του Κώστα Ράπτη
Σχολιάζοντας μέσω Twitter την θερμή υποδοχή που βρήκε από τους γερουσιαστές της συμπολίτευσης η ομιλία του Ισπανού πρωθυπουργού Mariano Rajoy στην συνεδρίαση με αντικείμενο την ενεργοποίηση του άρθρου 155 του ισπανικού Συντάγματος, η αριστερή δήμαρχος Βαρκελώνης Ada Colau, η οποία αντιτίθεται στην απόσχιση της Καταλονίας, σημείωσε: "Γιατί χειροκροτείς με τόσο ενθουσιασμό, Λαϊκό Κόμμα; Για την αναστολή της καταλανικής αυτονομίας; Για την ανικανότητά σου να προτείνεις λύσεις; Για την αποτυχία σου στην Καταλονία;”.
Πράγματι, για την ισπανική δεξιά η ενεργοποίηση του άρθρου 155 αποδεικνύεται ότι δεν είναι ένα ατύχημα που θα μπορούσε να αποφευχθεί, αλλά μια ευκαιρία που θα πρέπει να αξιοποιηθεί, ώστε να προκύψει η περισσότερο συγκεντρωτική Ισπανία των ονείρων της. Ο λόγος γίνεται πάντα για μία προτέρα κανονικότητα που θα αποκατασταθεί, όμως στην πραγματικότητα η χώρα περνά (με έναν αυτοσχεδιαστικό αυταρχισμό) σε καταστάσεις που δεν έχουν χαρτογραφηθεί και δεν έχουν βιωθεί ποτέ προηγουμένως στην μεταπολιτευτική της ιστορία.
Από την εποχή κιόλας που το Λαϊκό Κόμμα προσέφευγε κατά του καταστατικού χάρτη της καταλανικής αυτονομίας που είχε συμφωνηθεί με την κυβέρνηση Zapatero το 2006, μέχρι και τους διαπραγματευτικούς ελιγμούς των τελευταίων 24ωρων, ζητούμενο δεν ήταν η ανάληψη πολιτικών πρωτοβουλιών αποτροπής της κρίσης (όπως αυτές των οποίων την έλλειψη διεκτραγωδεί η Colau), αλλά η προβολή μιας "σιδηράς πυγμής” που εικονογραφούσε η ίδια την επιδιωκόμενη "αλλαγή σελίδας” στα ισπανικά πολιτικά ήθη.
Διευκολύνεται η στάση αυτή από την ορθή εκτίμηση του συσχετισμού, καθώς η πλευρά των καταλανιστών δεν διέθετε ούτε αδιαμφισβήτητη πλειοψηφία στον πληθυσμό, ούτε σχέδιο για την "επόμενη μέρα”, πόσω μάλλον τις αντοχές να αντιμετωπίσει τους προβλεπόμενους οικονομικούς και διεθνοπολιτικούς κλυδωνισμούς. Το αποτέλεσμα είναι οι υπέρμαχοι της απόσχισης να μην έχουν, τη στιγμή ακριβώς της υλοποίησης των ονείρων τους, πού να πάνε...
Βέβαια αυτές οι ελλείψεις αποδεικνύουν ότι το πραγματικό παιχνίδι (έστω και αν ενδιαμέσως "ξέφυγε”) αφορούσε πάντοτε, ακόμη και από την πλευρά των αυτονομιστών, μιαν άλλη θεσμική και πολιτική ρύθμιση εντός της Ισπανίας. Αντιστοίχως, η ερμηνεία της στάσης της κυβέρνησης Rajoy δεν εξαντλείται στην πάταξη των "καταλανιστών” αλλά αφορά μια συνολική μετατόπιση του μέτρου της "κανονικότητας” για όλη την χώρα και όλες τις περιστάσεις. Άλλωστε και στη γειτονική Γαλλία, οι προβλέψεις της κατάστασης έκτακτης ανάγκης που κηρύχθηκε το 2015 μόλις ενσωματώθηκαν στην τρέχουσα νομοθεσία.
Σε επίπεδο πολιτικού σκηνικού, η μετατόπιση αυτή είναι ήδη εμφανής – αν και με την παράδοξη παρενέργεια να αδυνατίζουν, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, τα ποσοστά του Λαϊκού Κόμματος. Ωστόσο, η κάμψη αυτή υπεραναπληρώνεται από την δημοσκοπική εκτίναξη του φιλελεύθερου ευρωπαϊστικού Κόμματος των Πολιτών, που ιδρύθηκε αρχικά ως καταλανικό αντι-αποσχιστικό κόμμα και στην παρούσα κρίση κράτησε την σκληρότερη στάση.
Αντίθετα, κάμψη (έστω και συγκρατημένη) παρουσιάζουν οι Σοσιαλιστές και οι Unidos Podemos. Πέρα, όμως από τα δημοσκοπικά δεδομένα, μεγαλύτερη σημασία έχει το πολιτικό γεγονός ότι οι δύο αυτές δυνάμεις βρίσκονται σε ανοιχτή αντιπαράθεση που αποκλείει τον σχηματισμό μιας εναλλακτικής πλειοψηφίας (όταν το άθροισμα των δυνάμεων Λαϊκού Κόμματος και Πολιτών αγγίζει πλέον το 50%). Το γεγονός ότι η κυβέρνηση μειοψηφίας του Rajoy δεν θα τηρούσε την συγκεκριμένη στάση στην καταλανική κρίση αν δεν είχε εν πολλοίς την στήριξη του Σοσιαλιστικού Κόμματος, συνιστά διάψευση των προσδοκιών με τις οποίες η κομματική βάση επανεξέλεξε απροσδόκητα στην ηγεσία τον Pedro Sanchez, ως αντίπαλο δέος στον καθεστωτισμό και τη διαφθορά των "βαρώνων” πέριξ του Felipe Gonzalez. Στο φόντο αυτό, οι τριβές των Σοσιαλιστών με το καταλανικό τους τμήμα εντείνονται.
Η κυβέρνηση της Μαδρίτης μέτρησε ως "ελλιποβαρείς” τους πολιτικούς αντιπάλους της στη Βαρκελώνη και κινήθηκε ανάλογα. Τίποτε όμως δεν προδικάζει ότι θα μπορέσει να κατασταλεί με ευκολία ένα κίνημα απόσχισης, το οποίο έχει βρεί την ενεργητική υποστήριξη (με διαδηλώσεις, απεργίες, συμμετοχή στο δημοψήφισμα ή σε κινήσεις βάσης) ενός έστω και μειοψηφικού, αλλά και πάλι μεγάλου, τμήματος του καταλανικού πληθυσμού.
Η πεποίθηση ότι μπορεί να επιβληθεί μόνο με αστυνομικά και στρατιωτικά μέσα το όραμα της μονοεθνικής βασιλευόμενης Ισπανίας του Λαϊκού Κόμματος είναι συνταγή εμβάθυνσης και όχι ξεπεράσματος της κρίσης.
H E.E., πάλι, βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα παράδοξο: ενώ η ίδια εμπνέεται από ένα όραμα ολοένα και μεγαλύτερης εκχώρησης κυριαρχίας από μέρους των κρατών-μελών, οι καταστάσεις κρίσης και "έκτακτης ανάγκης” αποδεικνύουν κάθε φορά ότι η πηγή της κυριαρχίας δεν παύει να είναι εθνική. Οι Ευρωπαίοι ιθύνοντες τονίζουν ότι εναπόκειται αποκλειστικά στην Ισπανία να επιλύσει κατά την συνταγματική της τάξη την καταλανική κρίση: το ότι αύριο ενδέχεται λ.χ. για τον ίδιο λόγο να δέχεται κλυδωνισμούς η ευρωζώνη, δεν έχει απαντηθεί αποτελεσματικά.
Πηγή: capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου