Μεγάλη εβδομάδα του 1999. Βράδια αξέχαστα που σημάδεψαν την παιδική μου ηλικία. Το κλείσιμο των σχολείων για τις γιορτές, μου έδινε το ελεύθερο να κοιμάμαι πιο αργά, παρακολουθώντας ταινίες που προβάλλονταν στην τηλεόραση. Όμως όταν η ώρα έφτανε δώδεκα τα μεσάνυχτα, ξεκινούσαν οι επαναλαμβανόμενες διακοπές του προγράμματος για να δούμε σε απευθείας σύνδεση τις εκρήξεις που φώτιζαν τους ουρανούς της Λευκής Πόλης των Βαλκανίων.
Ο θάνατος από τα Βαλκάνια πότε δεν έφυγε. Κυκλοφορούσε κάθε βράδυ ελεύθερος και σκότωνε ανεξέλεγκτα τον άμαχο πληθυσμό της Σερβίας. Όμως την μέρα έβλεπες πρόσωπα φωτεινά να μιλάνε στις κάμερες, θέλοντας να μοιραστούν μαζί μας τις εμπειρίες τους. Θα μπορούσε να τους θεωρήσει κάποιος τρελούς. Δεν ήταν όμως αυτό. Ήταν η αγάπη τους για την πατρίδα και η γνώση τους για το άδικο αυτού του πολέμου. Το θάρρος τους ήταν υπεράνθρωπο. Τα βράδια έστηναν χορούς στις γέφυρες του ποταμού Σάββα για να μην γκρεμιστούν από τους πυραύλους. Κι όσο ηρωικές ήταν οι αντιδράσεις των Σέρβων, τόσο ύπουλα γινόντουσαν τα χτυπήματα των νατοϊκών. Ποιος από μας ξέχασε το Κεντρικό Πύργο της Σερβικής Κρατικής Τηλεόρασης να φλέγεται; Ποιος από μας δεν κατάλαβε το συμβολικό χτύπημα του ξενοδοχείου "Γιουγκοσλαβία" με θύμα έναν νεκρό; Ποιος δεν αγανάκτησε με τις ανατινάξεις δίπλα στα νοσοκομεία τα οποία ήταν γεμάτα τραυματίες κι άδεια από φάρμακα και είδη πρώτης ανάγκης. Ο πόλεμος του 1999 ήταν ο πρώτος που έζησα και κατανόησα. Ήταν το τέλος του Διεθνούς Δικαίου. Ήταν το ξεσκέπασμα του ιμπεριαλιστικού ρόλου του ΝΑΤΟ.
Δεκέμβριος 2008. Ήταν η πρώτη φορά που πέρασα βιαστικά από το Βελιγράδι καθώς ανέβαινα οδικώς προς την Βουδαπέστη. Ήταν ξημερώματα. Το φως του ήλιου έσκαγε πάνω στις εργατικές κατοικίες των προαστίων της πόλης. Στο βάθος διακρινόταν ο Κεντρικός Πύργος της Κρατικής Τηλεόρασης. Με χαιρετούσε περήφανος καθώς εγώ με αγουροξυπνημένο βλέμμα, του υποσχόμουν πως σύντομα θα περπατήσω κάτω από τη σκιά του.
Ιανουάριος 2012. Η υπόσχεσή μου καθυστέρησε να πραγματοποιηθεί. Το Βελιγράδι είναι μία πόλη ηρωική. Μέσα από τις στάχτες και τις πληγές του πολέμου κατάφερε να αναγεννηθεί μία ιδιαίτερη πόλη που τιμά το παρελθόν της και κοιτά με αισιοδοξία και υπερηφάνεια το μέλλον της.
Σούρουπο μίας εκ των αλκυονίδων ημερών με βρήκε στα κάστρα της πόλης, να αγναντεύω την ένωση του Δούναβη με τον ποταμό Σάββα. Ακριβώς απέναντι στεκόταν ο Πύργος. Με χαιρετούσε με ρυθμικά φωτεινά σινιάλα από την κορυφή του. Του χαμογελούσα κι εγώ με μία πίκρα μιας και ήμουν μάρτυρας των άνανδρων επιθέσεων που δέχτηκε η χώρα του.
Κάτω απ' τον Πύργο, σαν ρίζες ξεπρόβαλαν οι γέφυρες πάνω στις οποίες είχαν στηθεί οι ολονύκτιοι κυκλικοί χοροί. Κι αυτές στέκονταν ακόμα στη θέση τους χάρης στην προστασία που τους πρόσφεραν οι ίδιοι οι πολίτες. Οι αφανείς αυτοί ήρωες στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων εκείνα τα βράδια και σήμερα μπορούν να χρησιμοποιήσουν με καμάρι τα περάσματα αυτά που ενώνουν την παλιά πόλη του Βελιγραδίου με την νέα.
Στις περιπλανήσεις μου, επισκέφθηκα το εγκαταλελειμμένο ξενοδοχείο "Γιουγκοσλάβια" και υποκλίθηκα σε διάφορα βομβαρδισμένα μεγαθήρια του παλιότερου καθεστώτος τα οποία στέκονταν αγέρωχα απέναντι από την αμερικανική πρεσβεία.
Μάγκες οι Σέρβοι. Η αυθεντικότητά τους μ' έκανε να τους αγαπήσω πολύ, τιμώντας τους στο δεύτερο βιβλίο μου.
Δεκαέξι όμως χρόνια μετά τον νατοϊκό βομβαρδισμό της Σερβίας και του Μαυροβουνίου (μη το ξεχνάμε κι αυτό), σφίγγεται ακόμα η καρδιά μου για τους 3.000 νεκρούς (στρατιώτες κι άμαχους), για τα 300 νοσοκομεία, σχολές και δημόσια κτίρια που καταστράφηκαν, για τις 45 γέφυρες που γκρεμίστηκαν, για τα σπίτια του άμαχου πληθυσμού που ισοπεδώθηκαν, μα πάνω απ' όλα για την καταστροφή 176 πολιτισμικών μνημείων και 23 μεσαιωνικών μοναστηριών.
Το Βελιγράδι το ξαναείδα από ψηλά τον Φλεβάρη του 2014. Μία νέα γέφυρα είχε στηθεί πάνω από τον ποταμό Σάββα. Μάλιστα την αναδείκνυαν με φουτουριστικά φώτα τα οποία φαίνονταν από το αεροπλάνο. Δίπλα σ' αυτήν στεκόταν περήφανος ο λευκός ναός του Αγίου Σάββα και πιο κάτω τα φωταγωγημένα τείχη του κάστρου. Μία νέα υπόσχεση δόθηκε εκείνο το βράδυ...
Η Λευκή Πόλη όχι μόνο επέζησε αλλά καλπάζει με αισιοδοξία προς το μέλλον. Μα πάνω απ' όλα, δε ξεχνάει το παρελθόν της.
Γι' αυτό αγαπώ το Βελιγράδι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου