Καλώς ήρθατε στο 1914

του Γιώργου Τσιάρα

Πριν από μερικές εβδομάδες έγραψα εδώ για τα βάσανα που περνάμε ειδικά τους τελευταίους μήνες εμείς οι συντάκτες του εξωτερικού δελτίου, στην προσπάθειά μας να παρακολουθήσουμε έστω –πόσο μάλλον να κατανοήσουμε– το απίστευτο, παγκόσμιο γεωπολιτικό μπάχαλο που εξελίσσεται με κινηματογραφική ταχύτητα μπροστά στα παραζαλισμένα μάτια μας.
Και δεν είναι διόλου υπερβολικό να υποστηρίξει κανείς ότι το 2016 θυμίζει έντονα το...1914 και τις παραμονές του Α' Παγκοσμίου Πολέμου - έτσι όπως βλέπουμε όχι μόνον τις Μεγάλες, αλλά και πολλές μικρότερες Δυνάμεις του πλανήτη να παλεύουν λυσσαλέα για σφαίρες επιρροής, φυσικούς πόρους και εξουσία.
Σε αυτό το «Καλοκαίρι της Προβοκάτσιας», όπως εύστοχα το αποκάλεσε ένας αναλυτής του ρωσικού Sputnik News, η συνεχιζόμενη –παρά την εύθραυστη ρωσοαμερικανική εκεχειρία– «εμφύλια» σύρραξη στη Συρία είναι μόνον η κορυφή του παγόβουνου.
Σε λίγες εβδομάδες ο «καλός» Ομπάμα αποχωρεί από το τιμόνι των ΗΠΑ και αφήνει πίσω του έναν κόσμο-πυριτιδαποθήκη, ακόμη πιο εκρηκτικό και χαοτικό από αυτόν που του κληροδότησε ο «κακός» προκάτοχός του, Μπους.
Βασικό χαρακτηριστικό σε αυτό το ακραία κατακερματισμένο, γνήσια σουρεαλιστικό σκηνικό της συνεχώς αυξανόμενης γεωπολιτικής εντροπίας είναι η κλιμακούμενη δυσπιστία και οι φυγόκεντρες δυνάμεις που αναπτύσσονται μεταξύ υποτιθέμενων εταίρων και «συμμάχων» (κάτι που βλέπουμε έντονα και εντός της Ευρωπαϊκής κατ’ όνομα Ενωσης), αλλά και η ευκολία με την οποία θυσιάζονται πλέον τα μέχρι πρότινος αγαπημένα «πιόνια» -όπως ας πούμε οι Κούρδοι της βόρειας Συρίας ή το τζιχαντιστικό Μέτωπο Αλ-Νούσρα, για να αναφέρουμε μόνο δύο πολύ πρόσφατα παραδείγματα- στις επιμέρους αιματοβαμμένες σκακιστικές παρτίδες των Δυνατών.
Γιατί όμως «Καλοκαίρι της Προβοκάτσιας»; Ολα άρχισαν ουσιαστικά τον περασμένο Ιούνιο, όταν το ΝΑΤΟ αποφάσισε να εγκαινιάσει εμπράκτως τον Β' Ψυχρό Πόλεμο διεξάγοντας τα μεγάλα πολεμικά γυμνάσια με τον κωδικό «Ανακόντα» στην ανατολική Ευρώπη, κυριολεκτικά στην... πόρτα της Ρωσίας.
Μιλάμε για υπερπαραγωγή –συμμετείχαν πάνω από 30.000 επίλεκτοι στρατιώτες, με επιθετικά αεροσκάφη, ελικόπτερα, τανκς και με ασκήσεις βασισμένες σε «σενάρια» βγαλμένα κατευθείαν από τους χειρότερους εφιάλτες, όπως η «αντεπίθεση» δυνάμεων ταχείας επέμβασης του ΝΑΤΟ για την ανακατάληψη των Βαλτικών (λέμε τώρα) Δημοκρατιών σε περίπτωση ρωσικής εισβολής!
Και μόνο το ότι γερμανικές τεθωρακισμένες δυνάμεις «εξασκήθηκαν» παρέα με Αμερικανούς, Βρετανούς και Πολωνούς κομάντος δίπλα στα ρωσικά σύνορα, 75 ακριβώς χρόνια μετά την έναρξη της «επιχείρησης Μπαρμπαρόσα», αποτέλεσε πρόκληση πρώτου μεγέθους για τον ρωσικό λαό, που για όσους θέλουν να το ξεχνούν έχασε (μαζί με τους άλλους λαούς τής τότε ΕΣΣΔ) πάνω από 20 εκατομμύρια ανθρώπους πολεμώντας τον φασισμό.
Εννοείται πως και ο Πούτιν δεν είναι καμιά... Παναγία. Εχει κι αυτός τη δική του επεκτατική γεωπολιτική ατζέντα, βασικός στόχος της οποίας είναι ασφαλώς η ανάκτηση –πρωτίστως με οικονομικά, αλλά και με στρατιωτικά όπου χρειάζεται μέσα- της διεθνούς ισχύος της πάλαι ποτέ ΕΣΣΔ και η διατήρηση και επέκταση των παραδοσιακών ρωσικών σφαιρών επιρροής στην ανατολική Ευρώπη, τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία.
Η Ρωσία άλλωστε υπήρξε Μεγάλη Δύναμη και ενεργός παίκτης στο «Μεγάλο Παιχνίδι» αιώνες πριν φτιαχτεί η ΕΣΣΔ και παραμένει τέτοια και μετά το τέλος του σοβιετικού πειράματος, ανεξάρτητα από τους σχεδιασμούς των δυτικών «γερακιών».
Ομως ο Πούτιν έχει δίκιο να «αφρίζει» με τη δυτική υποκρισία, αφού είναι πλέον παγκοίνως γνωστό πως η Ρωσία συμφώνησε μετά την πτώση του Τείχους να αποχωρήσει αμαχητί από τις χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας (και να επιτρέψει την επανένωση των δύο Γερμανιών, για την οποία πολλοί τώρα καθυστερημένα μετανιώνουν...) μετά τη ρητή δέσμευση ΗΠΑ και Αγγλογάλλων για διατήρηση αυστηρής ουδετερότητας σε ολόκληρη την ανατολική Ευρώπη...
Το πιο σουρεαλιστικό στην όλη υπόθεση είναι πως η Αμερική δεν ενδιαφέρεται πια και τόσο για την Ευρώπη: για την ακρίβεια δείχνει να νοιάζεται περισσότερο για το πώς θα υπονομεύσει τις εκκολαπτόμενες στρατηγικές, ενεργειακές και εμπορικές συμμαχίες της Ρωσίας με την Ευρώπη και τον ισλαμικό κόσμο (και ιδίως την Τουρκία και το Ιράν), παρά για το πώς θα προστατεύσει πραγματικά τα κράτη-πελάτες της στη ρωσική «περιφέρεια» -κι αυτό προκύπτει ξεκάθαρα από τη συνεχή μείωση των αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων στο ευρωπαϊκό «θέατρο», μετά από 70 χρόνια αδιάλειπτης στρατιωτικής παρουσίας.
Ειδικά ο Ομπάμα έθεσε σαφέστατα ως προτεραιότητα της εξωτερικής πολιτικής στη διάρκεια της οκταετίας του την περίφημη «στροφή προς την Ασία» (Pivot to Asia), αναγνωρίζοντας την ταχύτατα αναπτυσσόμενη Κίνα σαν τον σημαντικότερο οικονομικό ανταγωνιστή των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με το επίσημο αυτό νέο αμερικανικό «στρατηγικό δόγμα», η «στροφή» αυτή θα εκφραστεί με τη σταδιακή μετακίνηση του 60% των αμερικανικών ναυτικών δυνάμεων στον Ειρηνικό μέσα στην ερχόμενη πενταετία και με τη ραγδαία «αναβάθμιση» των βάσεων των ΗΠΑ στη Νότια Κορέα, την Ιαπωνία, τις Φιλιππίνες και τη Σιγκαπούρη, σε μια σταδιακή «περικύκλωση» της Κίνας από τρεις μεριές.
Το Πεκίνο, βέβαια, όπως και το... Κρεμλίνο δεν κάθονται με σταυρωμένα χέρια: την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, ολοκληρώνεται στη Μαύρη Θάλασσα η μεγάλη ρωσική αεροναυτική άσκηση «Καύκασος», στα ανοιχτά της Κριμαίας, με τη συμμετοχή των πιο σύγχρονων πλοίων επιφανείας, ενεργή αντιαεροπορική και αντιπυραυλική «ομπρέλα» διαμέτρου ώς και 300 χιλιομέτρων (!), βασισμένη σε συστήματα S-400 και εμπλοκή 12.000 επίλεκτων ανδρών.
Σε συνδυασμό με την ταχύτατη «συμφιλίωση» του Πούτιν με τον Ερντογάν μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, η εντυπωσιακή αυτή επίδειξη δύναμης είναι προφανώς ο τρόπος που επέλεξε ο «τσάρος» για να δείξει στο Κίεβο, τη Βαρσοβία και τους Αμερικανούς προστάτες τους πως ο Εύξεινος Πόντος παραμένει ρωσικός.
Ταυτόχρονα, στη διαφιλονικούμενη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, κινεζικά και ρωσικά πολεμικά σκάφη και αεροπλάνα συνεχίζουν τα οκταήμερα κοινά τους πολεμικά γυμνάσια, «απαντώντας» στις συνεχείς ασκήσεις αμερικανικών αεροπλανοφόρων στα ανοιχτά της Κορέας.
Και το ερώτημα είναι το ίδιο, όπως και το 1914: Με τόσες προβοκάτσιες, τόσες ανεξέλεγκτες και αντικρουόμενες δυνάμεις και ενέργειες, τόση δυσπιστία και πισώπλατα μαχαιρώματα μεταξύ φίλων και εχθρών, ποια απ’ όλες τις «πυριτιδαποθήκες» θα σκάσει πρώτη; Τότε ήταν το Σαράγιεβο, τώρα μπορεί να είναι το Χαλέπι, η Σεβαστούπολη, ή κάποιο ανώνυμο, ακατοίκητο νησάκι στα πέρατα της Σινικής θάλασσας...

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών