του Τάσου Τσακίρογλου
Αυτό που σ’ επίπεδο αγοραστικής δύναμης (κατανάλωσης) εμφανίζεται σήμερα ως ένα γιγάντιο χάσμα ανισοτήτων εισοδήματος αντανακλά ένα άλλο φαινόμενο, λιγότερο ορατό στον δημόσιο διάλογο, παρότι ουσιώδες για τη λειτουργία του οικονομικού συστήματος και των κρίσεων που το ταλανίζουν.
Μιλάμε φυσικά για την αντίφαση, η οποία παίρνει σήμερα δραματικές διαστάσεις, ανάμεσα στην ολοένα και μεγαλύτερη κοινωνικοποίηση της διαδικασίας παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών και στην όλο και μεγαλύτερη ιδιοποίηση των προϊόντων της παραγωγής –και άρα της ανθρώπινης εργασίας– από όλο και λιγότερα άτομα.
«Οι συνεργατικές, αυτοδιαχειριζόμενες και μη ιεραρχικές ομάδες αποτελούν τον πιο προηγμένο τεχνολογικά τρόπο εργασίας. Ωστόσο, μεγάλα τμήματα του εργατικού δυναμικού παραμένουν παγιδευμένα σ’ έναν κόσμο προστίμων, πειθαρχίας, εκβιασμών και ιεραρχιών, απλώς και μόνο επειδή η νοοτροπία της φτηνής εργασίας τού επιτρέπει να διαιωνίζεται».
Μ’ αυτή την ανάλυση ο Πολ Μέισον δείχνει στο νέο του βιβλίο «Μετακαπιταλισμός» (εκδόσεις Καστανιώτη) το πώς ο νεοφιλελευθερισμός μπλοκάρει την καινοτομία και την παραγωγικότητα της εργασίας και αποτελεί ουσιαστικά έναν ιστορικό αναχρονισμό και μια τροχοπέδη στην εξέλιξη του ίδιου του καπιταλισμού.
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Ντέιβιντ Χάρβεϊ αποδεικνύει στο τελευταίο του βιβλίο «Δεκαεφτά αντιφάσεις και το τέλος του καπιταλισμού» (εκδόσεις Μεταίχμιο) ότι η εμμονή του νεοφιλελευθερισμού με την αλλαγή των εργασιακών σχέσεων δεν αποτελεί ένα παραπροϊόν του προγράμματος «διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων» και «απελευθέρωσης των αγορών», αλλά τη βασική τους προϋπόθεση.
Είναι δηλαδή ο κεντρικός στόχος του οικονομικού προγράμματος, αφού αποτελεί το κλειδί που ανοίγει όλες τις επόμενες πόρτες στον δρόμο για ριζική αλλαγή της κοινωνίας προς το χειρότερο για τους πολλούς.
Η υπέρβαση των κρίσεων και η απάλυνση των επιπτώσεών τους κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι το εργατικό κίνημα με τις διεκδικήσεις και τους αγώνες του έβαλε φρένο στην επίθεση του κεφαλαίου και λειτούργησε σαν κυματοθραύστης.
Ενας λόγος που σήμερα ο νεοφιλελευθερισμός ξεριζώνει σε όλο τον κόσμο το κοινωνικό κράτος και αναιρεί τις κοινωνικές κατακτήσεις είναι εν πολλοίς η αδυναμία της οργανωμένης εργατικής τάξης και των συμμάχων της να αντισταθούν στο κύμα της παγκοσμιοποίησης που αυτός επιτάχυνε.
Και βέβαια αυτή η αδυναμία οφείλεται τόσο στον ιστορικό εκφυλισμό της σοσιαλδημοκρατίας και των σταλινικών υπολειμμάτων, αλλά και στην κατάρρευση του πρώην ανατολικού μπλοκ.
Η μέχρι σήμερα διάλυση της εργατικής νομοθεσίας και η αλλαγή των εργασιακών σχέσεων στην Ελλάδα και αλλού, υπό την μπαγκέτα της τρόικας και των θεσμών, έχουν καταστήσει δυνατή την αλλαγή της ελληνικής κοινωνίας, την οποία μετέτρεψαν σε αρένα ασυδοσίας για τους εργοδότες, τις εταιρείες και τα αρπακτικά κεφάλαια.
Το ότι ακόμα και σήμερα οι εκπρόσωποί τους ζητάνε περαιτέρω αλλαγές στο εργασιακό τοπίο, οι οποίες αφορούν από τον τρόπο απόφασης μιας απεργίας μέχρι ό,τι μπορεί να συλλάβει η νοσηρή τους φαντασία, μόνο τυχαίο δεν είναι.
Την ίδια στιγμή που, περισσότερο από ποτέ στην ανθρώπινη ιστορία, χάρη στην τεχνολογία, καθίσταται εφικτή η ελαχιστοποίηση του χρόνου εργασίας που απαιτείται για την κάλυψη των αναγκών της ανθρωπότητας, ο αρπακτικός καπιταλισμός στη νεοφιλελεύθερη εκδοχή του αυξάνει τον εργάσιμο χρόνο για όσους έχουν απασχόληση και ταυτόχρονα ρίχνει στην ανεργία ένα τεράστιο κομμάτι του εργατικού δυναμικού.
Τα πιο επίκαιρα αιτήματα; Καθολικός βασικός μισθός και «λιγότερη δουλειά, δουλειά για όλους»!
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου