Η Ευρώπη σαν εικονολήπτρια

του Παντελή Μπουκάλα

Μνημεία της Παγκόσμιας Κληρονομιάς, όπως η Αψίδα του Θριάμβου στην Παλμύρα της Συρίας, που μετρούν με τις χιλιετίες τη ζωή τους, φανερώνουν την ίδια στιγμή τη μεγάλη δύναμη των ανθρώπων και την τεράστια αδυναμία τους. Τη δύναμή τους να κληροδοτούν δημιουργήματα του μυαλού και των χεριών τους ικανά να αδιαφορούν για την αφανιστική ισχύ του Χρόνου και κάπως να αντέχουν και να δηλώνουν. Αλλά και την αδυναμία τους, ακριβώς ως «όντων της στιγμής», μπροστά στον θεοποιημένο Καιρό των αρχαίων, ή μπροστά στην Ιστορία, με πιο σύγχρονους όρους: ό,τι νομίζουν αθάνατο κι ό,τι λατρεύουν σαν παντοδύναμο –και πρώτα πρώτα οι θεοί τους, με τα ιερατεία και τις τελετές τους– τελεί υπό την ομηρία του Χρόνου. Το λέει αυτό λιτά ο θεοποιημένος Ηρακλής, ένα άγαλμά του μάλλον, σωριασμένο από την επέλαση του πρώτου χριστιανισμού, σε μελαγχολικό επίγραμμα του Παλλαδά του Αλεξανδρέως: «Θεός, μα έμαθα να υπακούω στον Καιρό».
Οι ναοί της Παλμύρας είχαν πάψει από αιώνες να δηλώνουν το θείον σε οποιαδήποτε εκδοχή του και με όποιο όνομα, Δίας, Βάαλ, Βήλος κ.ο.κ. Ακριβώς όπως δεν δηλώνει πια το θείον (την Αθηνά ή, για τους φανατικότερους των χριστιανών, την Παναγία την Αθηνιώτισσα) ο Παρθενώνας. Μόνο θεϊκό εκεί είναι ο άνθρωπος, που υψώνει έργα κάλλους για να εναντιωθεί στην προδιαγεγραμμένη προσωρινότητά του. Τα σαρανταπληγιασμένα μυαλά και οι μαραγκιασμένες ψυχές των φασιστών του «Ισλαμικού Κράτους» βλέπουν στους κίονες, στις αψίδες, γενικώς στα λείψανα των παλαιών πολιτισμών και θρησκειών, τα πειστήρια της «ειδωλολατρίας», της «βλασφημίας» και ό,τι άλλο σκαρφίζεται η θεοληψία τους. Ετσι λένε. Στην πραγματικότητα βλέπουν τα τεκμήρια της απύθμενης μικρότητάς τους, της βαρβαρότητάς τους, της εξωπολιτισμικής υπόστασής τους. Και τα ανατινάζουν για να νιώσουν σπουδαίοι. Και να μην τον έχουν ακουστά, μόνος θεός τους είναι ο Ηρόστρατος. 
Τους άλλους ανθρώπους μισούν οι τζιχαντιστές, όχι τους θεούς των άλλων ανθρώπων. Ο,τι δεν καταντάει στην εθελοδουλία, ό,τι αντιστέκεται στην κτηνώδη δράση τους, ό,τι απλώς διαφέρει, εκκόπτεται, εκριζώνεται, δολοφονείται σε «παραδειγματικές εκτελέσεις» σκηνοθετημένες για το παμφάγο Διαδίκτυο, κατεδαφίζεται, πυρπολείται. Εγκληματούν κατά της ανθρωπότητας συνεχώς, συνειδητά και ηδονικά.
Και ποιο το χρέος της ανθρωπότητας; Κατ’ αρχάς να περιθάλψει τα θύματα των τζιχαντιστών, τους πρόσφυγες. Τίμια όμως. Οχι με τη μεζούρα της υποκρισίας. Κι έπειτα να αναλάβει κοινή, συμφωνημένη και σχεδιασμένη δράση κατά του ΙSIS. Τίμια και πάλι. Οχι προσχηματικά. Γιατί οι μέχρι στιγμής αεροπορικές επιθέσεις αποσκοπούν στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των επιτιθέμενων παρά στη φθορά των τζιχαντιστών. Οι Τούρκοι έχουν στο στόχαστρό τους τους Κούρδους, οι Ρώσοι τους αντικαθεστωτικούς, οι Αμερικανοί τους ασαντικούς. Η Ευρώπη; Ηδη μετανιωμένη για τη φιλοπροσφυγική ρητορική της, επανέρχεται στη λογική των τειχών. Βάζει έτσι τρικλοποδιά στον ίδιο της τον εαυτό και στις διαφημιζόμενες αρχές της. Μιμούμενη τη θλιβερή Ουγγαρέζα εικονολήπτρια.

Πηγή: Καθημερινή