Για έναν οικουμενικό ανθρωπισμό

του Περικλή Κοροβέση

Στις 21 Αυγούστου ένα μη επανδρωμένο αεροπλάνο (drone) της Αγγλίας έβαλε στόχο δύο νεαρούς Βρετανούς πολίτες, που από το 2013 είχαν εγκαταλείψει τη χώρα τους για να πολεμήσουν ως εθελοντές στις γραμμές του ISIS στη Συρία.
Το αυτοκίνητό τους εξαερώθηκε μαζί με τους επιβάτες τους. Είναι γνωστό πως το Ηνωμένο Βασίλειο, εκτός από το Ιράκ και το Αφγανιστάν, δεν έχει διεθνές ένταλμα να κάνει πολεμικές επιχειρήσεις όπου θέλει, γιατί αυτό παραβιάζει τις Συνθήκες της Γενεύης. Ψιλά γράμματα.
Η επιχείρηση δικαιολογήθηκε με το πρόσχημα πως οι δύο νεαροί σχεδίαζαν να δολοφονήσουν τη βασίλισσα της Αγγλίας με μια χύτρα ταχύτητας.
Εκδοχή που μόνο η «Daily Mail» υιοθέτησε, η οποία είναι ίσως η πιο μεγάλη βεντέτα του κίτρινου Τύπου διεθνώς.
Η πραγματικότητα είναι αλλού. Πρόσφατα το Ηνωμένο Βασίλειο αγόρασε δέκα υπερσύγχρονα drones που μπορούν και μεταφέρουν δεκαπέντε φορές παραπάνω πυραύλους από ό,τι η προηγούμενη γενιά και πετούν σε ύψος πενήντα χιλιάδων ποδιών.
Στην ουσία είναι αόρατα από τα ραντάρ και η παρουσία τους γίνεται αισθητή μόνο από την καταστροφή που προκαλούν. Και κάπου έπρεπε να δοκιμαστούν. Ποιος θα ενδιαφερόταν για δύο υποψήφιους τρομοκράτες της κατσαρόλας;
Και η νέα μορφή πολέμου είναι εδώ. Τα πάντα θα γίνονται από τον αέρα, άσχετα αν αυτό σημαίνει και απώλειες αμάχων, όπως έγινε πρόσφατα σε έναν γάμο στην Υεμένη. Μια συγγνώμη ενός στρατηγού και η σφαγή διορθώνεται.
Γιατί όλα αυτά τα υπερόπλα που στοιχίζουν πανάκριβα; Αυτά τα drones που αγόρασε η Αγγλία στοιχίζουν 11 δισ. στερλίνες έκαστο.
Και αν πάρουμε υπόψη τους εξοπλισμούς που γίνονται στις ΗΠΑ, Κίνα, Ινδία, Ρωσία κ.λπ. μήπως αυτό σημαίνει σε βάθος χρόνου πόλεμο ως λύση της κρίσης του καπιταλισμού;
Το παρελθόν δεν μας εγγυάται και πολλές ελπίδες για το μέλλον. Από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που η ανθρωπότητα πίστεψε πως το μέλλον της θα είναι ειρηνικό, έχουμε 248 πολέμους σε όλο τον πλανήτη.
Η πρώτη Συνθήκη της Γενεύης υπογράφτηκε το 1864. Αλλά στην ουσία παρέμεινε νεκρή σχεδόν για έναν αιώνα. Μόλις το 1949 υπεγράφησαν οι τέσσερις συνθήκες από 167 κράτη η πρώτη και η 174 η δεύτερη.
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, που είναι επιφορτισμένο για τα εγκλήματα πολέμου και τις παραβιάσεις των Συνθηκών της Γενεύης, βρίσκεται υπό αμφισβήτηση. Και δεν αναγνωρίζεται από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα και φυσικά το Ισραήλ. Και αυτό σημαίνει πως για αυτές τις χώρες ο πόλεμος είναι μέσα στην πολιτική τους.
Οι ανθρώπινες απώλειες δεν έχουν καμία σημασία. Στον έναν νεκρό μάχιμο αντιστοιχούν δέκα νεκροί άμαχοι. Πόσοι πρόσφυγες αντιστοιχούν;
Ας δούμε τη Συρία. Υπάρχουν περισσότεροι από 4 εκατ. πρόσφυγες που ζουν εκτός συνόρων και 7,6 εκατ. που έχουν μετακινηθεί εντός των συνόρων. Σχεδόν ένας ολόκληρος λαός σε φυγή. Και είναι μύθος πως όλοι αυτοί κατευθύνονται στην Ευρώπη. Ελάχιστοι φτάνουν.
Κυρίως καταφεύγουν σε γειτονικές χώρες. Περίπου 2 εκατ. βρίσκονται στην Τουρκία. Με έναν νόμο του 2013, η Τουρκία απαγορεύει την απέλαση Σύρων, τους διευκολύνει για άδεια παραμονής και εργασίας και χορηγεί την τουρκική υπηκοότητα σε όσους έχουν τουρκική καταγωγή. Και εδώ εκπίπτει ο μύθος πως η Τουρκία μάς στέλνει πρόσφυγες.
Ο μικρός Λίβανος έχει δεχτεί 1,1 εκατ. Σύρους, περίπου το ένα τέταρτο του πληθυσμού του.
Και η Ιορδανία ποτέ δεν έπαψε να φιλοξενεί πρόσφυγες. Το πρώτο κύμα ήρθε από το Ιράκ το 2003, μετά την επέμβαση των Αγγλο-Αμερικανών. Σήμερα φιλοξενεί περίπου 650.000 πρόσφυγες.
Η έξοδος των Σύρων είναι μεγαλύτερη από την έξοδο των Παλαιστινίων το 1948. Και μόνο μ’ αυτά τα παραδείγματα, γιατί υπάρχουν και άλλα, η Ευρώπη κατατάσσεται στους πιο απηνείς διώκτες των μεταναστών.
Ο μέσος Ευρωπαίος μπορεί να βελτίωσε το βιοτικό του επίπεδο, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως άλλαξε η συνείδησή του και θα δει τον ξένο, τον άλλο, ως αδελφό σύμφωνα με τις αρχές του Διαφωτισμού. 
Και εδώ πρέπει να πάμε στα βαθιά. Από τη βιβλική ρήση «κατακτήστε τη φύση» (και κατ’ επέκταση και τους άλλους) να πάμε στο «σεβαστείτε τη φύση και τους άλλους». Και εδώ θα μας χρειαστεί λίγη κινεζική σοφία.
Ο Ζανγκ Ζάι ήδη από τον 11ο αιώνα υποστήριζε: Ο ουρανός, η γη και ό,τι υπάρχει στον κόσμο είναι ένας ενιαίος οργανισμός. Ο ουρανός είναι ο πατέρας μου και η μάνα μου είναι η γη. Και εγώ που είμαι ασήμαντος πρέπει να βρω τη θέση μου σ’ αυτό το Σύμπαν. Κάθε άνθρωπος είναι αδερφός μου και ό,τι υπάρχει είναι ο σύντροφός μου.
Μήπως εδώ βρίσκεται και το νόημα κάθε θρησκείας, σ’ έναν οικουμενικό ανθρωπισμό; Και αντί οι θρησκείες να γίνονται πολεμικά δόγματα, θα μπορούσαν να συνυπάρχουν χωρίς να χάνουν την ταυτότητά τους; Ουτοπικό; Ισως.
Αλλά προτιμότερο από τον ρεαλισμό του πολέμου.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών