Προσφυγικά Νέου Κόσμου: H γειτονιά της χαμένης πατρίδας

Της Μυρτώς Αρετάκη

Η γειτονιά των προσφυγικών του Νέου Κόσμου παραμένει μέχρι σήμερα η πρώτη στάση πολλών μεταναστών που φτάνουν στην Ελλάδα, διωγμένοι από τον πόλεμο και την οικονομική κρίση που καταστρέφει τις πατρίδες τους.
«Εδώ υπάρχουν όλες οι φυλές», μας λέει ο Αρμένης, ο πρώτος που με χαρά αναλαμβάνει να μας κάνει μια μικρή περιήγηση γύρω από τις πολυκατοικίες που έχουν στεγάσει εδώ και δεκαετίες τους φόβους, τις ανησυχίες, αλλά και τις ελπίδες και τα όνειρα χιλιάδων διωγμένων ανθρώπων. «Ιρανοί, Πακιστανοί, Κούρδοι, Αλβανοί, Αρμένιοι, Ρουμάνοι...» και μεταξύ αυτών Έλληνες, που μεγάλωσαν και έχουν πάρει όρκο να πεθάνουν εκεί.
Γεννημένος στο Σίβας της Τουρκίας το 1960, ο Αρμένης βρέθηκε στην Αθήνα το 1979. «Μέχρι τα 19 μου χρόνια, ήμουν αθώος σαν μικρό παιδί. Ντρεπόμουν να κοιτάξω γυναίκα.» Από τότε άλλαξαν πολλά. Από το 1984 μέχρι το 2001 έζησε σε ένα διαμέρισμα των Προσφυγικών. Μας δείχνει το μπαλκόνι του. «Εδώ ζούσε ένας Πολωνός, ένα βράδυ έβαλε φωτιά στο σπίτι του από ένα τσιγάρο. Κάηκε ζωντανός», μας δείχνει λίγο πιο δίπλα. Ένα από τα πολλά δράματα που έλαβαν χώρα σε μια γειτονιά, φαινομενικά ήσυχη σήμερα.
«Πριν 15 χρόνια, υπήρχε μια ζωηράδα εδώ». Οικογένειες με παιδιά, αγόρια και κορίτσια έφερναν βόλτες γύρω από τις προσφυγικές πολυκατοικίες. Σήμερα επικρατεί νέκρα, μας λέει, «δεν θα βρείτε κανέναν να σας μιλήσει εδώ».
Και όμως, υπάρχουν αρκετοί που δέχονται να μας μιλήσουν. Ένα από τα πράγματα που απασχολεί περισσότερο τους ανθρώπους των Προσφυγικών, πέρα από τα καθημερινά προσωπικά προβλήματα επιβίωσης και τα φθαρμένα ντουβάρια είναι η χαμένη επικοινωνία.
Ο Θαλτζί από τη Συρία ήρθε στην Ελλάδα πριν 11 χρόνια. Τον τελευταίο χρόνιο ζει με την ελληνίδα γυναίκα του και το παιδί του σε ένα από τα διαμερίσματα των πολυκατοικιών σε σχήμα Π, στην καρδιά της γειτονιάς. Σε λίγους μήνες περιμένουν το δεύτερο παιδί τους. Ο Θαλτζί είναι απογοητευμένος από τη ζωή τους στα Προσφυγικά. «Δεν μας μιλάει κανείς εδώ. Είμαστε εδώ ένα χρόνο και δεν έχουμε γνωρίσει κανέναν γείτονά μας. Προσπαθώ να είμαι ευγενικός και να τους χαιρετώ. Θέλω να γνωριστούμε και να μπορέσουμε να συνεννοηθούμε για τα προβλήματα των σπιτιών μας. Είμαι υδραυλικός και μπορώ να βάλω τη δουλειά για να διορθώσουμε πολλές βλάβες. Αλλά κανείς δεν μιλάει με τον άλλο. Μόνο εμείς καθαρίζουμε την πολυκατοικία. Οι υπόλοιποι αδιαφορούν.»
«Τα σπίτια έχουν γίνει χώμα».
Τον ρωτάω αν νιώθει ασφαλής στη γειτονιά, αν κυκλοφορεί ελεύθερα το βράδυ. «Πριν κάποιο καιρό, την ώρα που επέστρεφα στο σπίτι, μου επιτέθηκε μια ομάδα ατόμων». Δεν κατάλαβε ποτέ το γιατί. Δεν προκαλεί και δεν δημιουργεί προβλήματα. Νοσταλγεί την προηγούμενη γειτονιά του, που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει όταν έμεινε άνεργος. «Εκεί είχα πολλές φιλίες. Και έχω ακόμα». «Αποφεύγω πια να περνάω το βράδυ από το σημείο που μου επιτέθηκαν. Δεν θέλω να μπλέκω σε φασαρίες».
Λίγη ώρα αφού αποχαιρετίσαμε τον Θαλτζί, βλέπουμε τον Νίκο να κατευθύνεται προς το σπίτι του. Έχει διάθεση να μας μιλήσει για τη γειτονιά του, που δεν είναι άλλη από τα Προσφυγικά τα τελευταία 20 χρόνια. Γκρινιάζει για τους γείτονές του, που πετάνε τα σκουπίδια τους όπου βρουν. «Δεν τα κάνουν όλα οι μετανάστες», λέει, αλλά και Έλληνες. Καθόμαστε σε ένα από τα παγκάκια που βρίσκονται στο κέντρο των πολυκατοικιών. «Αυτά τα παγκάκια γράφουν Νίκος». «Αν δεν ήμουν εδώ, να τους κυνηγάω, δεν θα υπήρχε τίποτα σήμερα». Μας δείχνει τα δέντρα. «Όταν το καλοκαίρι καθόμαστε κάτω από τη σκιά τους, και πάλι τα δέντρα φωνάζουν Νίκο». «Έσπαγαν τα παγκάκια για το ξύλο, το ίδιο και τα δέντρα, τα ξέσκιζαν.» Μας δείχνει ένα δέντρο που παραμένει πληγωμένο και άρρωστο. «Να δες το, αυτό, τα άλλα έχουν αρρωστήσει». «Δεν έρχεται κανείς να τα φροντίσει. Εμείς τα ποτίζουμε».
Πριν περίπου 3 χρόνια, στα Προσφυγικά έφτασαν μερικές εκατοντάδες πρόσφυγες. Σήμερα, οι περισσότεροι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα, ψάχνοντας την τύχη τους στην Ευρώπη. Χωρίς εναλλακτική στέγη, οι άνθρωποι άνοιξαν σπίτια, που παρέμεναν άδεια και κλειδωμένα, και μπήκαν μέσα. Η γειτονιά τρόμαξε στη θέα «ξένων» ανδρών που μαζεύονταν κατά δεκάδες σε διαμερίσματα των γύρω πολυκατοικιών και οι οποίοι σποραδικά πιάνονταν στα χέρια και βιαιοπραγούσαν μεταξύ τους. Σε ένα τέτοιο περιστατικό, υπήρξε μάρτυρας και ο εγγονός του Νίκου. «Παππού, δεν θέλω να ξανακάνουμε βόλτα εδώ», του είπε, όταν ο παππούς του χτυπήθηκε κατά λάθος, με αποτέλεσμα να σπάσουν μερικά δόντια του και να αρχίσει να αιμορραγεί.

Σημ.: Με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, οι προσόψεις των πολυκατοικιών βάφτηκαν, ενώ παράλληλα κατασκευάστηκε και ένας μεταλλικός φράχτης, ο οποίος καλύφθηκε με αναρριχητικά φυτά. Η μόνη κρατική παρέμβαση σε αυτή την παλιά, φτωχή συνοικία είχε ως στόχο να μην πληγεί η «άψογη» τουριστική εικόνα της πρωτεύουσας.

Πηγή: http://www.thepressproject.gr/article/72137/Prosfugika-Neou-Kosmou-H-geitonia-tis-xamenis-patridas