίεση, την επανάσταση και τη φαντασία» γράφει:
«Η χώρα μου δημιουργήθηκε από μία επανάσταση και σχεδόν καταστράφηκε από μία άλλη. Η πρώτη επανάσταση αποτελούσε μία διαμαρτυρία ενάντια στην ενοχλητική, ηλίθια αλλά σχετικά ήπια κοινωνική και οικονομική εκμετάλλευση. Ηταν σχεδόν απόλυτα επιτυχής. Πολλοί από αυτούς που πραγματοποίησαν την πρώτη επανάσταση εφάρμοσαν την πιο ακραία μορφή οικονομικής εκμετάλλευσης και οικονομικής καταπίεσης: Ηταν δουλέμποροι. Η δεύτερη αμερικάνικη επανάσταση, ο Εμφύλιος Πόλεμος, ήταν μία προσπάθεια να διατηρηθεί η δουλεία. Ηταν εν μέρει επιτυχής. Ο θεσμός καταργήθηκε αλλά ο τρόπος σκέψης του αφέντη και ο τρόπος σκέψης του δούλου ακόμα επηρεάζουν πολλές από τις σκέψεις στην Αμερική».
Όταν αυτές οι κυρίαρχες αφηγήσεις ενσωματώνονται τόσο βαθιά σε μία κοινωνία, όπως θεωρεί η Λε Γκεν, ακόμα και αυτοί που υφίστανται την καταπίεσή τους, καταλήγουν να τις εσωτερικεύουν. Σκέφτομαι τον Τζέιμς Μπάλντουιν, ο οποίος σε μία τρομερή συνέντευξή του με την Νίκη Τζιοβάνι τόνισε: «Αυτό που σου κάνει ο κόσμος, αν το κάνει για αρκετό διάστημα και αρκετά αποτελεσματικά, αρχίζεις να το κάνεις στον εαυτό σου. Γίνεσαι προδότης, ένας συνεργός των δολοφόνων σου, επειδή πιστεύεις τα ίδια με αυτούς».
Περνώντας στο θέμα της αντίστασης στην καταπίεση, η Λε Γκεν επικαλείται τα αξιομνημόνευτα λόγια της ποιήτριας και πρώην σκλάβου Phillis Wheatley, η οποία έγραψε το 1774: «Σε κάθε ανθρώπινο ζώο, ο άνθρωπος έχει ενσταλάξει μία αρχή την οποία λέμε Αγάπη για την Ελευθερία· δεν ανέχεται την καταπίεση και διψάει για σωτηρία».
Η Λε Γκεν εξετάζει το ανησυχητικό παράδοξο στην καρδιά αυτής της μόνιμης αλήθειας: «Ό,τι είναι καλό στους θεσμούς και την πολιτική της χώρας μου βασίζεται σε αυτήν την αλήθεια. Ωστόσο βλέπω ότι παρόλο που αγαπάμε την ελευθερία, είμαστε τις περισσότερες φορές ανεκτικοί απέναντι στην καταπίεση και αρνούμαστε ακόμα και την απελευθέρωση. Βλέπω ένα κίνδυνο στο να επιμένουμε ότι η αγάπη μας για την ελευθέρια πάντα ξεπερνάει οποιαδήποτε δύναμη ή αδράνεια μας κρατάει από το να αντισταθούμε στην καταπίεση και να αναζητήσουμε την απελευθέρωση. Αν αρνηθώ ότι ισχυροί, έξυπνοι και ικανοί άνθρωποι θα αποδεχθούν και όντως αποδέχονται την καταπίεση, τότε χαρακτηρίζω τους καταπιεζόμενους ως αδύναμους, χαζούς και ανίκανους.
»Αν είναι αλήθεια ότι οι ανώτεροι άνθρωποι αρνούνται να τους αντιμετωπίζουν ως κατώτερους, τότε αυτό θα συνεπάγονταν ότι αυτοί που είναι χαμηλά στην κοινωνική ιεραρχία είναι όντως κατώτεροι, καθώς, αν ήταν ανώτεροι θα εξεγείρονταν. Αφ” ης στιγμής αποδέχονται μία κατώτερη θέση, είναι όντως κατώτεροι. Αυτό είναι το βολικό ταυτολογικό επιχείρημα του δουλεμπόρου, αυτού που έχει κοινωνικά αντιδραστικές απόψεις, του ρατσιστή και του μισογύνη.»
Αντιπαρατιθέμενη με τις απόψεις του Κίρκεγκωρ σχετικά με την ισχύ της μειονότητας, η Λε Γκεν ελέγχει με βάση την πραγματικότητα την κατανομή της εξουσίας καθ' όλη την ανθρώπινη ιστορία: 
«Η κυρίαρχη τάξη είναι πάντα μικρή σε αριθμό και τα κατώτερα στρώματα μεγάλα, ακόμα και σε μία κοινωνία με κάστες. Οι φτωχοί πάντα ξεπερνούν κατά πολύ τους πλούσιους. Αυτοί που ασκούν την εξουσία είναι πάντα λιγότεροι έναντι αυτών επί των οποίων ασκείται. Οι ενήλικοι άνδρες κρατούν τις ανώτερες θέσεις σχεδόν σε όλες τις κοινωνίες παρόλο που αριθμητικά είναι λιγότεροι από τις γυναίκες και τα παιδιά. Οι κυβερνήσεις και οι θρησκείες επικυρώνουν και διατηρούν την ανισότητα, την κοινωνική ιεραρχία, τη διαφορά μεταξύ των φύλων και τα προνόμια, είτε καθολικά είτε με επιλεκτικό τρόπο».
Οι περισσότεροι άνθρωποι, στα περισσότερη μέρη του κόσμου, στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας, κατέχουν κατώτερες κοινωνικές θέσεις. Και οι περισσότεροι άνθρωποι, ακόμα και σήμερα, ακόμα και στον “ελεύθερο κόσμο”, ακόμα και στη “χώρα της ελευθερίας”, θεωρούν ότι αυτή η τάξη πραγμάτων ή συγκεκριμένες πλευρές αυτής, είναι φυσικές, αναγκαίες και δεν υπόκεινται σε αλλαγές. Θεωρούν ότι τα πράγματα ήταν πάντα έτσι και συνεπώς έτσι πρέπει να είναι. Αυτό μπορεί να είναι είτε πεποίθηση είτε άγνοια. Συχνά είναι και τα δύο.
»Στη διάρκεια των αιώνων, οι περισσότεροι άνθρωποι με κατώτερη κοινωνική θέση δεν μπορούσαν να γνωρίζουν ότι ένας άλλος τρόπος οργάνωσης της κοινωνίας έχει υπάρξει ή θα μπορούσε να υπάρχει, ότι η αλλαγή είναι εφικτή. Μόνο όσοι βρίσκονταν στις ανώτερες θέσεις γνώριζαν αρκετά ώστε να το κατανοούν αυτό και η εξουσία και τα προνόμιά τους είναι αυτά που θα διακυβεύονταν αν άλλαζε η τάξη πραγμάτων».
Αλλά και πέρα από την κοινοτοπία ότι όσοι κατέχουν την εξουσία είναι πιο κατάλληλοι γι αυτήν, η Λε Γκεν ισχυρίζεται ότι μία βαθύτερη αδυναμία στην ηθική φαντασία διατηρεί τις καταπιεστικές δομές εξουσίας στη θέση τους. Γράφει τα εξής:
«Έχουμε έναν καλό λόγο να είμαστε προσεκτικοί, να είμαστε ήσυχοι, να μην κουνάμε πολύ τη βάρκα. Διακυβεύεται η ειρήνη και η άνεσή μας. Το διανοητικό και ηθικό πέρασμα από την άρνηση της αδικίας μέχρι τη συνειδητοποίηση της συνοδεύεται συνήθως από μεγάλο κόστος. (…) Η τελευταία φράση του ινδικού έπους Μαχαβαράτα λέει ότι “σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να πετύχω ένα στόχο πέρα από την ικανότητά μου”. Είναι πιθανό ότι η δικαιοσύνη, μία ανθρώπινη ιδέα, είναι ένας στόχος πέρα από τις ανθρώπινες ικανότητες. Είμαστε καλοί στο να επινοούμε πράγματα που δεν υπάρχουν.
»Πιθανώς η ελευθερία μπορεί να κατακτηθεί μέσα από ανθρώπινους θεσμούς αλλά πρέπει να παραμείνει μία ιδιότητα του μυαλού ή του πνεύματος που δεν εξαρτάται από τις περιστάσεις, ένα θείο δώρο…
»Το πρόβλημά μου με αυτή τη θέση είναι ότι απαξιώνει το γεγονός η δουλειά και η περίσταση ενθαρρύνουν την θεσμική αδικία που καθιστά απρόσιτο το θείο δώρο. Σε ένα παιδί δύο χρονών που πεθαίνει από την πείνα ή από χτυπήματα ή από βομβαρδισμούς δεν του χορηγήθηκε πρόσβαση στην ελευθερία, ούτε κάποιο θείο δώρο, υπό καμία έννοια που να μπορώ να καταλάβω. Μπορούμε να κατακτήσουμε μέσα από τις προσπάθειες μας μία ατελή δικαιοσύνη, μία περιορισμένη ελευθερία. Καλύτερα έτσι παρά καθόλου. Ας κρατήσουμε γερά αυτή την αρχή, την αγάπη της Ελευθερίας για την οποία μίλησε η απελευθερωμένη σκλάβος, η ποιήτρια».
Επαναλαμβάνοντας τον ισχυρισμό της Σούζαν Σόνταγκ ότι «το θάρρος είναι τόσο μεταδοτικό όσο ο φόβος», η Λε Γκεν εξετάζει την αναπόδραστα περίπλοκη διαδικασία συνειδητοποίησης και δράσης μέσα από την οποία αντιμετωπίζεται η αδικία:
«Το πέρασμα από την άρνηση της αδικίας στην αναγνώρισή της δεν μπορεί να αναιρεθεί. Τα μάτια δεν ξεχνούν αυτό που είδαν. Όταν αντιληφθείς την αδικία, δεν μπορείς ποτέ ξανά καλή τη πίστει να αρνηθείς την καταπίεση και να υπερασπιστείς τον καταπιεστή. Αυτό που ήταν αφοσίωση πριν, τώρα γίνεται προδοσία. Από δω και στο εξής, αν δεν αντισταθείς, είσαι συνεργός. Αλλά υπάρχει μία μέση οδός ανάμεσα στην άμυνα και την επίθεση, μία οδός ευέλικτης αντίστασης, ένα πεδίο που είναι ανοιχτό στην αλλαγή. Δεν είναι εύκολο να το βρει κανείς ή να ζήσει εντός του».
Στοχαζόμενη τον ισχυρισμό της Οντρ Λορντ ότι «κανείς δεν μπορεί να διαλύσει το σπίτι του αφέντη με τα δικά του εργαλεία», φράση που η Λε Γκεν θεωρεί μία «πλούσια και επικίνδυνη» μεταφορά, γράφει:
«Η εξουσία όχι μόνο διαφθείρει, αλλά εθίζει. Η εργασία γίνεται καταστροφή. Τίποτα δεν οικοδομείται. Οι κοινωνίες αλλάζουν και με και χωρίς βία. H επαναδημιουργία είναι εφικτή. Η οικοδόμηση είναι εφικτή. Τί εργαλεία έχουμε για να οικοδομήσουμε πέρα από σφυριά, καρφιά, πριόνια, εκπαίδευση, να μάθεις να σκέφτεσαι, να έχεις ικανότητες μάθησης;».
Με μία διάθεση που θυμίζει την υπέροχη σκέψη του μεγάλου βιολοντσελίστα Πάου Καζάλς για «τη δημιουργία ενός κόσμου αντάξιου των παιδιών του», η Λε Γκεν προσθέτει:
«Υπάρχουν όντως εργαλεία που δεν έχουν εφευρεθεί, που πρέπει εμείς να εφεύρουμε προκειμένου να χτίσουμε το σπίτι που θέλουμε να ζήσουν τα παιδιά μας; Μπορούμε να προχωρήσουμε πέρα από όσα ξέρουμε μέχρι σήμερα ή όσα ήδη γνωρίζουμε μας εμποδίζουμε να μάθουμε όσα έχουμε ανάγκη; Το να μάθουμε τί έχουν να διδάξουν οι έγχρωμοι άνθρωποι, οι γυναίκες, οι φτωχοί το να αποκτήσουμε την αναγκαία γνώση, σημαίνει να ξεχάσουμε όλη τη γνώση των λευκών, των ανδρών, των ισχυρών;»
Το πιο ισχυρό εργαλείο, ισχυρίζεται η Λε Γκεν, είναι η φαντασία. Η ικανότητα και η διάθεση να φανταστείς εναλλακτικές στην πραγματικότητα όπως την ξέρουμε, είναι πάντα το πρώτο βήμα προς το να καταστήσεις εφικτές, διαφορετικές και καλύτερες πραγματικότητες. Αναδεικνύει την αφήγηση ως την πιο ισχυρή χρήση της φαντασίας για την επέκταση του εφικτού:
«Η Ουτοπία και η Δυστοπία είναι μέρη που υπάρχουν διανοητικά. Γράφω από πάθος και παιχνιδιάρικη διάθεση. Οι ιστορίες μου δεν είναι ούτε καμπανάκια κινδύνου ούτε σχεδιαγράμματα για το τί πρέπει να κάνουμε. Νομίζω ότι οι περισσότερες είναι κωμωδίες των ανθρώπινων τρόπων, μας υπενθυμίζουν την τεράστια ποικιλία τρόπων με τους οποίους επιστρέφουμε στο ίδιο μέρος και επικροτούν αυτή την ποικιλία μέσα από την εφεύρεση ακόμα περισσότερων εναλλακτικών και πιθανοτήτων. (…) Για εμένα το πιο σημαντικό πράγμα δεν είναι να προσφέρεις κάποια συγκεκριμένη ελπίδα βελτίωσης, αλλά να προσφέρεις μία φανταστική αλλά πειστική εναλλακτική πραγματικότητα, να ταρακουνήσει το μυαλό μου και το μυαλό του αναγνώστη από την τεμπέλικη και άτολμη συνήθεια να σκέφτεται ότι ο τρόπος που ζούμε τώρα είναι ο μόνος τρόπος που μπορούν να ζήσουν οι άνθρωποι. Αυτή η αδράνεια επιτρέπει στους θεσμούς της αδικία να συνεχίζουν να υπάρχουν χωρίς να αμφισβητούνται.
»Η φαντασία και η επιστημονική φαντασία στην ίδια τη σύλληψή τους προσφέρουν εναλλακτικές στον παρόντα, υπαρκτό κόσμο του αναγνώστη. Νεότεροι άνθρωποι, σε γενικές γραμμές, υποδέχονται θετικά τέτοιου είδους ιστορίες επειδή μέσα από το σθένος και την προθυμία τους για εμπειρίες αποδέχονται θετικά τις εναλλακτικές, τις πιθανότητες, την αλλαγή. Έχοντας φτάσει να φοβούνται ακόμα και την φαντασία της πραγματικής αλλαγής, πολλοί ενήλικες αρνούνται όλη τη φανταστική λογοτεχνία και είναι υπερήφανοι με το ότι δεν βλέπουν τίποτα πέρα από αυτό που γνωρίζουν ή νομίζουν ότι γνωρίζουν».
Με μία διάθεση που απηχεί τις όμορφες σκέψεις της Σούζαν Σονταγκ σχετικά με την αφήγηση και το τί σημαίνει να είναι κανείς ηθικός άνθρωπος, η Λε Γκεν εξετάζει το καθήκον της αφήγησης φανταστικών ιστοριών και την ουσιαστική ανταμοιβή που αυτό φέρει:
«Η άσκηση της φαντασίας είναι επικίνδυνη για όσους επωφελούνται από τον τρόπο που είναι τα πράγματα επειδή έχει τη δύναμη να δείξει ότι αυτή η κατάσταση δεν είναι μόνιμη, δεν είναι καθολική, δεν είναι αναγκαία. Κατέχοντας την πραγματική, αν και περιορισμένη, δύναμη να θέσει υπό αμφισβήτηση τους κατεστημένους θεσμούς, η λογοτεχνία του φανταστικού έχει επίσης και την ευθύνη για αυτή τη δύναμη. O παραμυθάς είναι ο τελάλης της αλήθειας (…).
»Δεν θα κατανοήσουμε την αδικία που ζούμε, αν δεν μπορούμε να φανταστούμε τη δικαιοσύνη. Δεν θα είμαστε ελεύθεροι αν δεν μπορούμε να φανταστούμε την ελευθερία. Δεν μπορούμε να αξιώνουμε να κατακτήσει τη δικαιοσύνη και την ελευθερία κάποιος που δεν είχε την ευκαιρία να τις φανταστεί ως εφικτές».

Πηγή: toperiodiko.gr

Μανιφέστο, του Κρίστιαν Λούπα

Πώς να εκφράσεις αυτό το φόβο ; 

 Μια διογκούμενη αίσθηση ανοίκειου… 

 Μια όλο και πιο μεγάλη δυσκολία να καταλάβεις… 

 Μπορώ βέβαια να προσπαθήσω… 

 Να προσπαθήσω να πάρω μέρος σε επιπόλαιες διαμάχες 

 Να διατυπώσω κρίσεις… 

Όμως δεν πιστεύω πως αυτός ο τρόπος θα με βοηθήσει να καταλάβω κάτι περισσότερο. 

 Ή να βοηθήσω κάποιον άλλο να καταλάβει. 

 Αυτά που σκέφτομαι – κι αυτά που λέω – μου φαίνονται όλο και πιο ξένα προς εμένα… 

 Έχει άραγε νόημα να μοιραστώ αυτό το αίσθημα του ανοίκειου και του ακατανόητου; 

 Ο καλλιτέχνης εξακολουθεί άραγε να έχει κάποια χρησιμότητα όταν η κατάσταση είναι αυτή που είναι; 

 Ή εγώ, ως καλλιτέχνης… Κλπ κλπ 

 Κάποιος που νιώθει όλο και πιο ξένος. 

 Κάποιος που διαφωνεί όλο και πιο πολύ. 

 Το σκάνδαλο μιας καθολικής διαμαρτυρίας μοιάζει να είναι η μόνη δυνατότητα. 

 Π.χ. Το «Golgota Picnic»… 

 Ή κάτι αντίστοιχο… 

 Το ξέρω, με το να λέω «δεν καταλαβαίνω τον κόσμο σας», απλώς γκρινιάζω … 

 Οικτίρω τον εαυτό μου… 

 Αυτές οι σκέψεις, αυτή η ομολογία δεν έχει καμία χρησιμότητα για σας… Πρός τι μια τέτοια ομολογία ; 

 Ωστόσο, νιώθω την ανάγκη να σας την εκφράσω. 

 Αλλιώς δεν μπορώ να πάω παραπέρα… 

 Λέω ΣΑΣ Αλλά κατά βάθος δεν ξέρω τι πάει να πει σας 

 Σημαίνει εσάς που κοιτάτε ; 

 Για να βρίσκεστε εδώ, κάτι περιμένετε, 

 Κάτι περιμένετε από την τέχνη… 

 Κάτι περιμένετε από τον καλλιτέχνη… 

 Τι ; 

 Μια αλήθεια ή απλώς μια συνήθεια ; 

Όμως ούτε τώρα δε λέω ακριβώς αυτό που εννοώ… 

 Κινδυνεύω να μη γίνω κατανοητός… 

 Αυτό που θέλω να πω είναι πως ο ρόλος του καλλιτέχνη, παγιδευμένος καθώς είναι από το στάσιμο ρεύμα της απάθειας του κόσμου, συρρικνώνεται 

 Ως προς τις πνευματικές του ικανότητες, την ενέργειά του, τις αξίες του… 

 Τις δημιουργικές ικανότητες των συνειδήσεών μας 

 Ακόμα και… 

 Δεν ξέρω… 

 Ως προς το ίδιο το νόημα αυτών των συνειδήσεων 

 Γιατί στην ουσία πιστεύω πως ο ρόλος της ψυχής μας αλλάζει 

 Οι ψυχές μας δεν είναι πια χρήσιμες σε κανένα… 

 Γιατί στην ουσία ο ρόλος και το νόημα των συνειδήσεων και των αληθειών μας 

 Μάλλον τείνουν να εξαφανιστουν 

 Ίσως ο ρόλος των δημιουργικών μας οραμάτων να περιορίζεται ολοένα και πιο πολύ 

 Μέσα σ’αυτά που παράγει το μανιασμένο καρναβάλι 

 Της πολιτικής πραγματικότητας… 

 Το καμπαρέ της κοινωνίας και οι στροβιλισμοί της μωρολολογίας/ αερολογίας 

 Ή ακόμα και μια κάποια συνήθεια / εθισμός να συναναστρέφεσαι την τέχνη 

 Έχω την αίσθηση πως επαναλαμβάνουμε αυτή τη συνήθεια / εθισμό 

 Μ’έναν τρόπο όλο και πιο αυτόματο, όπως στα όνειρα. 

 Όμως τίποτα ουσιαστικό δεν παράγεται. 

Έχω την εντύπωση πως έχουμε όλοι καταθέσει τα όπλα 

 Πως αποδεχτήκαμε την ήττα μας απέναντι στον κόσμο 

 Πάει αρκετός καιρός από τότε που νιώθουμε πως είναι υπεράνω των δυνάμεών μας 

 Να συνεχίσουμε να παλεύουμε 

 Να συνεχίσουμε να σκεφτόμαστε 

 Να χτίσουμε σαν σπίτια τις μικρές κατασκευές της θέλησης… 

 Και γι άλλη μια φορά εμείς είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε κάτι τρομακτικό… 

 Και γι άλλη μια φορά εμείς είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε κάτι τερατώδες… 

 Λέω «εμείς» 

 Ίσως όμως να είναι μόνο δικό μου το πρόβλημα… 

 Όχι ! 

 Επιμένω στο ΕΜΕΙΣ 

 Νιώθουμε προδομένοι… Η δημοκρατία δεν μας προφυλλάσσει από τους δαίμονες της μετριότητας, απ’ αυτή την αγορά που τη μονοπωλούν κάτι παμπόνηροι που εκμεταλλεύονται το φόβο των μετρίων, τη μνησικακία τους, το μίσος, τη στέρηση, τη ματαίωση τους, όλο αυτό που ονομάζεται πολιτικό πνεύμα / μεγαλοφυία. 

 Ενώ ούτε το 10% των ψηφοφόρων δεν ψήφισαν υπέρ της ανθρωπιστικής πρόοδου. 

 Αυτός ο φόβος πρέπει να εκφραστεί. Είναι η παρακαταθήκη του Τόμας Μπέρνχαρτ ! Σ’αυτό το στάδιο βρισκόμαστε σήμερα. Ο

 Τόμας Μπέρνχαρτ το αποκάλεσε ναζισμό. 

 Πρόκειται για την πλειοψηφία, αυτή την αποφασιστική πλειοψηφία που επιτρέπει σ’εκείνους που διακινούν τη μνησικακία να ανεβαίνουν στην εξουσία, σ’εκείνους που, όποιες κι αν είναι οι δηλώσεις τους, θα γίνουν οι στενόμυαλοι εκτελεστές μιας εγωτικής και ανώριμης πορείας, οι εχθροί της ανθρώπινης προόδου που κρύβονται κάτω από τον μανδύα του Θεού. 

 Η άρνηση να ζεις εκεί όπου ζει ένας τέτοιος λαός – όποια κι αν είναι η σημασία αυτής της λέξης… 

Η άρνηση… 

 Σήμερα, οι ιερεμιάδες όλων εκείνων που φοβούνται μοιάζουν αφελείς. 

 Κι όμως, έχουν κάποιο νόημα όσα επαναλαμβάνουν από δω κι από κει μεμονωμένα άτομα, πρόσωπα που βρίσκονται ξαφνικά απομονωμένα : θέλω να φύγω, δεν θέλω να ζήσω εκεί όπου οι άνθρωποι κάνουν τέτοιες επιλογές. Πώς να μείνει κανείς αδιάφορος ; Είναι αδιανόητο… 

 Κι ανάμεσα σε όσους μιλούν για φυγή, καθένας νιώθει ξαφνικά φριχτά μόνος. 

 Ξαφνικά αποπροσανατολισμένος, ξεγελασμένος. Ξαφνικά… 

 Τι θα πει έθνος σήμερα ; 

Φοβάμαι την ερυθρόλευκη σημαία. Συνειδητοποιείτε τι σημαίνει αυτό ; 

 Πράγματι λοιπόν, έχω μείνει μόνος… η επιθυμία μου ήτανε να φύγω, κι έχω μείνει μόνος… Δεν αισθάνομαι Πολωνός, νιώθω όπως ο Τόμας Μπέρνχαρτ που τον ταλάνιζε στο τέλος της ζωής του η ακαταμάχητη επιθυμία να εγκαταλείψει τον τόπο όπου ήταν υποχρεωμένος να είναι Αυστριακός. 

Υπάρχει στον κόσμο που με περιβάλλει κάτι, απέναντι στο οποίο νιώθω όλο και πιο ξένος. 

 Δεν αρκεί να έχεις μια δουλειά, ένα διαμέρισμα και να μην έχεις οικονομικό πρόβλημα. 

 Δεν μπορώ να συμβιβαστώ με την ιδέα πως είμαι καρφωμένος εδώ, σαν φυτό, εδώ όπου οι άνθρωποι προτίμησαν την στενή επιλογή της οπισθοδρόμησης, και κλείνονται μέσα της, κλείνοντας το δρόμο στον Ονειροπόλο της ανθρωπιστικής προόδου. 

 Να ζήσω κάπου… αλλού… Αλήθεια είναι, δεν μπορώ να ζήσω εκεί όπου ανθεί ο φασισμός. Φασισμό το ονόμασαν στην Αυστρία. Μα τι είναι φασισμός ; 

 Εδώ εξοργίζονται όταν κάποιος χρησιμοποιεί τη λέξη «φασισμός», και χλευάζουν με τη μεγαλύτερη ευκολία όποιον την αρθρώνει μες στη μοναξιά και την απελπισία, όποιον τη χρησιμοποιεί δισταχτικά, γιατί είναι μια λέξη που προκαλεί δέος όπως μια μεγάλη καταδίκη. 

 «Δεν ξέρετε τι είναι ο φασισμός; Ριχτείτε με τα μούτρα στην ιστορία.», λένε οι κυνικοί. Εσείς οι κυνικοί ιστορικοί δεν ξέρετε για τι πράγμα μιλάτε. Λέω «φασισμός» γιατί δεν ξέρω άλλη λέξη. Ονομάζω φασισμό, αυτή τη συνομωσία της στενότητας (του πνεύματος), αυτή την κοινότητα που αναγορεύει το μίσος της σε κριτήριο υπεροχής, και ξαποστέλνει τον άλλο σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. 

 Ο φασισμός υπήρχε πάντοτε. Αλλά η κοινωνία μας είναι και πάλι έτοιμη να βυθιστεί σ’ αυτή τη νέα σκοτεινή εποχή, να την διυλίσει και την ξαναφέρει στην επιφάνεια. 

 Ο φασισμός είναι που με κάνει να θέλω να φύγω, αυτός ο αέρας που τον έχει δηλητηριάσει μια στενόμυαλη κοινότητα γεμάτη μίσος και χαμέρπεια. Φασισμός είναι η εκφυλισμένη εθνικότητα σε μια εποχή όπου το έθνος έχει μεταβληθεί σε κάτι ακατάληπτο και αναχρονιστικό. Η εθνικότητα ως νόσος, η εθνικότητα ως υποδοχέας μνησικακίας, η κοινότητα που αποκλείει τον άλλον, ανεξάρτητα από τα κριτήρια με τα οποία και για τα οποία μετετρέπεται ακριβώς σε άλλον. 

 Ο φασισμός είναι η θρησκεία ενός Θεού που έγινε αρνητικός – ειναι η θρησκεία του αποδιοπομπαίου τράγου που τον θυσιάζουν στο όνομα του Θεού, είναι η λατρεία της ανωτερότητας αυτού του Θεού που εγκαθιδρύεται με τη θυσία του αποδιοπομπαίου τράγου… 

 Ο Θεός χάνεται από τον ορίζοντα της ανθρώπινης σκέψης, χάνεται βίαια από τον ορίζοντα της ανθρώπινης σκέψης, και μόνο με την φανέρωση του εχθρού ξαναγίνεται ορατός… 

 Ο εχθρός με το καλυμμένο πρόσωπο που φανερώνεται σήμερα, είναι ο Θρησκευτικός Πόλεμος…. Άραγε από κει να προέρχεται ο φόβος και η διάχυτη ανάγκη φυγής ; 

 Είναι αδύνατο να παραμένω σε μια κοινότητα που κάνει αυτές τις επιλογές. Αρνούμαι να ξυπνάω σε μια χώρα όπου κυματίζει η ερυθρόλευκη σημαία. 

 Αυτό το συμπυκνωμένο μίσος που με κατακλύζει από παντού μ’ εμποδίζει να αναπνεύσω… 

Το κλουβί αυτό όπου με διαχώρισαν ως ξένο, εξαιτίας των πιθανών ονείρων μου για μια πιθανή πρόοδο του ανθρώπινου όντος. 

 Φασισμός είναι η μετατροπή του Άλλου σε εχθρό, παμπάλαια μέθοδος της κοινότητας των μετρίων. 

Ο φασισμός είναι η θρησκεία των μετρίων… Είναι ο απροσδιόριστος φόβος που νιώθουν οι απομονωμένοι, απομονωμένοι ακόμη περισσότερο εξαιτίας μιας μυστικής συνομωσίας που τους κρατά εγκλωβισμένους. 

 Στην οδό Μπρακά στην Κρακοβία καίνε αυτοκίνητα, και κανείς δεν ενδιαφέρεται… άλλωστε δεν έβαλαν αυτοί τη φωτιά. Η κοινότητα επέλεξε το δικαίωμα να καταστρέφει, να καταργεί τη διαφορά, να κλείνει όλες τις διόδους που οδηγούν προς τα έξω… το δικαίωμα να φράζει τους δρόμους που οδηγούν σε σκέψεις και ερωτήματα σε σχέση με το τι μπορεί να είναι ο άνθρωπος. Οι μέτριοι αυτά τα φοβούνται. Όταν η δημοκρατία ελέγχεται από τους μέτριους μεταμορφώνεται σε φασισμό. Φασισμός είναι αυτός ο κλειστός χώρος όπου η μετριότητα των ημέτερων μετατρέπεται σε ύψιστη αξία. 

 Μια ακατανόητη αλλά αδήρητη ανάγκη φυγής από τον τόπο όπου συμβαίνουν όλ’αυτά, όπου το κάψιμο των αυτοκινήτων επέχει θέση θρησκευτικών θυσιών… 

 Η πλατεία Ηρώων είναι ο τόπος όπου ένας άντρας μίλησε και καθιέρωσε τη λατρεία της θρησκείας του μίσους. 

 Φτου/ Για δες ! πάει κι η τηλεόραση ! Η τηλεόραση χάλασε ! Ίσως μάλιστα και να ’χει σπάσει 

! Άλλος ένας διάχυτος λόγος να φύγει κανείς από εδώ. Γιατί είμαστε θύματα της πορνογραφίας των Δημοσιογράφων…. Αυτοί ευθύνονται γι αυτό το τσίρκο, για τη κατακρεούργηση των κριτηρίων, για την πολιτική πορνογραφία που δεν καταργεί μόνο όλους τους δρόμους των πνευματικών δυνατότητων, αλλά και την ίδια την ιδέα αυτών των δρόμων. 

Πρόκειται για την πρακτική της καθημερινής διασκέδασης μέσω μιας ισχυρής καθημερινής δόσης χαυνωτικής πολιτικής διασκέδασης. (ακόμα και μια εκλογική βραδιά μετατρέπεται σε χαυνωτική πολιτική διασκέδαση για ηλιθίους) 

 Κρακοβία, 27 Οκτωβρίου 2015, 14:50

Αρχίζει το κυνήγι των Κούρδων βουλευτών

Με μεγάλη πλειοψηφία, η οποία ξεπέρασε τα 2/3 των βουλευτών, εγκρίθηκε την περασμένη Παρασκευή, απ’ το τουρκικό κοινοβούλιο, η άρση της ασυλίας των βουλευτών από δικαστικές διώξεις. Στόχος αυτής της απόφασης είναι η φιλοκουρδική αντιπολίτευση.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέτ Ταγίπ Ερντογάν, χαιρέτησε την απόφαση αυτή, θεωρώντας την ως «ιστορικής σημασίας ψήφο», προσθέτοντας ότι «ο λαός μου δε θέλει σε αυτό το κοινοβούλιο, βουλευτές που έχουν διαπράξει εγκλήματα». Είναι γνωστό πως ο πρόεδρος της Τουρκίας κατηγορεί συνεχώς το φιλοκουρδικό κόμμα HDP, χαρακτηρίζοντάς το κοινοβουλευτική φωνή των Κούρδων μαχητών του εργατικού κόμματος. Κατηγορία για την οποία το HDP αρνείται, ανεξαρτήτως του ότι ζητάει επανειλημμένα να σταματήσουν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Νοτιοανατολική Τουρκία.
Με το νέο αυτό μέτρο, θα εφαρμοστεί άρση της ασυλίας 138 βουλευτών (συμπεριλαμβανομένων όλων των αρχηγών της αντιπολίτευσης κι ολόκληρης της κοινοβουλευτικής ομάδας του HDP), οι οποίοι αντιμετωπίζουν ποινική δίωξη και φυλάκιση για υποστήριξη της τρομοκρατίας. Επίσης προετοιμάζεται το έδαφος για να τεθεί εκτός νόμου το HDP, παραχωρώντας έτσι περισσότερο όφελος στο κυβερνών κόμμα ΑΚP.
Πέρα από το στραγγαλισμό της δημοκρατίας, οι παραπάνω πολιτικές εξελίξεις θα προκαλέσουν περισσότερη βία στις νοτιοανατολικές περιοχές της Τουρκίας και κλιμάκωση των εντάσεων στην τουρκοσυριακή μεθόριο.
Η Ευρώπη από τη πλευρά της εκφράζει τις ανησυχίες της αλλά εξακολουθεί να θεωρεί την Τουρκία άξιο συνομιλητή της…

Πρώτη δημοσίευση: aplotaria.gr

Κότορ, η καστροπολιτεία των γκρεμών

Μία κατολίσθηση έξω από την Μπούντβα, καθυστέρησε την άφιξή μας στο Κότορ για τρεις ώρες. Φτάσαμε στην πόλη μετά τα μεσάνυχτα. Κουρασμένος και νυσταγμένος την είδα να ξεπροβάλλει, αμέσως μόλις βγήκαμε από το τούνελ που συνέδεε το παραλιακό Μαυροβούνιο με τον κόλπο του Κότορ.
Η πρώτη εικόνα ήταν ένας μεγάλος φωτισμένος γκρεμός, ο οποίος κρεμόταν απειλητικά πάνω από την πόλη. Μου έκανε εντύπωση που φώτιζαν τα βράχια, γι' αυτό τα κοίταξα πιο προσεκτικά. Και τότε ήταν που αντίκρισα οχυρωματικά απομεινάρια και πολεμίστρες. Ένα θέαμα άκρως εντυπωσιακό. Πάνω στο γκρεμό ήταν χτισμένο ένα κάστρο.
Δυστυχώς η κούραση και το περασμένο της ώρας, δεν μας άφησαν να απολαύσουμε την βραδινή όψη της πόλης. Η επόμενη μέρα όμως μας αποζημίωσε.
Το πρωί ανοίγοντας τα παντζούρια του δωματίου, αντίκρισα την απέναντι όχθη να καθρεφτίζεται στα γαλήνια νερά του κόλπου. Ένα μεγάλο σύννεφο είχε εγκλωβιστεί στο νοτιότερο φιόρδ της Ευρώπης κι απειλούσε με βροχή. Αυτό όμως δεν μας πτόησε κι έτσι ντυθήκαμε γρήγορα και βγήκαμε με διάθεση να ανακαλύψουμε όλη την πόλη.
Ο κλειστός τόπος με τα ψηλά βουνά και το σύννεφο πάνω από τα κεφάλια μας, δημιουργούσαν μία φαντασιακή αίσθηση (00:06-00:20). Κάθε ήχος ακουγόταν πολύ πιο δυνατά, όπως το πέταγμα των γλάρων, το νερό που κυλούσε από τις απότομες πλαγιές και τα βήματά μας δίπλα στη θάλασσα. Όλα αυτά έδεναν τόσο όμορφα με τα πετρόχτιστα κτίρια της πόλης και τα τυρκουάζ νερά. Νιώθαμε πως περιπλανιόμασταν μέσα σε ένα όνειρο. Δεν είναι τυχαίο που η πόλη αυτή έχει ονομαστεί "νύμφη της Αδριατικής".
Το Κότορ αναφέρεται για πρώτη φορά, το 168 π.Χ. Το λιμάνι του όμως μαζί με την πόλη, ανοικοδομήθηκαν από την Γαληνότατη Δημοκρατία της Βενετίας. Πρώτο χαρακτηριστικό που κερδίζει τη προσοχή μας είναι τα εξωτερικά τείχη που ακουμπούν πάνω στη θάλασσα και οι φιδογυριστές οχυρώσεις που σκαρφαλώνουν πάνω στο γκρεμό (00:25-01:15). Τα τείχη έχουν μήκους περίπου 5 χιλιόμετρα και ύψος 20 μέτρα. Τα πρώτα οχυρωματικά έργα χτίστηκαν από τον Ιουστινιανό για να προφυλάσσεται η πόλη από τους Γότθους. Οι καταστροφές που είναι εμφανής πάνω τους, προέρχονται από μία επιδρομή των Σαρακηνών τον 9ο αι.
Στην κεντρική είσοδο της πόλης δεσπόζει το γνωστό λιοντάρι του Σαν Μάρκο, σύμβολο της Βενετίας. Αργότερα προστέθηκαν το κομμουνιστικό άστρο με την ημερομηνία απελευθέρωσης από τους ναζιστές, καθώς και το απόφθεγμα του Τίτο «Δεν θέλουμε όσα ανήκουν στους άλλους, αλλά δεν θα παραιτηθούμε ποτέ απ΄ όσα είναι δικά μας»  (01:15-01:35). Μεγάλος ηγέτης ο Τίτο.
Μπαίνοντας στη παλιά πόλη συναντήσαμε πρώτα τον μεγάλο πύργο με το ρολόι (01:48), ο οποίος χτίστηκε το 1602. Από εκεί ξεκινούν όλα τα σοκάκια που οδηγούν προς το γκρεμό. Οι περιπλανήσεις στους στενούς δρόμους, με γύρισα πίσω στα μεσαιωνικά χρόνια, όπου Βυζαντινοί με Βενετσιάνους ζούσαν και δραστηριοποιούνταν μαζί. Οι διαφορετικές επιρροές που δέχτηκε η πόλη φαίνονται στην ποικιλομορφία των προσόψεων, μιας και κάθε κτίριο έχει τα δικά του χαρακτηριστικά. Έτσι μπλέκει ο μπαρόκ ρυθμός με αψίδες και οικόσημα με δράκους και λιοντάρια. Επίσης στην Παλιά Πόλη στεγάζεται το Παλάτι Ντράγκο με τα γοτθικά του παράθυρα όπου σήμερα στεγάζεται το Ινστιτούτο Συντήρησης των Πολιτιστικών Μνημείων και η Ακαδημία Γραμμάτων και Τεχνών (01:35-02:40).
Προστάτης της πόλης είναι ο Άγιος Τρύφωνας, ο οποίος τιμάται σε μία τεράστια εκκλησία, κολλητά στους πρόποδες του γκρεμού (02:00). Ο ναός χτίστηκε το 1166 για να φιλοξενήσει τα λείψανα του αγίου που ήρθαν από την Κωνσταντινούπολη. Το 1667 ο ναός καταστράφηκε από έναν ισχυρό σεισμό και ξαναχτίστηκε, αυτή τη φορά με δύο μπαρόκ πύργους για καμπαναριά. Ο ένας όμως έμεινε ημιτελής λόγω έλλειψης χρημάτων. Γι' αυτό διαφέρουν οι δυο πύργοι μεταξύ τους. Ο συγκεκριμένους καθεδρικός θεωρείται ως ένας από τους παλιότερους κι ομορφότερους της Αδριατικής.
Στην πόλη όμως δεσπόζει και η ορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Νικολάου (02:08). Χαρακτηριστικό αυτής της εκκλησίας είναι ο τρούλος και τα μεγάλα πορτραίτα των αγίων με τα εκφραστικά τους μάτια.
Πίσω από τον καθεδρικό ναό του Αγίου Τρύφωνα, ξεκινούν διάφορα μικρά περάσματα που οδηγούν στο κάστρο του γκρεμού (02:42-04:14). Ο απότομος βράχος προκαλεί κάθε επισκέπτη να τον ανέβει. Η αλήθεια είναι πως το μονοπάτι των 1.200 μέτρων και των 1.350 σκαλοπατιών είναι από μόνο του ένας άθλος. Ένας άθλος που όποιος τον επιχειρεί, κερδίζει ένα καταπληκτικό τρόπαιο. Αναφέρομαι στην υπέροχη θέα από το φρούριο που βρίσκεται σε ύψος 250 μέτρα.
Η ανάβαση κράτησε μιάμιση ώρα. Σε κάθε στάση που κάναμε, απολαμβάναμε και την πόλη που ξεδιπλωνόταν από κάτω. Οι μεγάλες εκκλησίες του Αγίου Τρύφωνα και του Αγίου Νικολάου έμοιαζαν με μινιατούρες ενώ ο κόσμος τριγυρνούσε στα γύρω στενά σαν μυρμήγκια. Στην κορυφή όπου στέκεται το φρούριο με τη σημαία της χώρας, μείναμε γι' αρκετή ώρα. Είχαμε ανάγκη από λίγη ξεκούραση κι αρκετές ανάσες καθαρού αέρα. Μας κρατούσε όμως και η ομορφιά του τοπίου.
Κοιτώντας από ψηλά το Κότορ, ζήλεψα την ηρεμία της πόλης και τους χαλαρούς ρυθμούς της καθημερινότητας των κατοίκων. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου πως η πόλη αυτή θεωρείται σημαντικό καλλιτεχνικό κέντρο και σημείο συνάντησης αρκετών μουσικών. Εντύπωση επίσης προκαλεί και η αγάπη των κατοίκων για την πόλη τους. Την σέβονται, την περιποιούνται και την κρατούν καθαρή.
Δεν είναι δύσκολο να αγαπηθεί αυτή η πόλη...
Την αγάπησα κι εγώ, κι από εκείνη τη μέρα, η νύμφη της Αδριατικής έγινε ένα σπάνιο στολίδι της ταξιδιάρικης μνήμης μου...

Μάης ’68: Οι μέρες που τα πάντα σταμάτησαν και τα πάντα ξεκίνησαν

Για τους πολέμιούς της, είναι η περίοδος που ταυτίζεται με τον διασυρμό της εθνικής ταυτότητας, όπως και με το μίσος για την οικογένεια, την κοινωνία, το κράτος, το έθνος και τη δημοκρατία. Όλα αυτά είχε προσάψει στην εξέγερση του Μάη του ’68 ο δεξιός Νικολά Σαρκοζί σε ομιλία του ανήμερα της συμπλήρωσης 40 χρόνων από εκείνες τις ημέρες.
Ο Μάης παρέμενε και παραμένει σημείο αναφοράς στον πολιτικό λόγο, όχι μόνο των αριστερών, αλλά και των δεξιών. Οι μεν αποτιμούν διαφορετικά από τους δε εκείνες τις ημέρες, όμως μιλούν πάνω στην ίδια βάση. Η εξέγερση του Μάη ήταν ένα σύνολο γεγονότων που ταρακούνησαν όσο κανένα άλλο κίνημα μέχρι σήμερα τη Γαλλία. Έδειξε ότι το αδύνατο είναι πέρα για πέρα ρεαλιστικό και το ανίκητο σύστημα πέρα για πέρα ευάλωτο.
Συγκρούστηκαν δύο διαφορετικοί κόσμοι. Από τη μία ήταν εκείνος που εκφραζόταν μέσα από τα λόγια του Σαρλ Ντε Γκωλ που έλεγε για τους νέους, , όπως διαβάζουμε στο βιβλίο των Σερζ Ζουλί και Ζαν – Λουί Μαρτζοράτι (εκδ. Μεταίχμιο): «Έχουν παραπανίσια ζωντάνια, ας τους βάλουμε λοιπόν να κατασκευάζουν αυτοκινητόδρομους!». Η αφορμή για τη δήλωση προέκυψε μετά από γιγαντιαία συναυλία στην πλατεία Ντε λα Νασιόν όπου είχαν πάει περισσότερα από 150.000 άτομα. Ο συντηρητικός πολιτικός κόσμος της Γαλλίας αντιλαμβανόταν τη ζωντάνια των νέων ως κάτι παράταιρο από το κανονικό, το οποίο θα έπρεπε να «εξημερωθεί» μέσα από την καταναγκαστική εργασία.
Στον αντίποδα η γοητεία της εξέγερσης βρισκόταν στα… προφητικά λόγια του Τζιμ Μόρισον, που ένα χρόνο πριν έρθουν τα πάνω κάτω στη Γαλλία έλεγε: «Πάντα με γοήτευε η ιδέα της επανάσταση κατά της εξουσίας. Με ενδιαφέρει οτιδήποτε έχει να κάνει με το χάος, την επανάσταση, την αταξία, κάθε δραστηριότητα που μοιάζει να μην έχει κανένα νόημα».
Η εξέγερση του Μάη είχε βέβαια νόημα. Στα σπίτια, στα γραφεία, στα εργοστάσια, στους δρόμους, στα σχολεία οι σχέσεις εξουσίας αμφισβητήθηκαν. Τα αιτήματα ακούστηκαν δυνατά, το όραμα για ελευθερία υπερέβη τα ασφυκτικά όρια της τυποποιημένης καθημερινότητας. Ο δημόσιος χώρος διογκώθηκε, οι συμφωνίες καταργήθηκαν, οι απαγορεύσεις παραβιάστηκαν.
Ο κόσμος ήρθε κοντά. «Μιλάτε στους γείτονές σας» ήταν ένα από τα συνθήματα που γράφτηκαν και ακούστηκαν πολύ. Οι πόλεις μέσα σε λίγες ώρες έπαψαν να είναι απρόσωπες. Έγινε η κάθε μία ο καμβάς των εξεγερμένων πολιτών που ο ένας δημιουργούσε δίπλα στον άλλο, ο καθένας με τον τρόπο του.
Οι κινητοποιήσεις του ’68 δεν κράτησαν πολύ. Όμως όπως έγραφε ο Μαρξ «Στις μεγάλες ιστορικές εξελίξεις 20 χρόνια ισοδυναμούν με μια μέρα, αν και αργότερα μπορεί να έλθουν τέτοιες μέρες που να συγκεντρώνουν μέσα τους 20 χρόνια». Οι μέρες του Μάη ήταν αυτές στις οποίες συγκεντρώθηκαν πολύ σημαντικές εξελίξεις και εξακολουθούν να εμπνέουν μέχρι σήμερα κινήματα που γεννιούνται σε όλο τον κόσμο.
Εκείνες τις ημέρες ο Σερζ Ζουλί τις θυμάται αναφέροντας: «έτρεχα μέχρι που μου κοβόταν η ανάσα, ούρλιαζα, μιλούσα ακατάπαυστα, ονειρευόμουν συνεχώς, κοιμόμουν ελάχιστα, ερωτευόμουν με πάθος και πολλές φορές πίστευα ότι ο αλλόκοτος ίσκιος μου συμμετείχε στα γεγονότα του Μάη, ενώ ακολουθούσα το ρεύμα όπως όλοι οι άλλοι».
Ήταν οι μέρες που τα πάντα σταμάτησαν, αλλά και οι μέρες που τα πάντα ξεκίνησαν. Οι εξεγερμένοι δεν τα έβαλαν μόνο με το σύστημα. Τα έβαλαν με τον ίδιο τους τον εαυτό, την καθημερινότητα. Θέλησαν να αλλάξουν συνήθειες, να ζωγραφίσουν στα πανό τους την κοινωνία που ονειρεύονταν. Έβαλαν μπροστά τις επιθυμίες, όσα αγαπούσαν και τους στερούσε η αποστειρωμένη κυρίαρχη λογική.
Ο Μάης δεν είχε κατάληξη αντίστοιχη του μεγαλείου της έκρηξης του. Σήμερα, αρκετά αιτήματα παραμένουν ίδια. Ενώ σε αυτά έχουν προστεθεί κι άλλα, καθώς κεκτημένα χάθηκαν ή χάνονται.
Οι λίγοι και ισχυροί εξακολουθούν να ελέγχουν όλα όσα χρειάζεται για να ελέγχουν τους πολλούς και φαινομενικά αδύναμους. Έχουν σχηματίσει ένα τείχος μπροστά από τα συμφέροντά τους που φαντάζει απροσπέλαστο. Οι επαναστάσεις όμως, μας πως ό,τι χτίζεται από τους ισχυρούς επί χρόνια, μέσα σε μια στιγμή μπορεί να γίνει ετοιμόρροπο. Το αν θα πέσει, είναι κάτι που καθορίζουν οι πολλοί, που πρέπει να έχουν μείνει πολλοί ως το τέλος και να συνεννοούνται..
Η δημοσίευση του φακέλου συμπίπτει με τις μεγάλες κινητοποιήσεις που γίνονται τώρα στη Γαλλία ενάντια στις εργασιακές μεταρρυθμίσεις που ευνοούν κατάφωρα τους εργοδότες. Οι διαδηλώσεις έχουν ιδιαίτερη αξία, καθώς ξέσπασαν σε μια περίοδο που η μάχη για τη συνέχιση ή την ανατροπή της λιτότητας βρίσκεται στο επίκεντρο. Πολλοί θυμήθηκαν τον Μάη του ’68, ξανά. Στον φάκελο επιδιώκουμε να απαντηθούν ερωτήματα όπως αυτό, δηλαδή της σχέσης του τότε με το τώρα. Όπως και άλλα που βρίσκουμε μπροστά μας ξανά και ξανά, όπως ο ρόλος της θεσμικής Αριστεράς σε περίοδο εξεγέρσεων.
Eπιδίωξη μας είναι να θυμίσουμε γεγονότα και να αναδείξουμε πλευρές τους από εκείνες τις μέρες. Να δώσουμε ερείσματα για περαιτέρω αναζήτηση σε συνεργασία με άλλα εγχειρήματα αυτοδιαχείρισης, έξω από τα όρια των δικών μας σελίδων. Για όσα θα θέλατε να διαβάσετε ακόμη και δεν τα συμπεριλάβαμε, δεν έχετε παρά να κάνετε πράξη ένα σύνθημα του Μάη, «Κατεβάστε ιδέες».
– Συνέντευξη με τον πολιτικό επιστήμονα Χρήστο Κανελλόπουλο 
– Τα συνθήματα του Μάη
– Βιβλιοπροτάσεις από τις Ακυβέρνητες Πολιτείες
– Φωτογραφίες από την εξέγερση
– Η ιστορία του Λαϊκού Πανεπιστήμιου που εκδικήθηκαν για τον Μάη

Πηγή: 3pointmagazine.gr

Η Γαλλία του κοινοβουλευτικού ολοκληρωτισμού

του Γιώργου Παυλόπουλου

Κυλιόμενες απεργίες στα λιμάνια και τους σιδηροδρόμους, στα διυλιστήρια και πολλές άλλες επιχειρήσεις και υπηρεσίες. Καθημερινές συγκεντρώσεις και πορείες δεκάδων χιλιάδων στο Παρίσι και άλλες πόλεις της Γαλλίας. Διεργασίες στα συνδικάτα, κυρίως τη CGT και την FO, για κλιμάκωση των εργατικών κινητοποιήσεων, ενώ παράλληλα εκατοντάδες νέοι συνεχίζουν να συγκεντρώνονται στις πλατείες, στις συζητήσεις, εκδηλώσεις και ολονυκτίες που οργανώνονται στο πλαίσιο του αποκαλούμενου «Κινήματος της Αγρύπνιας» (Nuit Debut).
Το κεφάλαιο και η αστική τάξη, η κυβέρνησή τους και τα κόμματά τους, είναι φανερό ότι ανησυχούν. Κάποιοι, μάλιστα, δεν δίστασαν να κάνουν λόγο για ενδείξεις ενός «νέου Μάη» που είναι έτοιμος να ξεσπάσει. Η απάντηση είναι βίαιη καταστολή -1.300 συλλήψεις και εκατοντάδες τραυματίες τις τελευταίες εβδομάδες- με ταυτόχρονη προσπάθεια τρομοκράτησης. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός Βαλς κάλεσε τις ηγεσίες των συνδικάτων να επιδείξουν συναίσθημα ευθύνης και να διακόψουν τις απεργίες και τις πορείες γιατί, όπως είπε, ευνοούν «κάποιους οι οποίοι θέλουν να σκοτώσουν ένα αστυνομικό». Ενώ την ίδια στιγμή, όλως τυχαίως, ο επικεφαλής των γαλλικών μυστικών υπηρεσιών προειδοποίησε ότι το Ισλαμικό Κράτος ετοιμάζει μπαράζ τρομοκρατικών επιθέσεων στο έδαφος της χώρας με την ευκαιρία της διεξαγωγής του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου, τον Ιούνιο.
Η Γαλλία είναι φανερό ότι «βράζει». Παρά το πέπλο του φόβου, το κοινωνικό ζήτημα έχει έρθει ξανά στο προσκήνιο και ζητά επιτακτικά απαντήσεις. «Φτάνει πια, εδώ είναι Γαλλία», λένε οργισμένοι ακόμη και εκπρόσωποι των μεσαίων στρωμάτων, που βλέπουν να απειλούνται κατακτήσεις δεκαετιών και δικαιώματα βαθιά κατοχυρωμένα στη χώρα που γέννησε τον διαφωτισμό.
Κι όμως, σε αυτό το σκηνικό, το πολιτικό όφελος μοιάζει να διοχετεύεται αποκλειστικά προς τη Δεξιά, σε όλες τις μορφές και εκφράσεις της. Καθώς η χώρα εισέρχεται σε προεκλογική περίοδο ενόψει της διπλής αναμέτρησης για τον νέο πρόεδρο και τα μέλη της βουλής (στις 23 Απριλίου και 7 Μαΐου 2017), το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν και η ακροδεξιά πτέρυγα του UMP, υπό τον Σαρκοζί, φαντάζουν ως τα απόλυτα φαβορί. Όσο για τους Σοσιαλιστές, φέρονται να προκρίνουν ως δικούς τους υποψήφιους είτε τον πρωθυπουργό Βαλς είτε τον υπουργό Εργασίας και εμπνευστή του νομοσχεδίου που έχει πυροδοτήσει τη λαϊκή και νεολαιίστικη οργή, Μακρόν.
Δεν πρέπει να υπάρξει καμία υπαναχώρηση από τις αλλαγές στην αγορά εργασίας, διεμήνυσε την Τετάρτη ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Γαλλίας και μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ, Βιλερουά ντε Γκαλό. «Μια σημαντική ενίσχυση των μεταρρυθμίσεών μας δεν είναι μόνο απαραίτητη, αλλά και εφικτή», πρόσθεσε, προσφέροντας στήριξη στην κυβέρνηση των Σοσιαλιστών. Ανάλογη στάση τηρεί και η ομοσπονδία βιομηχάνων της χώρας, η Medef, η οποία επανειλημμένως έχει χαρακτηρίσει τον «νόμο Μακρόν» ως «κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση», ζητώντας όμως παράλληλα να υπάρξουν και άλλα, ακόμη πιο αποφασιστικά βήματα -πέρα, βεβαίως, από τα 50 και πλέον δισ. των φοροαπαλλαγών που της έχουν χορηγήσει από πέρυσι οι Ολάντ και Βαλς. Την ικανοποίησή τους δεν κρύβουν ούτε οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο, που μπορεί να ανέχθηκαν την παράβαση του χρονοδιαγράμματος για την επίτευξη δημοσιονομικής πειθαρχίας (στον απόηχο και των τρομοκρατικών επιθέσεων στο Παρίσι), ποτέ όμως δεν αποδέχθηκαν οποιαδήποτε σκέψη για τη μη επιβολή της. 
Δεν χωράει αμφιβολία, λοιπόν, ότι το αντιδραστικό μέτωπο κεφαλαίου-τραπεζιτών-ΕΕ-κυβέρνησης είναι αποφασισμένο να οδηγήσει με κάθε μέσο και κόστος και τη Γαλλία στον δρόμο της «εξυγίανσης», με την εφαρμογή μνημονιακών πολιτικών ανάλογων με εκείνες που υλοποιήθηκαν στην Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ισπανία, την Ιρλανδία, την Κύπρο και άλλες χώρες -χωρίς, για ευνόητους λόγους, να συνοδεύονται από το «περιτύλιγμα» ενός μνημονίου. Είναι χαρακτηριστικό, εξάλλου, ότι στον πυρήνα του συγκεκριμένου νομοσχεδίου βρίσκονται μέτρα τα οποία αποτελούν πάγιες και αδιαπραγμάτευτες απαιτήσεις των Γάλλων εργοδοτών και των Βρυξελλών, ανταποκρινόμενα στην τάση για την ύπαρξη όσο το δυνατόν μεγαλύτερης «ευελιξίας» στην αγορά εργασίας, προς χάρην της ανταγωνιστικότητας.
Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών που αφορούν στην απόλυση εργαζομένων από τις επιχειρήσεις, με το (γνωστό, πλέον) επιχείρημα ότι πρόκειται για μια κίνηση η οποία θα διευκολύνει τις προσλήψεις. Επί της ουσίας, βεβαίως, υπονοείται ότι οι εργοδότες θα εκμεταλλεύονται τις κρατικές επιδοτήσεις για να προσλαμβάνουν άνεργους και νέους και, όταν αυτές εκπνέουν, θα τους απολύουν προκειμένου να φέρουν άλλους στη θέση τους, μαζί με επιπλέον κρατικό χρήμα…
Επίσης, προωθείται η απελευθέρωση πολλών από τα λεγόμενα «κλειστά επαγγέλματα», ενώ αυξάνονται σε τουλάχιστον 12 οι Κυριακές στις οποίες δίνεται δικαίωμα στα εμπορικά καταστήματα να λειτουργούν σε όλες τις περιοχές της χώρας και όχι μόνο τις τουριστικές -δύο ρυθμίσεις που επίσης έχουν έντονη μνημονιακή χροιά.
Ως «κερασάκι στην τούρτα», η κυβέρνηση επιφύλαξε την καίρια υπονόμευση του 35ωρου, μιας από τις σημαντικότερες (ίσως και η τελευταία…) κατακτήσεις της εργατικής τάξης στην Ευρώπη, που θεσπίστηκε το 2000 από την «πλουραλιστική Αριστερά» του τότε πρωθυπουργού Λιονέλ Ζοσπέν. Όπως προβλέπει η νέα νομοθεσία, ο υπολογισμός των ωρών εργασίας δεν θα γίνεται πλέον σε εβδομαδιαία βάση (κάτι που καθιστά σχεδόν αδύνατη την παραβίαση του 35ωρου), αλλά ως μέσος όρος για ένα πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, που θα καθορίζεται με βάση τις ανάγκες της επιχείρησης και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις. Αυτό, πρακτικά, σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι θα μπορούν να γίνονται «λάστιχο», ενώ οι εργοδότες θα αποφεύγουν την καταβολή ακριβών υπερωριών -όσο για το 35ωρο, θα συνεχίσει τυπικά να ισχύει.
Πρέπει, ωστόσο, να ξεκαθαρίσουμε ότι η ουσία των αντιδραστικών αλλαγών που προωθούνται σήμερα στη Γαλλία δεν εξαντλείται στα εργασιακά και το «κούρεμα» θεμελιωδών κατακτήσεων, αλλά επεκτείνεται και στο επίπεδο των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών. Εκεί, δηλαδή, όπου έχει αρχίσει να καθίσταται σαφές ότι στη μήτρα της σύγχρονης αστικής δημοκρατίας αναπτύσσεται ένα μοντέλο ιδιότυπου κοινοβουλευτικού ολοκληρωτισμού -το οποίο και έρχεται να «κουμπώσει» περίφημα στον ολοκληρωτικό καπιταλισμό της εποχής μας. Άλλωστε, η επιλογή της κυβέρνησης να περάσει το επίμαχο νομοσχέδιο με τη διαδικασία του προεδρικού διατάγματος και παρακάμπτοντας τη βουλή, προκειμένου να αποφύγει τη συζήτηση και τη διαφαινόμενη «ανταρσία» δεκάδων βουλευτών της, δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφιβολίας όσον αφορά στις προθέσεις της. 
Αξίζει να σημειωθεί ότι για την ενέργεια αυτή, η κυβέρνηση επικαλέστηκε το εδάφιο «49-3» του συντάγματος που θέσπισε ο Σαρλ ντε Γκολ το 1958 (δεν υπήρχε στο προηγούμενο), σε μια εποχή που μαινόταν ο Πόλεμος της Αλγερίας, για να αποτελέσει την ιδρυτική πράξη της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας. Πρόκειται, όπως σημειώνουν πολλοί ειδικοί, για το «πυρηνικό όπλο» που έχει στη διάθεσή της κάθε κυβέρνηση, για τις περιπτώσεις εκείνες που βρίσκεται αντιμέτωπη με μεγάλες δυσκολίες και έκτακτες καταστάσεις, καθώς της δίνει τη δυνατότητα να περνά τους νόμους που θέλει χωρίς ψηφοφορίες. Ο μοναδικός τρόπος αποτροπής είναι να κατατεθεί και να υπερψηφιστεί πρόταση μομφής στην Εθνοσυνέλευση εντός 48 ωρών, κάτι που θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο -απόδειξη το γεγονός ότι έχει γίνει μόνο μια φορά, το 1962, με θύμα τον Ζορζ Πομπιντού.
Αποκαλυπτική είναι, επίσης, η ευθεία και οργανική σύνδεση της κυβερνητικής πρακτικής που περιγράφηκε αμέσως πριν, καθώς και του τρόπου αντιμετώπισης των διαδηλώσεων οι οποίες έχουν ξεσπάσει σε κάθε γωνιά της Γαλλίας, με την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που έχει κηρυχθεί και ισχύει στη χώρα (μετά και από δύο παρατάσεις) μετά το τρομοκρατικό χτύπημα της 13ης Νοεμβρίου. Όσοι ενδεχομένως δεν το έχουν αντιληφθεί, πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη σημασία στο γεγονός ότι αυτή την εβδομάδα, η αστυνομία επικαλέστηκε τους μεγάλους κινδύνους που αντιμετωπίζει η Γαλλία για να απαγορεύσει τη συμμετοχή σε κάθε εκδήλωση διαμαρτυρίας όσων «ακτιβιστών» έχουν χαρακτηριστεί ως «ύποπτοι» για την πρόκληση επεισοδίων και τη διασάλευση της δημόσιας τάξης -μάλιστα, την περασμένη Τρίτη, η διάταξη αυτή εφαρμόστηκε στην πράξη, σε τουλάχιστον 50 ανθρώπους.
Υπενθυμίζεται πως η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η οποία επέτρεψε και την ανάπτυξη του στρατού στους δρόμους του Παρισιού και άλλων πόλεων, βασίζεται επίσης σε μια διάταξη του στρατάρχη και προέδρου ντε Γκολ από τη δεκαετία του ’50 και, πιο συγκεκριμένα, από το 1955, με φόντο επίσης την Αλγερία. Πρόκειται για μια διάταξη η οποία ακόμη και τότε είχε κριθεί πολύ ακραία για να περιληφθεί στο σύνταγμα του 1958 -όμως, ο Ολάντ και ο Βαλς επιχείρησαν να την εντάξουν τώρα σε αυτό, με μια τροποποίηση που θα περιλάμβανε και την αυτόματη αφαίρεση της γαλλικής υπηκοότητας από όσους καταδικάζονται για σχέση με την τρομοκρατία, ακόμη κι αν έχουν γεννηθεί στη χώρα.
Η αλήθεια, βεβαίως, είναι ότι μετά τις έντονες αντιδράσεις, ακόμη και στο εσωτερικό του Σοσιαλιστικού Κόμματος, αναγκάστηκαν τελικώς να αποσύρουν τις διατάξεις αυτές και να τις βάλουν στον «πάγο». Μέχρι πότε, όμως; Σίγουρα, όχι για πολύ, καθώς η Γαλλία είναι φανερό πως βρίσκεται στη διαδικασία μιας ακραία συντηρητικής και αντιδραστικής στροφής σε όλα τα επίπεδα. Και μάλιστα, με την Αριστερά ηχηρά αδύναμη, αν όχι απούσα, τουλάχιστον σε πολιτικό επίπεδο…

Η χρήσιμη (για το σύστημα) Κεντροαριστερά

Σύνοδος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών δεν γίνεται, πλέον, χωρίς την παρουσία του Αλέξη Τσίπρα -νυν πρωθυπουργού της Ελλάδας και τέως επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Αριστεράς- ο οποίος τυπικά είναι επίτιμος προσκεκλημένος, ουσιαστικά όμως αποτελεί εδώ και καιρό ένα …δόκιμο μέλος της συγκεκριμένης πολιτικής ομάδας. Το διμερές φλερτ έχει καταστεί κάτι παραπάνω από φανερό κυρίως μετά τις εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα ώστε, όπως αναφέρουν οι κακές γλώσσες, οι θεωρούμενοι ως γνήσιοι εκπρόσωποι της σοσιαλδημοκρατίας στην Ελλάδα, παραδοσιακοί και όψιμοι, να αισθάνονται παραμελημένοι από τους συντρόφους τους στην Ευρώπη.
Η εικόνα αυτή προφανώς δεν είναι συγκυριακή ούτε τυχαία, αλλά συνιστά αποτέλεσμα σαφούς επιλογής. Όπως σημείωνε σε σχετικό ρεπορτάζ της η εφημερίδα Καθημερινή, «στη δεδομένη συγκυρία η επιθυμία του πρωθυπουργού και ο σχεδιασμός του να επιδιώξει αλλαγή των συσχετισμών στην Ευρώπη και, συνακολούθως, εγκατάλειψη των πολιτικών λιτότητας έρχονται να “κουμπώσουν” με την κινητικότητα στις τάξεις των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών προς την ίδια κατεύθυνση». Μια κινητικότητα, άλλωστε, από την οποία έχει προκύψει η κυβερνητική τους συνεργασία με τα δύο κόμματα της Αριστεράς στην Πορτογαλία, υπό την πρωθυπουργία του Αντόνιο Κόστα, ενώ είναι πολύ πιθανό να επαναληφθεί και στην Ισπανία μετά τις εκλογές της 26ης Ιουνίου -εδώ, μάλιστα, δεν αποκλείεται στη θέση του «οδηγού» να βρίσκεται το νέο σχήμα που προέκυψε από τη συνεργασία των Podemos με την Ενωμένη Αριστερά, καθώς οι δημοσκοπήσεις φέρνουν αυτό το σχήμα να κερδίζει τη δεύτερη θέση, ξεπερνώντας τους Σοσιαλιστές.
Αλλά και στην Ελλάδα, κάθε άλλο παρά κρυφό είναι ότι υπάρχουν συνεχείς και συστηματικές διεργασίες, άλλοτε φανερές και άλλοτε υπόγειες, για διεύρυνση του κυβερνητικού σχήματος με τους «απατημένους» της ευρωπαϊκής Κεντροαριστεράς -τη Γεννηματά, τον Θεοδωράκη και τα άλλα παιδιά- που μοιάζουν να έχουν πάρει το μήνυμα και μασκαρεύονται ολοένα πιο συχνά με την αντιμνημονιακή τους στολή. Αναμφίβολα, το εάν και πότε θα γίνει η κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση δεν είναι δεδομένο και θα εξαρτηθεί από τις γενικότερες εξελίξεις και αναταράξεις -ωστόσο, αυτή η διαπίστωση ουδόλως αλλάζει την ουσία της διαπίστωσης,
Θα ρωτήσει, βεβαίως, κανείς τι σχέση έχουν όλα αυτά με τα όσα συμβαίνουν σήμερα στη Γαλλία. Έχουν και παραέχουν! Αφενός, διότι στις τάξεις των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, οι Γάλλοι αποτελούν την ηγετική δύναμη -μαζί φυσικά με τους Ιταλούς Δημοκρατικούς, από τους οποίους προέρχεται ο πρόεδρός τους, Τζάνι Πιτέλα- ειδικά μετά την πορεία σταδιακής αυτονόμησης που έχουν επιλέξει οι Γερμανοί του SPD. Και αφετέρου, επειδή ο Ολάντ, ο Βαλς, και οι υπουργοί τους, με πρώτο και καλύτερο τον Σαπέν, έχουν αναγορευτεί από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ως οι βασικοί σύμμαχοι της Αθήνας στην προσπάθεια που δήθεν καταβάλει ώστε να χαλαρώσει τη μέγγενη των μνημονιακών πολιτικών και των γερμανικών πιέσεων.
Ας είμαστε καθαροί, λοιπόν. Η «στροφή» των σοσιαλιστών και σοσιαλδημοκρατών της Ευρώπης έχει στόχο να διευκολύνει την προσέγγισή τους με πολιτικές δυνάμεις που προέρχονται από την Αριστερά και έχουν προσκυνήσει, οριστικά και αμετάκλητα, τον μονόδρομο της ΕΕ και του ευρώ. Και με τον τρόπο αυτό, να «ξεπλύνει» τους μεν από τα εγκλήματα που έχουν διαπράξει στο πρόσφατο παρελθόν (τα μνημόνια σε Ισπανία και Πορτογαλία έχουν τη δική τους σφραγίδα) και ταυτόχρονα, να δώσει στις δε, τόσο τις παλιές όσο και τις νέες, το αναγκαίο διαβατήριο προς την κυβερνητική εξουσία. Προσφέροντας, έτσι, στο σύστημα μια πολύτιμη εναλλακτική επιλογή, σε περιόδους δύσκολες και ταραγμένες, στις οποίες το ευρωπαϊκό οικοδόμημα του κεφαλαίου αμφισβητείται έντονα και κλονίζεται συνθέμελα.
Πρόκειται για μια επιλογή η οποία θα είναι σε θέση όχι μόνο να κατευνάζει τη λαϊκή οργή και να ενσωματώνει μεγάλο μέρος των κοινωνικών αντιστάσεων, αλλά και να εφαρμόζει πολιτικές οι οποίες θα ήταν πρακτικά αδύνατο να προωθηθούν από τους καθαρούς εκπροσώπους του κεφαλαίου, που εκφράζονται κυρίως μέσα από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα.

Πηγή: Πριν

Τα ᾽δωσαν όλα, και μείναμε στον άσο

Διαδήλωση εργατών σε βιομηχανίες χαλυβουργίας μπροστά από το αρχηγε του Treuhand- Δεκέμβριος 1990. | Bundesarchiv, Bild 1990/ Franke, Klaus

Ανατολικό Βερολίνο, Ιούλιος του 1990

Το Τείχος του Βερολίνου έχει πέσει λίγους μήνες πριν και οι καταπιεσμένοι Ανατολικογερμανοί πανηγυρίζουν την κατάρρευση του «κομμουνιστικού» καθεστώτος, ελπίζοντας πως σύντομα θα μοιραστούν την ευημερία -και τα καταναλωτικά αγαθά- των δυτικών συμπατριωτών τους και παντελώς ανυποψίαστοι για το τι τους επιφυλάσσει το μέλλον. 
Ο δρ Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, υπουργός Εσωτερικών της Δυτικής Γερμανίας και ανερχόμενο αστέρι της Δεξιάς, ετοιμάζει από τα παρασκήνια τη Συνθήκη Επανένωσης – ένα κείμενο 800 σελίδων που φαινομενικά απαντά σε όλα τα «θέλω» των ανατολικών.
Το σύμφωνο υπογράφεται με συνοπτικές διαδικασίες και οι Ανατολικογερμανοί τρέχουν εκστατικοί στα γκισέ των τραπεζών για να αλλάξουν τα μάρκα τους με τα «σκληρά» δυτικογερμανικά μάρκα, που με τη σειρά τους μετατρέπονται γρήγορα σε μια σειρά απαγορευμένα ώς τότε δυτικά αγαθά –από BMW και ηλεκτρονικές συσκευές μέχρι... βιντεοκασέτες και πορνοπεριοδικά.
Ομως ο διάβολος, ως συνήθως, κρύβεται στις λεπτομέρειες.
Την ίδια μέρα που επισημοποιείται η Επανένωση, ο Σόιμπλε και η νομική ομάδα του στήνουν ένα υπερταμείο ιδιωτικοποιήσεων που έμελλε να μείνει στην Ιστορία με το όνομα «Treuhand».
Ετσι απλά, με μια τζίφρα ενός προσκυνημένου Ανατολικογερμανού πολιτικού, ολόκληρη η δημόσια περιουσία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας -με άλλα λόγια, ο φυσικός και βιομηχανικός πλούτος μιας ολόκληρης χώρας- περνά σε ένα απρόσωπο Ταμείο, κόβεται σε κομμάτια και ξεπουλιέται μπιρ παρά στους Δυτικογερμανούς καπιταλιστές.
Τέτοιο οικονομικό «σκότωμα», τέτοιο σκάνδαλο ρεμούλας και μίζας δεν έχει ξαναγίνει: πάνω από 8.500 δημόσιες εταιρείες, χιλιάδες ακίνητα, στρατώνες, ορυχεία, εργοστάσια και πάσης φύσεως «φιλέτα» βγαίνουν στο σφυρί και αλλάζουν χέρια, συχνά μέσα σε μια νύχτα.
Βιομηχανίες αξίας δεκάδων εκατομμυρίων μάρκων αγοράζονται αντί πινακίου φακής, σε πολλές περιπτώσεις από θρασείς «διαπλεκόμενους» κερδοσκόπους ή ανταγωνιστές που σηκώνουν νύχτα τις μηχανές και τις μεταφέρουν στη Δύση.
Μέσα σε μερικά χρόνια, ώς το 1994 που τελείωσε το «πάρτι» των ιδιωτικοποιήσεων, πάνω από 3.700 εργοστάσια, το 1/3 της ανατολικογερμανικής οικονομίας, έχουν βάλει λουκέτο και η ανεργία τριπλασιάζεται, καθώς χάνονται σχεδόν τρία εκατομμύρια θέσεις εργασίας σπρώχνοντας στο περιθώριο ένα από τα καλύτερα εκπαιδευμένα εργατικά δυναμικά στον κόσμο.
Εκατοντάδες χιλιάδες νέοι υψηλής μόρφωσης αναγκάζονται να μεταναστεύσουν στη Δύση.
Το χειρότερο -ενώ η αξία των προς πώληση «περιουσιακών στοιχείων» της ΛΔΓ υπολογιζόταν αντικειμενικά, τον Γενάρη του 1990, σε 1,2 τρισεκατομμύρια μάρκα, η Treuhand την έριξε αυθαίρετα στα 600 δισεκατομμύρια: τελικά η «ανεξάρτητη» υπηρεσία ξεπουλήματος έκλεισε τα βιβλία της το 1994 με έλλειμμα 260 δισεκατομμυρίων μάρκων, έχοντας συγκεντρώσει από τις πωλήσεις λίγο πάνω από 50 δισ. μάρκα!
Στις ανατολικές επαρχίες της Γερμανίας η λέξη Treuhand παραμένει ακόμη και σήμερα συνώνυμο της διαπλοκής, της διαφθοράς και του αντιπαραγωγικού, αμιγώς κερδοσκοπικού «καπιταλισμού της καταστροφής» -μια πραγματική δύναμη κατοχής που διέφερε από τις συνηθισμένες μόνο στο ότι σκότωνε χωρίς όπλα και στο ότι οι αξιωματούχοι τους μιλούσαν κι αυτοί γερμανικά και επέβαλλαν τις ανάλγητες πολιτικές τους στα «αδέλφια» τους.
Διόλου τυχαία πολλοί Ανατολικογερμανοί έχασαν κάθε εμπιστοσύνη στην πολιτική διαδικασία και στράφηκαν αβίαστα στην Ακροδεξιά και τα ξενοφοβικά της κηρύγματα, όπως δείχνουν τα υψηλά ποσοστά του AfD και οι μεγάλες διαδηλώσεις της ρατσιστικής οργάνωσης PEGIDA στη Δρέσδη και αλλού.

Αθήνα, Μάιος 2016

Μια γονατισμένη κυβέρνηση «της Αριστεράς», γλείφοντας εκεί που έφτυνε, περνά με συνοπτικές διαδικασίες από το αυτο-ακυρούμενο Κοινοβούλιο ένα πολυνομοσχέδιο που, μεταξύ πολλών άλλων υποχωρήσεων, δίνει στον Σόιμπλε, τον δόκτορα Στρέιντζλαβ της Ευρώπης, αυτό που από την αρχή ζητούσε: ένα «ανεξάρτητο» Υπερταμείο τύπου Treuhand, στο οποίο θα μεταβιβαστούν όλα τα εναπομείναντα «ασημικά» του ελληνικού Δημοσίου για 99 έτη.
Mε το Υπερταμείο, που θα απορροφήσει τα περιουσιακά στοιχεία του «αποτυχημένου» ΤΑΙΠΕΔ, καταργείται de facto η εθνική κυριαρχία -αφού οι επικεφαλής του, που θα το διοικούν με... τηλεκοντρόλ από την Εσπερία, θα χαίρουν πλήρους ασυλίας και δεν θα λογοδοτούν σε κανέναν, ούτε καν στη Βουλή- και βέβαια αφαιρούνται βασικοί «μοχλοί» οικονομικής ανάκαμψης σε μια κατά κύριο λόγο τουριστική χώρα, περιλαμβανομένων των αεροδρομίων, των εμπορικών και επιβατικών λιμανιών, των δικτύων μεταφορών και ενέργειας, κάπου 70.000 ακινήτων κ.ά.
Κι όλο αυτό χωρίς να αλλάζει μείγμα πολιτικής, χωρίς να δίνονται έστω κάποια ψιχία ρευστότητας, χωρίς κάποιο συνοδευτικό «σχέδιο Μάρσαλ», αλλά με ακόμη μεγαλύτερη εντατικοποίηση της υπερφορολόγησης και μόνο αντάλλαγμα κάποιες αόριστες υποσχέσεις μελλοντικής «ελάφρυνσης» του χρέους.
Τα υγρά όνειρα των νεοφιλελεύθερων, όλα όσα δεν μπορούσαν ούτε στον ύπνο τους να περάσουν οι «κακοί» Σαμαροβενιζέλοι, γίνονται σήμερα νόμος του κράτους με δεσμευτική ισχύ.
Κι εμείς, όλοι εμείς, κοιταζόμαστε αμήχανοι.
Των οικιών ημών εμπιπραμένων, ημείς άδομεν - που θα’ λεγε κι ο παππούς Θουκυδίδης.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Ξανθοί θεοί και φαιόχρωμοι πολεμιστές

Οι Κόρες του Μουσείου της Ακρόπολης φορούσαν στεφάνια με ίχνη λωτού, ήταν ελαφρά μακιγιαρισμένες και τα ενδύματά τους τα κοσμούσαν χρωματιστές μπορντούρες. Τα αρχαία αγάλματα κατά την αρχαιότητα κάθε άλλο παρά λευκά ήταν. Και χρώματα είχαν και μεταλλικά στολίδια. Ίχνη όλων αυτών εντοπίζονται κατά τη μελέτη των αρχαίων γλυπτών.
Η άποψη πως τα αγάλματα ήταν λευκά, είναι σύγχρονη. Στην πραγματικότητα, ήταν πολύχρωμα και συχνά επιχρυσωμένα. Χαρακτηριστικό είναι ότι όταν ρώτησαν τον Πραξιτέλη ποια γλυπτά του θεωρεί τα καλύτερα, εκείνος απάντησε: αυτά που έχει ζωγραφίσει ο Νικίας.
Δυστυχώς ύστερα από τη μακροχρόνια παραμονή στο έδαφος τα χρώματα έχουν χαθεί ανεπανόρθωτα. Έχουν παραμείνει όμως υπολείμματα που, αν και δεν είναι όλα ορατά με γυμνό οφθαλμό, μπορούν να ανιχνευτούν με τη σύγχρονη τεχνολογία.
Χρησιμοποιώντας μη καταστροφικές τεχνικές όπως την πολυφασματική απεικόνιση και τη στοιχειακή ανάλυση με φθορισμό ακτίνων Χ είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε σε μεγάλο βαθμό την αρχική πολύχρωμη εικόνα των αρχαίων αγαλμάτων.
Μια επίδειξη των κατακτήσεων της τεχνολογίας έγινε χθες στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. «Πολύχρωμα και επιχρυσωμένα: ο κόσμος των αγαλμάτων αλλιώς» ήταν ο τίτλος της.
Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων το Τμήμα Συντήρησης Φυσικών και Χημικών Ερευνών και Αρχαιομετρίας παρουσίασε την εφαρμογή των διαγνωστικών τεχνικών στο ελληνιστικό άγαλμα της μικρής Ηρακλειώτισσας από τη Δήλο. Με μικροσκόπιο πρόβαλαν σημεία του αγάλματος σε ηλεκτρονικό υπολογιστή, δείχνοντας πού βρισκόταν τι. Συνεργάστηκαν οι: Καλλιόπη Τσακρή, συντηρήτρια αρχαιοτήτων και έργων τέχνης-επιστήμων συντήρησης, Εργαστήριο Φυσικών και Χημικών Ερευνών και Αρχαιομετρίας. Ιωάννης Παναγάκος, Συντηρητής αρχαιοτήτων και έργων τέχνης, Εργαστήριο Συντήρησης Γλυπτών.
Η διευθύντρια του ΕΑΜ, Μαρία Λαγογιάννη, είπε στο «Έθνος» πως και αυτή η πρωτοβουλία εντάσσεται στη λογική του «ανοιχτού μουσείου» που θέλει να είναι το Εθνικό Αρχαιολογικό. Στόχος, να απολαύσει το κοινό την επίσκεψή του, πληροφορούμενο με τρόπο διδακτικό μικρά και μεγάλα μυστικά που κρύβουν τα αρχαία έργα.
Το 2012 ξεκίνησε στο Μουσείο Ακρόπολης η έρευνα στη μοναδική συλλογή των αρχαϊκών αγαλμάτων του που σώζουν λίγο ή πολύ τα χρώματά τους. Άνοιξε μία ευρύτατη συζήτηση με κοινό και ειδικούς για θέματα τεχνικής των χρωμάτων, την ανίχνευσή τους με νέες τεχνολογίες, την πειραματική χρήση τους σε μαρμάρινες επιφάνειες, την ψηφιακή αποκατάστασή τους, τη σημασία τους αλλά και την αισθητική αντίληψη της αρχαϊκής εποχής για τα χρώματα.
Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα αποτελέσματα, αποδεικνύεται ότι το χρώμα αποτέλεσε όχι στοιχείο απλής διακόσμησης, αλλά προστιθέμενη αισθητική ποιότητα του γλυπτού. Όπως σημειώνεται, «τα χρώματα για τους αρχαίους Έλληνες και την κοινωνία τους αποτελούσαν ένα μέσο χαρακτηρισμού. Οι θεοί είχαν ξανθή κόμη που ακτινοβολούσε τη δύναμή τους, οι πολεμιστές και αθλητές φαιόχρωμη επιδερμίδα ως ένδειξη αρετής και ανδρείας, οι κόρες λευκό δέρμα που δήλωνε τη χάρη και λάμψη της νεότητας. Τα ξεκάθαρα, κορεσμένα χρώματα των αγαλμάτων πάνω στα φωτεινά ενδύματα και τα τρυφερά σώματα, σε συνδυασμό με τα πλούσια κοσμήματα, συχνά από μέταλλο, και τους περίτεχνους βοστρύχους της κόμης δημιουργούσαν μία ιδιαίτερη αισθητική χαρά κάνοντας τα αρχαϊκά αγάλματα να είναι για τους ανθρώπους της εποχής θαύμα ιδέσθαι».
Στο Μουσείο Ακρόπολης, στην αίθουσα με το «δάσος των αγαλμάτων» ο επισκέπτης μπορεί να δει την «Πεπλοφόρο», μια από τις Κόρες, σε αντίγραφο με χρώματα, όπως προκύπτουν από τη μελέτη. Έχει καστανοκόκκινα μαλλιά, κόκκινα χείλη, καστανά μάτια, και στο ρούχο της υπάρχουν χρωματιστές διακοσμητικές ταινίες. Πολλά στοιχεία από σκουλαρίκια, άλλες ταινίες και μικρά διακοσμητικά στοιχεία, παρουσιάζονται και δίπλα σε άλλες Κόρες. Επίσης, στην ίδια αίθουσα, στις βιτρίνες του τοίχου, υπάρχουν αγαλμάτια που σώζουν έντονα χρώματα από το παρελθόν, όπως και κάποια αρχιτεκτονικά μέλη.
Εντυπωσιακή είναι η αναπαραγωγή της επιζωγραφισμένης ζωφόρου από τον αρχαϊκό ναό. Πρόκειται για ζωγραφιά του Ζιγιερόν, ο οποίος ήταν παρών όταν τα πήλινα αγάλματα βγήκαν στο φως από τη γη που τα φύλαγε επί αιώνες.
Ο καλλιτέχνης έχει αποδώσει εξαιρετικά τα χρώματα που είχαν, κυρίως κυανό και κίτρινο, τα οποία με το πέρασμα των δεκαετιών είναι πλέον πολύ πιο αχνά.

Σημαντική ανακάλυψη: Οι Κόρες φορούσαν στεφάνια με άνθη λωτού

Τι φορούσαν στο κεφάλι οι Κόρες που αποτελούσαν αφιερώματα στην Ακρόπολη; Θα μπορούσαν να φορούν πέπλους.
Ο πρόεδρος του Μουσείου Ακρόπολης, Δημήτρης Παντερμαλής, παρακολουθώντας τα έργα συντήρησης των αρχαϊκών αυτών αγαλμάτων, είδε, μαζί με τους έμπειρους συντηρητές του Μουσείου ότι οι Κόρες φέρουν γύρω από το κεφάλι τους μια σειρά από μικρές τρύπες. Κάποιες μάλιστα είχαν μεταλλικά στοιχεία, σαν καρφιά.
Μια μεγαλύτερη τρύπα υπάρχει στο κέντρο της κεφαλής κάποιων γλυπτών, που σημαίνει ότι εκεί θα προσαρμοζόταν κάτι υψηλότερο. Η πρώτη σκέψη ήταν μήπως οι Κόρες έφεραν στέμμα όπως αυτό της Αθηνάς που μοιάζει με τις ακτίνες του ήλιου, αφού τα κορίτσια αυτά αποτελούν αναθήματα στο ιερό της θεάς.
Όπως λέει ο κ. Παντερμαλής, αναζήτησε στα ευρήματα από τις ανασκαφές της Ακρόπολης άνθη. Με έκπληξη διαπίστωσε πως στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο φυλάσσονται χάλκινα άνθη λωτού. Θεωρεί λοιπόν πως οι πανέμορφες Κόρες φορούσαν στεφάνια από επιχρυσωμένα άνθη λωτού. Τη σημαντική αυτή ανακάλυψη παρουσιάζει ένα εντυπωσιακό βίντεο ακριβώς στη θέση της Κόρης 650, που τώρα είναι στο «Ερμιτάζ».
Σε μια μεγάλη οθόνη, παρουσιάζονται οι οπές και τα καρφιά που υπάρχουν στο άγαλμα και μετά εμφανίζονται τα άνθη λωτού, με το κεντρικό να είναι μεγαλύτερων διαστάσεων.
Στην τρισδιάσταση αναπαράσταση της Κόρης, απεικονίζονται επίσης τα χρώματα που θα είχαν τα ενδύματά της στην αρχαιότητα, με βάση τα ίχνη τους που διασώζονται στην επιφάνεια του μαρμάρου.
Ο κ. Παντερμαλής προ ημερών παρουσίασε τα συμπεράσματα της έρευνας αυτής σε διάλεξή του στη Γερμανία δείχνοντας τις λεπτομέρειες επί των οποίων στηρίχθηκε για να διατυπώσει αυτή την πρόταση.

Πηγή: Έθνος

Μαυροβούνιο, μία χώρα με πολλές όψεις

Το Μαυροβούνιο ήταν ο επόμενος προορισμός μετά την Αλβανία. Αυτή τη χώρα τη γνωρίσαμε καλύτερα από την προηγούμενη. Μπορώ να πω με σιγουριά πως περιπλανηθήκαμε στο μεγαλύτερο μέρος της, αρκεί να αναλογιστούμε το μέγεθος της με τη διαδρομή που κάναμε μέσα σ' αυτήν, τόσο στο παραλιακό κομμάτι όσο και στην ενδοχώρα της.
Με 620.000 κατοίκους, το Μαυροβούνιο μετά από το δημοψήφισμα του 2006 αποσχίστηκε από την υπόλοιπη Σερβία κι έγινε ανεξάρτητο κράτος. Μία απόφαση περίεργη, ειδικά αν παρατηρήσουμε την πορεία της στα επόμενα χρόνια. Αμέσως εισχώρησε στον Ο.Η.Ε. κι έναν χρόνο αργότερα στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Από το 2012 ξεκίνησαν και οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις για να ενταχθεί και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Κι ενώ βρίσκεται σ' αυτό το στάδιο, όλες οι συναλλαγές γίνονται με ευρώ.
Η ονομασία της χώρας έχει ρίζες από το 1296 με το όνομα Crna Gora, αλλά επικράτησε το ενετικό Monte Negro του 13ο και 14ο αι. Το Μαυροβούνιο μέχρι το 1910 ήταν ένα ανεξάρτητο πριγκιπάτο, το οποίο μετατράπηκε το 1910-1928 σε βασίλειο κι ενσωματώθηκε στο βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας. Μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, παρέμεινε ενωμένο με την Σερβία μέχρι το 2006.
Η χώρα αυτή ήταν μία από τις δύο ευχάριστες εκπλήξεις του ταξιδιού. Υπέροχη ακτογραμμή που σκεπαζόταν από θεόρατα βουνά, τα οποία διέσχιζαν ολόκληρη τη χώρα από το βορρά μέχρι τον νότο και χώριζαν απότομα την Αδριατική θάλασσα από τα Βαλκάνια. Μία πολιτεία αποκομμένη από τον υπόλοιπο κόσμο. Όμως αυτό το ορεινό τείχος προσφέρει στο Μαυροβούνιο πολλές όψεις κι υπέροχα τοπία.
Ξεκινώντας τη περιήγηση στη χώρα θα ήθελα να επισημάνω το εξής, όσο όμορφο είναι το Μαυροβούνιο, τόσο άσχημη είναι η πρωτεύουσά του. Αν κάποιος αποφασίσει να επισκεφθεί τη χώρα αυτή, ας αφήσει καλύτερα την Ποντγκόριτσα (00:05-00:28) έξω από το πρόγραμμα. Χωρίς να το γνωρίζουμε αυτό, περιπλανηθήκαμε στην πόλη για μία μέρα και πραγματικά δε ξέραμε πως να σκοτώσουμε την ώρα μας.
Οι ομορφιές αυτής της χώρας βρίσκονται έξω από την πρωτεύουσα, όπως για παράδειγμα η Μονή Όστρογκ (00:30-00:39), το φαράγγι του ποταμού Τάρα (00:40-00:55) το οποίο είναι το μεγαλύτερο σε βάθος φαράγγι της Ευρώπης και δεύτερο στον κόσμο (1.300 μέτρα) και φυσικά το Εθνικό Πάρκο του Ντούρμιτορ (00:56-01:48) έκτασης 39.000 εκταρίων με 18 λίμνες παγετωνικής προέλευσης, κι όλες να βρίσκονται πάνω από τα 1.500 μέτρα υψόμετρο. Τα παραπάνω μέρη έχουν χαρακτηριστεί ως Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την Unesco το 1980.
Ακόμα θυμάμαι το δέος που ένιωσα όταν περπάτησα στη τεράστια γέφυρα του ποταμού Τάρα. Το χάος που επικρατούσε κάτω από τα πόδια μου, μου προκάλεσε έναν έντονο φόβο. Δε καταφέραμε να σταθούμε για πολύ ώρα πάνω σ'αυτήν. Προτιμήσαμε να την απολαύσουμε από μακριά. Ακόμα αναρωτιόμαστε για τη τόλμη όσων συμμετείχαν στο χτίσιμο της, την δεκαετία του '30.
Από την άλλη, στο Ντούρμιτορ νιώσαμε την απόλυτη γαλήνη. Ο ύπνος σε υψόμετρο πάνω από τα 1.500 μέτρα, μέσα σε ένα ξύλινο σπίτι, ήταν γλυκός κι όμορφος. Το ίδιο κι ο αέρας που γέμισε τα πνευμόνια μας την επόμενη μέρα. Η φύση στο Μαυροβούνιο είναι ονειρική. Οι χιονισμένες κορφές των γύρω βουνών με τα πανύψηλα δέντρα του πάρκου, μας έδιναν την εντύπωση πως περιπλανιόμασταν σε μία χώρα της βόρειας Ευρώπης κι όχι στα Νότια Βαλκάνια.
Κι αν είναι υπέροχη η αίσθηση στο βουνό, άλλο τόσο μαγευτική είναι η άλλη πλευρά της χώρας που βρέχεται από την Αδριατική.
Πριν βγούμε όμως στα ανοιχτά, περιπλανηθήκαμε πρώτα στο νοτιότερο φιόρδ της Ευρώπης. Εκεί βρίσκεται η πανέμορφη καστροπολιτεία του Κότορ (θα ετοιμάσω ξεχωριστό βίντεο για την πόλη αυτή) και το γραφικό Πέραστ (01:50-02:14).
Το Πέραστ βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα βόρια του Κότορ. Ο συγκεκριμένος οικισμός βρέθηκε κάτω από αρκετές ηγεμονίες, αλλά στο αρχιτεκτονικό κομμάτι επικράτησαν κυρίως τα βενετσιάνικα στοιχεία. Διακριτικό κι αρμονικά δεμένο με το τοπίο. Σημείο αναφοράς του το μεγάλο καμπαναριό που δεσπόζει στο κέντρο του χωριού και είναι εμφανές από μακριά (02:10). Ο περίπατος στην προκυμαία έχει μία ιδιαίτερη ομορφιά από τις αρχοντικές προσόψεις των κτιρίων κι από τα δύο νησάκια που βρίσκονται λίγα μέτρα ανοιχτά από την ακτή. Αναφέρομαι στο νησί του Αγίου Γεωργίου και της Παναγιάς των Βράχων (02:02).
Κι από το νοτιότερο φιόρδ της Ευρώπης, ολοκληρώνουμε τη βόλτα μας σε δύο διάσημα παραλιακά σημεία της χώρας. Το ένα είναι η Μπούντβα με το νησάκι του Αγίου Νικολάου (02:16-03:06), μία από τις αρχαιότερες πόλεις του Μαυροβουνίου. Κατοικείται από τον 5ο αι. π.Χ. κι αναφέρεται πως ιδρύθηκε από τον Κάδμο το Θηβαίο. Το αρχαίο της όνομα ήταν Βουθόη.
Σήμερα η Μπούντβα είναι ένας από τους πιο γνωστούς τουριστικούς προορισμούς των Δαλματικών Ακτών. Η παλιά της πόλη έχει ανακαινιστεί σχεδόν ολόκληρη και είναι γεμάτη από εστιατόρια, μπαρ και μαγαζιά με αναμνηστικά. Το μόνο που μπορεί να σου προσφέρει είναι έναν όμορφο περίπατο στα τείχη και η απόλαυση ενός καφέ στην παραλία της.
Για το τέλος, άφησα το πιο αναγνωρισμένο τουριστικό αξιοθέατο του Μαυροβουνίου. Αναφέρομαι στο νησάκι του Αγίου Στεφάνου (03:07-03:26), πάνω στο οποίο υπήρχε ένα ψαροχώρι. Το μέρος αυτό λατρεύτηκε τόσο πολύ από τον Τίτο που μετατράπηκε στα χρόνια του σε τουριστικό θέρετρο. Σήμερα έχει περάσει στα χέρια μίας ελληνικής εταιρίας, η οποία ανακαίνισε όλες τις βίλες και το 'χει μετατρέψει σε ένα υπαίθριο ξενοδοχείο. Η ιδιωτικοποίηση όμως του πανέμορφου χωριού, μας εμπόδισε να περιπλανηθούμε στα στενά του σοκάκια κι έτσι αρκεστήκαμε να το θαυμάσουμε από την παραλία.
Ξανακοιτώντας τις φωτογραφίες από το Μαυροβούνιο, έφερα στο μυαλό μου τις εικόνες και τις στιγμές που έζησα σ' αυτήν την χώρα, διαπιστώνοντας πως η ομορφιά είναι διάχυτη ακόμα και στις πιο άγνωστες περιοχές της Γηραιάς Ηπείρου.
Κάποιες απ' αυτές τις περιοχές παραείναι όμορφες.
Το Μαυροβούνιο είναι μία απ' αυτές...

Μια ανατρεπτική «ανάγνωση» της ζωφόρου του Παρθενώνα

«Η ζωφόρος του Παρθενώνα ενσωματώνει μία από τις υπέρτατες αξίες των αρχαίων Αθηνών: τη θυσία για το συλλογικό καλό». Αυτό ήταν ένα από τα πρώτα πράγματα που επισήμανε η Αμερικανίδα αρχαιολόγος Τζόαν Κόνελι, στην παρουσίαση του βιβλίου της «Το αίνιγμα του Παρθενώνα», που έγινε χθες παρουσία του Αμερικανού πρέσβη κ. Πιρς, στο αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης.
Την λαμπρή πομπή των Παναθηναίων παρουσιάζει η ζωφόρος του Παρθενώνα, ή μια τραγική σκηνή από τη μυθολογία της αρχαίας Αθήνας; Οι περισσότεροι συγκλίνουν προς την πρώτη άποψη. Ωστόσο, στο βιβλίο της «The Parthenon enigma. Α journey into legend» (Το αίνιγμα του Παρθενώνα, ένα ταξίδι στο μύθο) η καθηγήτρια Κλασικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης Joan Breton Connelly, διατείνεται πως πρόκειται για απεικόνιση μιας θυσίας: μια από τις κόρες του Ερεχθέα προετοιμάζεται για να θυσιαστεί οικειοθελώς. (Οι αδερφές της θα την ακολουθήσουν σε αυτή την επιλογή).
Ο καθηγητής Άγγελος Χανιώτης, που έχει γράψει και τον πρόλογο, και η ίδια η συγγραφέας, ανέπτυξαν τις αμφιβολίες ως προς την επικρατέστερη ερμηνεία της ζωφόρου καθώς και το μικρό εύρημα που ώθησαν την συγγραφέα να δώσει τη συγκεκριμένη ερμηνεία.
Στη μελέτη της αυτή, η δρ Κόνελι υποστηρίζει μια νέα, αν μη τι άλλο, πολύ ενδιαφέρουσα ερμηνεία των παραστάσεων της ζωφόρου που κοσμεί ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία του παγκόσμιου πολιτισμού.
Επί δύο και πλέον αιώνες η κρατούσα άποψη για τα εικονιζόμενα στη ζωφόρο του Παρθενώνα είναι πως πρόκειται για την πομπή των Παναθηναίων, την περίφημη γιορτή της αρχαίας Αθήνας που διεξαγόταν προς τιμήν της προστάτιδας θεάς της πόλης. Αν και η θεωρία αυτή παρουσιάζει διάφορα προβλήματα, τα οποία διάφοροι ερευνητές έχουν κατά καιρούς επισημάνει, βρίσκεται ακόμη σε ισχύ, ελλείψει κάποιας πιο ικανοποιητικής ερμηνείας. Εκτός αυτού, όπως χιουμοριστικά επισήμανε και ο διακεκριμένος καθηγητής Αγγελος Χανιώτης στην παρουσίαση, η αμφισβήτηση της παραπάνω παραδοχής μοιάζει για πολλούς περίπου με αμφισβήτηση των Ευαγγελίων.
«Η Joan Breton Connelly θέτει υπό αµφισβήτηση τις πιο θεµελιώδεις πεποιθήσεις µας σε σχέση µε τον Παρθενώνα και τη ζωή στην αρχαία Αθήνα και αναπαριστά την εξέλιξη της Ακρόπολης, του ιερού βράχου, από τα προϊστορικά χρόνια µέχρι τις ένδοξες µέρες της εποχής του Περικλή, παρουσιάζοντας µια πλειάδα ναών, µε κορυφαίο ανάµεσά τους τον Παρθενώνα» σημειώνει ο εκδότης. Στέκεται ιδιαίτερα στη θρυλική ζωφόρο, το µήκους 160 µέτρων ανάγλυφο που περιέβαλλε αρχικά το ανώτερο µέρος του ναού, προτού καταστραφεί εν µέρει από την έκρηξη του Βενετού Μοροζίνι τον 17ο αιώνα και προτού τα περισσότερα από τα κοµµάτια που είχαν αποµείνει µεταφερθούν στη Βρετανία (τον 19ο αιώνα).
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η κ. Κόνελι, βοηθούμενη και από την ερμηνεία ενός παπύρου που ανακαλύφθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’60, προτείνει με το βιβλίο της κάτι καινούργιο. Χάρη σε µια χαµένη κάποτε τραγωδία του Ευριπίδη, η ανακάλυψη της οποίας στο περίβληµα µιας αιγυπτιακής µούµιας των ελληνιστικών χρόνων αποτελεί µία µόνο από τις συναρπαστικές περιπέτειες που ξετυλίγονται στις σελίδες του βιβλίου, η Connelly φέρνει στο φως ένα θαµµένο για πολύ καιρό νόηµα, την ιστορία µιας ανθρωποθυσίας που τοποθετείται στα µυθικά χρόνια της ίδρυσης της πόλης. Η Connelly αποκαλύπτει έναν κόσµο πολύ πιο πλούσιο µέσα σε αυτή την πόλη των φιλοσόφων, ορθολογιστών και ρητόρων, που κατά τις ευρέως διαδεδοµένες ιδέες µας ήταν η Αθήνα. Έναν κόσµο όπου η σύγχρονη σύλληψη της δηµοκρατίας θα ήταν απλώς ακατανόητη.
«Η πομπή της ζωφόρου δεν είναι αυτή των Παναθηναίων του 5ου π.Χ. αιώνα. Αντιθέτως, το τελετουργικό που εικονίζεται στις πλάκες της και κορυφώνεται στο ανατολικό τμήμα πάνω από την είσοδο του ναού είναι αυτό της θυσίας της κόρης του μυθικού βασιλιά της Αθήνας Ερεχθέα, ο οποίος προχώρησε σε αυτή την τραγική πράξη προκειμένου να σώσει την πόλη από τους ξένους εισβολείς, ακολουθώντας τη συμβουλή του δελφικού χρησμού».
Τα στοιχεία που κάνουν την κ. Κόνελλι να απορρίπτει την ερμηνεία των Παναθηναίων είναι: στη σκηνή της παράδοσης του πέπλου βλέπουμε έναν γενειοφόρο άνδρα και μια ημίγυμνη φιγούρα ακαθορίστου φύλου αντί για την ιέρεια της Αθηνάς. Δεν βλέπουμε το πεζικό, αλλά το ιππικό της αρχαίας Αθήνας. Λείπουν οι κανηφόροι και οι θαλλοφόροι (γόνοι καλών οικογενειών και σεβάσμιοι γέροντες) και άλλα πολλά. Στηρίζοντας αυτή της την άποψη, η κ. Κόνελι παρουσίασε αρκετά στοιχεία –αναλύονται λεπτομερέστατα στο βιβλίο– που συνηγορούν υπέρ της εκδοχής του μύθου του Ερεχθέα και είναι εναντίον εκείνης της, σύγχρονης με τον Περικλή, πομπής των Παναθηναίων.
Η ζωοφόρος, λοιπόν, σύμφωνα με τη Connely αφηγείται μια πολύ πιο τραγική ιστορία - τη θυσία της κόρης του Ερεχθέα. Κάπου στα 1991 βρισκόταν στην Οξφόρδη για τις ανάγκες μιας επιστημονικής έρευνας, όταν την προσοχή της μαγνήτισε ένα μικρό, άγνωστο απόσπασμα από ένα χαμένο έργο του Ευριπίδη με τον τίτλο «Ερεχθέας». Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Ερεχθέας ήταν ο ιδρυτής βασιλιάς των Αθηνών. Ο Όμηρος τον περιγράφει ως γιο του Ηφαίστου και της Γαίας, η οποία τον παρέδωσε στην Αθηνά για να τον αναθρέψει και εκείνη τον εγκατέστησε στον τότε μικρό ναό της, το μετέπειτα Ερεχθείο, ενώ ο Ηρόδοτος μας πληροφορεί ότι ο Ερεχθέας και η Αθηνά λατρεύονταν από κοινού στην Αθήνα.
Κάποτε ο Ερεχθέας βρέθηκε σε πόλεμο με τους Ελευσινίους, σύμμαχος των οποίων ήταν ο βασιλιάς των Θρακών Εύμολπος, γιος του Ποσειδώνα. Μετά από χρησμό του μαντείου των Δελφών ο Ερεχθέας θυσίασε την κόρη του για να σώσει τη νεοϊδρυθείσα πόλη του, την Αθήνα. Αυτή ακριβώς την «καθηλωτική αφήγηση της θυσίας» προτείνει η αρχαιολόγος και καθηγήτρια στο βιβλίο της ως τη λύση του αιώνιου αινίγματος.
Όπως είναι φυσικό, η θεωρία της εικόνας μιας ανθρωποθυσίας πάνω στο μνημείο-απαύγασμα του πολιτισμού, παρ’ όλα τα (λογικότατα) επιχειρήματα υπέρ της, δεν είναι εύκολο να γίνει δημοφιλής – ακριβώς αυτό το γεγονός, άλλωστε, σχολιάστηκε και από κάποιους παρευρισκόμενους χθες. Όπως, ωστόσο, τόνισε η αρχαιολόγος, η εδώ θυσία δεν έχει καμία σχέση με τις ανθρωποθυσίες που συναντάμε σε άλλους πολιτισμούς. «Το ίδιο το δημοκρατικό πολίτευμα των Αθηναίων βασίζεται στην αρχή της θυσίας του κάθε ατόμου για το καλό του συνόλου. Και ο γενεαλογικός μύθος του Ερεχθέα και της γυναίκας του Πραξιθέας, που θυσιάζουν την κόρη τους, δείχνει ακριβώς αυτή την ενότητα που ένιωθαν οι Αθηναίοι τόσο με τον τόπο τους όσο και με τις αξίες των ηρώων προγόνων τους». Δεν γνωρίζουμε αν η θεωρία της δρος Κόνελι, η οποία παρεμπιπτόντως δήλωσε ένθερμα την υποστήριξή της στην επανένωση των γλυπτών του Παρθενώνα υπό τη σκέπη του Μουσείου της Ακρόπολης, θα υιοθετηθεί τελικά κάποια στιγμή ως επίσημη.
«Το βιβλίο της Joan Connelly απευθύνεται σε πολλαπλούς αποδέκτες» λέει ο Άγγελος Χανιώτης. «Για το ευρύ κοινό είναι µια καλογραµµένη ανάλυση των µύθων και του τοπίου της Αττικής και των αξιών των κατοίκων της. Για τους ειδικούς είναι µια πρόσκληση, βλέποντας τον Παρθενώνα και τα γλυπτά του από µια διαφορετική οπτική γωνία, να συµβάλουν στην καλύτερη κατανόησή του. Αλλά και για όσους επιλέξουν να επιµείνουν στην άποψη ότι η ζωφόρος του Παρθενώνα απεικονίζει την παναθηναϊκή ποµπή είναι µια πρόκληση να υποστηρίξουν την άποψη αυτή µε βάσιµα επιχειρήµατα κι όχι µε θρησκευτική πίστη. Τέλος, καταδεικνύοντας τη στενή σύνδεση µνηµείου, γλυπτών και τοπίου, η συγγραφέας, αρχαιολόγος µε σηµαντική προσφορά στην καταπολέµηση του παράνοµου εµπορίου αρχαιοτήτων, καταθέτει το ουσιαστικότερο επιχείρηµα για την επανένωση των γλυπτών του Παρθενώνα στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης».
Αποκορύφωμα αρχιτεκτονικής τελειότητας, πρότυπο αισθητικής και κλασικής ομορφιάς, κορυφαίο σύμβολο της Δημοκρατίας, ο Παρθενώνας, κατά τη συγγραφέα, έχει ενσωματωθεί ως φόρμα στην ελληνική αρχιτεκτονική του 19ου αιώνα και αργότερα, στο σχεδιασμό κυβερνητικών και δημόσιων κτιρίων. «Δικαστήρια, ταχυδρομεία, τράπεζες, βιβλιοθήκες, μουσεία και σχολεία έχουν αγκαλιάσει το στυλ Παρθενώνα ως μέσο προβολής ενός συνόλου αξιών, που παραπέμπουν στην περίοδο άνθησης της Δημοκρατίας στην Αθήνα».
«Η περίπτωση των γλυπτών του Παρθενώνα είναι μοναδική» τονίζει η κ. Κόννελι. «Δεν δημιουργήθηκαν ξεχωριστά, δεν είναι αυτόνομα έργα τέχνης. είναι μέρος ενός κτιρίου, αυτού που εξακολουθεί να βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας σήμερα. Αντανακλούν την ιστορία των αρχαίων, αφηγούνται μια ιστορία και μια θρησκεία. Είναι όλα ένα ενιαίο σύνολο. Και δεν είναι δυνατόν να κατανοηθεί η ιστορία που αφηγούνται εφόσον είναι διασπασμένα».
Αρκετοί ακαδημαϊκοί, όπως ο κ. Χανιώτης, αλλά και άλλοι από το εξωτερικό φαίνεται να έχουν πειστεί ήδη. Σε αυτή την περίπτωση πάντως, αρκετά μουσεία της Ευρώπης θα πρέπει να αλλάξουν τα ταμπελάκια τους...

Πηγή: Καθημερινή

Νεοφιλελευθερισμός, ένας ιστορικός αναχρονισμός

του Τάσου Τσακίρογλου

Αυτό που σ’ επίπεδο αγοραστικής δύναμης (κατανάλωσης) εμφανίζεται σήμερα ως ένα γιγάντιο χάσμα ανισοτήτων εισοδήματος αντανακλά ένα άλλο φαινόμενο, λιγότερο ορατό στον δημόσιο διάλογο, παρότι ουσιώδες για τη λειτουργία του οικονομικού συστήματος και των κρίσεων που το ταλανίζουν.
Μιλάμε φυσικά για την αντίφαση, η οποία παίρνει σήμερα δραματικές διαστάσεις, ανάμεσα στην ολοένα και μεγαλύτερη κοινωνικοποίηση της διαδικασίας παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών και στην όλο και μεγαλύτερη ιδιοποίηση των προϊόντων της παραγωγής –και άρα της ανθρώπινης εργασίας– από όλο και λιγότερα άτομα.
«Οι συνεργατικές, αυτοδιαχειριζόμενες και μη ιεραρχικές ομάδες αποτελούν τον πιο προηγμένο τεχνολογικά τρόπο εργασίας. Ωστόσο, μεγάλα τμήματα του εργατικού δυναμικού παραμένουν παγιδευμένα σ’ έναν κόσμο προστίμων, πειθαρχίας, εκβιασμών και ιεραρχιών, απλώς και μόνο επειδή η νοοτροπία της φτηνής εργασίας τού επιτρέπει να διαιωνίζεται».
Μ’ αυτή την ανάλυση ο Πολ Μέισον δείχνει στο νέο του βιβλίο «Μετακαπιταλισμός» (εκδόσεις Καστανιώτη) το πώς ο νεοφιλελευθερισμός μπλοκάρει την καινοτομία και την παραγωγικότητα της εργασίας και αποτελεί ουσιαστικά έναν ιστορικό αναχρονισμό και μια τροχοπέδη στην εξέλιξη του ίδιου του καπιταλισμού.
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Ντέιβιντ Χάρβεϊ αποδεικνύει στο τελευταίο του βιβλίο «Δεκαεφτά αντιφάσεις και το τέλος του καπιταλισμού» (εκδόσεις Μεταίχμιο) ότι η εμμονή του νεοφιλελευθερισμού με την αλλαγή των εργασιακών σχέσεων δεν αποτελεί ένα παραπροϊόν του προγράμματος «διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων» και «απελευθέρωσης των αγορών», αλλά τη βασική τους προϋπόθεση.
Είναι δηλαδή ο κεντρικός στόχος του οικονομικού προγράμματος, αφού αποτελεί το κλειδί που ανοίγει όλες τις επόμενες πόρτες στον δρόμο για ριζική αλλαγή της κοινωνίας προς το χειρότερο για τους πολλούς.
Η υπέρβαση των κρίσεων και η απάλυνση των επιπτώσεών τους κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι το εργατικό κίνημα με τις διεκδικήσεις και τους αγώνες του έβαλε φρένο στην επίθεση του κεφαλαίου και λειτούργησε σαν κυματοθραύστης.
Ενας λόγος που σήμερα ο νεοφιλελευθερισμός ξεριζώνει σε όλο τον κόσμο το κοινωνικό κράτος και αναιρεί τις κοινωνικές κατακτήσεις είναι εν πολλοίς η αδυναμία της οργανωμένης εργατικής τάξης και των συμμάχων της να αντισταθούν στο κύμα της παγκοσμιοποίησης που αυτός επιτάχυνε.
Και βέβαια αυτή η αδυναμία οφείλεται τόσο στον ιστορικό εκφυλισμό της σοσιαλδημοκρατίας και των σταλινικών υπολειμμάτων, αλλά και στην κατάρρευση του πρώην ανατολικού μπλοκ.
Η μέχρι σήμερα διάλυση της εργατικής νομοθεσίας και η αλλαγή των εργασιακών σχέσεων στην Ελλάδα και αλλού, υπό την μπαγκέτα της τρόικας και των θεσμών, έχουν καταστήσει δυνατή την αλλαγή της ελληνικής κοινωνίας, την οποία μετέτρεψαν σε αρένα ασυδοσίας για τους εργοδότες, τις εταιρείες και τα αρπακτικά κεφάλαια.
Το ότι ακόμα και σήμερα οι εκπρόσωποί τους ζητάνε περαιτέρω αλλαγές στο εργασιακό τοπίο, οι οποίες αφορούν από τον τρόπο απόφασης μιας απεργίας μέχρι ό,τι μπορεί να συλλάβει η νοσηρή τους φαντασία, μόνο τυχαίο δεν είναι.
Την ίδια στιγμή που, περισσότερο από ποτέ στην ανθρώπινη ιστορία, χάρη στην τεχνολογία, καθίσταται εφικτή η ελαχιστοποίηση του χρόνου εργασίας που απαιτείται για την κάλυψη των αναγκών της ανθρωπότητας, ο αρπακτικός καπιταλισμός στη νεοφιλελεύθερη εκδοχή του αυξάνει τον εργάσιμο χρόνο για όσους έχουν απασχόληση και ταυτόχρονα ρίχνει στην ανεργία ένα τεράστιο κομμάτι του εργατικού δυναμικού.
Τα πιο επίκαιρα αιτήματα; Καθολικός βασικός μισθός και «λιγότερη δουλειά, δουλειά για όλους»!

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Η Γαλλική δημοκρατία στην ομίχλη

Κι ενώ στην Γαλλία οι διαδηλώσεις δε λένε να κοπάσουν από τις βιαιότητες των δυνάμεων καταστολής, η κυβέρνηση αναγκάστηκε να προχωρήσει στην εφαρμογή προληπτικών μέτρων, τα οποία θύμισαν έντονα παρελθοντικούς σκοτεινούς καιρούς.
Το πρωί της Δευτέρας αρκετοί κάτοικοι του Παρισιού έλαβαν στα σπίτια τους επίσημα έγγραφα της αστυνομίας, με τα οποία τους απαγορευόταν η κυκλοφορία σε συγκεκριμένα μέρη κι ώρες, με απώτερο σκοπό να εμποδίσουν τον κόσμο να μαζευτεί στην πλατεία Ρεπουμπλίκ και σε άλλα σημαντικά διαμερίσματα της πόλης. Μία απαγόρευση που ίσχυσε και για τους δημοσιογράφους.
Η εφημερίδα Le Monde, επικοινώνησε με ορισμένους αποδέκτες των παραπάνω εγγράφων, οι οποίοι δήλωσαν πως ποτέ τους δεν έχουν συλληφθεί κατά τη διάρκεια των πρόσφατων κινητοποιήσεων. Με ποιο σκεπτικό λοιπόν οι αρχές προειδοποίησαν τους παραπάνω ανθρώπους; Συνέπειες του χρόνιου φακελώματος…
Η αντιδημοκρατική στάση της κυβέρνησης πάρθηκε μετά τα επεισόδια του περασμένου σαββατοκύριακου, τα οποία επεκτάθηκαν και σε άλλες γαλλικές πόλεις, ειδικά στην Ρεν, ενώ στο Μπορντό, καθώς οι αστυνομικές δυνάμεις απωθούσαν τους διαδηλωτές, έριξαν έναν άνθρωπο από το αναπηρικό του καροτσάκι.
Παρά την τρομοκρατία των δυνάμεων καταστολής και των αντιδημοκρατικών απαγορεύσεων, τα γαλλικά συνδικάτα επέμειναν σε καλέσματα συγκεντρώσεων και τις επόμενες μέρες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να προκληθούν έντονα επεισόδια την Τρίτη σε Παρίσι και Νάντη. Η αστυνομία χρησιμοποίησε αρκετά δακρυγόνα και χημικά βαφής (που προκαλούσαν εκρήξεις) για να καταστείλουν τους διαδηλωτές.
Από την άλλη η οργή του λαού προς την αστυνομία έχει αρχίσει να γίνεται όλο και πιο έντονη. Χθες μάλιστα ένα περιπολικό της αστυνομίας πυρπολήθηκε έξω από την πλατεία Ρεπουμπλικ. Αυτό ξεσήκωσε τους αστυνομικούς, οι οποίοι πλέον διαμαρτύρονται για το αυξανόμενο μίσος που υπάρχει εναντίον τους. Την ίδια στιγμή που οι ίδιοι ζητούν από το κράτος να τους δώσει περισσότερη ελευθερία στην καταστολή των διαδηλώσεων!
Από τη μεριά της κυβέρνησης, ο Φρανσουά Ολάντ εμφανίζεται ανυποχώρητος, δηλώνοντας πως προτιμάει να είναι «καλύτερα δυσάρεστος, παρά άπραγος», γι’ αυτό κι αποφάσισε να περαστεί ο νέος εργασιακός νόμος με προεδρικό διάταγμα. Θα χρειαστεί όμως να επικυρωθεί μέχρι τις 28 Ιουνίου από την Γερουσία. Αυτό δείχνει πως η κατάσταση θα παραμείνει σίγουρα τεταμένη μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα.
Ο λαός της Γαλλίας έχει αντιληφθεί πως η ευρωπαϊκή δημοκρατία αρχίζει να κρύβεται επικίνδυνα πίσω από την ομίχλη του νεοφιλελευθερισμού. Δυστυχώς όμως είναι οι μόνοι που μάχονται αξιοπρεπώς για να διατηρήσουν τα τελευταία ίχνη της δημοκρατίας αλλά και της αξιοπρέπειάς τους.

Πρώτη δημοσίευση: aplotaria.gr

Ο Γιώργος Χατζελένης μιλά στον εκδότη Ορέστη Δούση, με αφορμή την κυκλοφορία του νέου της βιβλίου

Πότε ξεκίνησες να αποκαλείς τον εαυτό σου συγγραφέα;

Δεν έχω αποκαλέσει ποτέ τον εαυτό μου συγγραφέα. Και πολύ πιθανόν να μη τον θεωρήσω ποτέ, διότι δεν μου αρέσουν οι χαρακτηρισμοί και οι κατηγοριοποιήσεις των ανθρώπων. 

Αλήθεια, γιατί γράφεις;

Γράφω διότι θέλω να επικοινωνήσω με τους συνανθρώπους μου. Θέλω να μοιράζομαι εμπειρίες, απόψεις, ιδέες και προβληματισμούς. Επιδιώκω έναν εσωτερικό διάλογο ή έναν εποικοδομητικό αντίλογο. Δυστυχώς όμως πολλά εμπόδια δυσκολεύουν αυτήν την επικοινωνία. Σε μία κοινωνία όπου ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά της είναι η μοναξιά, τα βιβλία παραμένουν διαχρονικά το καλύτερο μέσο για να εισχωρήσει κανείς διακριτικά, ευγενικά και με σεβασμό στις ζωές των άλλων. Προσπαθώ λοιπόν μέσα από τη γραφή μου να γκρεμίσω κάποια στερεότυπα που τόσα χρόνια μας κρατούν δέσμιους με μία μίζερη στασιμότητα και να παρουσιάσω την πραγματικότητα μέσα από τη δική μου ματιά.

Έχεις κάποιο λογοτεχνικό πρότυπο;

Ο συγγραφέας που πρώτος με τράβηξε στο κόσμο της λογοτεχνίας είναι ο Μίλαν Κούντερα με το βιβλίο του «Η ζωή είναι αλλού». Από τότε έχει μεσολαβήσει μία δεκαετία ανάγνωσης αρκετών συγγραφέων και ποιητών. Σε μεγάλη εκτίμηση έχω τους Γιώργο Θεοτοκά, Δημήτρη Χατζή, Στρατής Τσίρκας, Τάσος Λειβαδίτης, Ιάκωβο Καμπανέλη κι Ανατόλ Φρανς. 

Ποιος ήρωάς σου θα ήθελες να είσαι εν ζωή;

Οι κύριοι πρωταγωνιστές των βιβλίων μου έχουν κάτι από μένα. Οπότε κατά μία έννοια όλοι τους ήδη βρίσκονται εν ζωή. 

Ποιο είναι το πιο βαρετό και το πιο δημιουργικό κομμάτι της διαδικασίας συγγραφής ενός βιβλίου σου;

Δεν υπάρχει κάτι βαρετό στη διαδικασία συγγραφής ενός βιβλίου, κι αυτό διότι ασχολούμαι με τη συγγραφή μόνο όταν βρίσκομαι στη κατάλληλη διάθεση ή όταν υπάρχουν ιδέες και σκέψεις που περιμένουν να αποτυπωθούν σε ένα φύλλο χαρτί. Έχω συναντήσει όμως δύσκολες στιγμές στη συγγραφή ενός βιβλίου. Αναφέρομαι στις στιγμές που το μυαλό εγκλωβίζεται σε δικά του αδιέξοδα και δε μπορεί να δημιουργήσει. 

Πόσο επιβαρυμένη/επιφορτισμένη θεωρείς τη γενιά σου;

Η γενιά μου δυστυχώς μεγάλωσε κακομαθημένη. Κυριότερο πρόβλημα είναι η λάθος ανατροφή που δεχτήκαμε από την οικογένεια, το σχολείο, την κοινωνία και το υπόλοιπο σύστημα που μας περιβάλλει. Μπορεί να μη φέρουμε την μεγαλύτερη ευθύνη, όμως έχουμε μεγάλο χρέος να σπάσουμε τα δεσμά που μας κρατάνε σ’ έναν φαύλο κύκλο. 

Τα social media και γενικότερα το διαδίκτυο, τελικά βοηθούν το βιβλίο;

Τα social media είναι το καλύτερο εργαλείο αλλά και η χειρότερη παγίδα ταυτόχρονα. Κι αυτό εξαρτάται από το πώς θα τα χειριστεί κανείς. 

On-line ξεφύλλισμα ή τη μυρωδιά του χαρτιού καθώς γυρνούν οι σελίδες, τι προτιμάς;

Προτιμώ το ξεφύλλισμα ενός βιβλίου. Η μυρωδιά ενός καινούργιου βιβλίου όταν το ανοίγεις πρώτη φορά, η αρμονική τοποθέτησή του μες στα χέρια μας, η ικανοποίηση του όγκου που διαβάζεται καθώς προχωράμε τις σελίδες, η εικαστική νότα του εξώφυλλου αλλά και η κατατοπιστική περίληψη του οπισθόφυλλου. Όλα αυτά δε μπορούν να υιοθετηθούν από ένα e-book. 

Ενώ η ελληνική κοινωνία δεν θεωρείται διαδικτυακά αναλφάβητη, γιατί πιστεύεις ότι το e-book έχει μηδενικό μερίδιο στην αγορά;

Πιθανότατα επειδή είναι μία νέα τάση που ακόμα δεν έχει εδραιωθεί στη χώρα μας. Από την άλλη το αναγνωστικό κοινό της Ελλάδος είναι συγκεκριμένο και παραδοσιακό. Ο μέσος Έλληνας αναγνώστης προτιμά να θαυμάζει τη συλλογή του στα ράφια της προσωπικής του βιβλιοθήκης παρά να την έχει αποθηκευμένη σε μία συσκευή. 

Μπορεί ένας συγγραφέας στις μέρες μας να βιοπορίζεται από τη συγγραφή και μόνο;

Ευτυχώς δύσκολα. Και λέω ευτυχώς διότι το βιβλίο οφείλει να έχει πνευματικό κι όχι βιοποριστικό ρόλο. Καλό είναι να μη συνδέουμε την τέχνη με το εμπόριο. Το χρήμα κουβαλάει μαζί του τη φθορά και την απληστία. Καλό λοιπόν είναι να απέχει όσο γίνεται περισσότερο από το χώρο του βιβλίου, κάτι που δυστυχώς είναι αρκετά δύσκολο στις μέρες μας. 

Υπάρχει ελπίδα στην Ελλάδα της κρίσης; Μπορεί να έρθει μέσα από το βιβλίο;

Δεν μου αρέσει η λέξη ελπίδα. Σκοπός δεν είναι να ελπίζουμε από κάποιον άλλον ή από κάτι άλλο. Στόχος μας είναι να αλλάξουμε πρώτα εμείς οι ίδιοι και να πατήσουμε γερά στα πόδια μας. Τα βιβλία είναι ένα παραδοσιακό μέσο μεταλαμπάδευσης ιδεών και η ανάγνωσή τους βοηθάει στον εμπλουτισμό της προσωπικότητάς μας. 

Προσφέρεται η εποχή για συγγραφή ή θεωρείς ότι το διαμορφωμένο περιβάλλον είναι στείρο;

Η Ελλάδα της κρίσης και της παραποιημένης ιστορίας των τελευταίων δεκαετιών, είναι η καλύτερη αφορμή στο να γράψει και να δημιουργήσει κανείς. 

Τι νέο ετοιμάζεις;

Μόλις κυκλοφόρησε το τρίτο μου βιβλίο με τίτλο «Εντεύθεν» από τις Εκδόσεις Γαβριηλίδη, οπότε αυτές τις μέρες εισέρχομαι σε μία νέα περίοδο συγκομιδής σκέψεων και ιδεών.

Πηγή: rizopoulospost