Καλό υπόλοιπο του 2015...

Το 2015 θα μείνει στη μνήμη μας ως μία από τις πλέον αμφιλεγόμενες χρονιές της νεώτερης ιστορίας μας. Καθημερινές αναλύσεις, ποικίλες συζητήσεις κι έντονοι διαξιφισμοί, έκαναν το συγκεκριμένο έτος να φανεί αιώνας.

Παρ’ όλα αυτά, το 2015 ήταν πλούσιο σε στιγμές και συναισθήματα, τα οποία δεν έχουν κατασταλλάξει ακόμα στη συνείδησή μου. Κάθε φορά όμως που επιδιώκω την ανάδυσή τους στην επιφάνεια της θύμησής μου, μου έρχεται πρώτη εικόνα στο μυαλό μου η παρακάτω.

Λίγες μέρες μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου, ζούσαμε σε μία ουτοπία. Οι ηλιόλουστες αλκυονίδες μέρες, έκρυβαν επιτυχώς πίσω από την λαμπρότητά τους, τις καλοκαιρινές καταιγίδες. Ενθουσιασμένοι ζούσαμε τον δικό μας μύθο.

Την έντονη εναλλαγή των συναισθημάτων, την βίωσα για πρώτη φορά ένα μεσημέρι Πέμπτης (αν θυμάμαι καλά της πρώτης Πέμπτης μετά τις εκλογές), καθώς περπατούσα στα στενά της Πλάκας κατευθυνόμενος από τη δουλειά προς το Μοναστηράκι. Συνήθως κυκλοφορώ με ακουστικά στ’ αυτιά. Μία μάταιη προσπάθεια να απομονωθώ μουσικά από τη μιζέρια που με περιβάλλει. Φτάνοντας στο Μοναστηράκι ένιωσα μία απροσδιόριστη αύρα να με καλύπτει. Έβγαλα τα ακουστικά και τα έκρυψα στη τσέπη του μπουφάν. Στάθηκα σε μία γωνία και με διακριτικότητα άρχισα να παρατηρώ τον κόσμο που ήταν απλωμένος σε ολόκληρη την ηλιοφώτιστη πλατεία. Οι φωνές, τα χαμόγελα και η κίνηση του πλήθους είχαν κάτι διαφορετικό από τις προηγούμενες φορές που βρέθηκα στο κέντρο. Έκλεισα τα μάτια κι αφέθηκα σε συναισθήματα που είχαν σωπάσει τα τελευταία χρόνια. Πάνω από το κεφάλι μου πλανιούνταν πάλι τα όνειρα μας, τα σχέδια που θέλουμε να κάνουμε, η χαμένη μας αξιοπρέπεια και η ελπίδα. Μεμιάς το σώμα μου ένιωσε πιο υγιές και η ψυχή μου γαλήνια.

Σχεδόν ένα χρόνο μετά, όλες αυτές οι αναζωπυρώσεις σβήστηκαν.

Προδόθηκαν;

Πουλήθηκαν;

Αγνοήθηκαν;

Για πολύ καιρό θα συνεχίσουμε να το συζητάμε αυτό.

Προσωπικά θα ήθελα να κρατήσω στη μνήμη μου τη συγκεκριμένη ηλιόλουστη στιγμή του μακρινού Γενάρη.

Μία στιγμή που ως λαός δείξαμε πως εξακολουθούμε να έχουμε όνειρα κι όρεξη για ζωή.

Η θέληση και η δράση λείπουν μόνο… 

Γίνεται Star Wars χωρίς Darth Vader;

Μία δεκαετία μετά το τρίτο επεισόδιο που παίχτηκε στις σκοτεινές αίθουσες, και προσπάθησε να σώσει την υστεροφημία του μεγαλύτερου διαστημικού έπους από τα δύο προηγούμενα αποτυχημένα επεισόδια, ήρθε η σειρά να ανοίξει ένας νέος κύκλος του πολυαγαπημένου μας Star Wars. 

Παρά τον εκνευρισμό που μας προκάλεσε η απαράδεκτη καθυστέρηση της προβολής του στην Ελλάδα (για ευνόητους λόγους που μας εκνεύρισαν περισσότερο), οι αίθουσες γέμισαν για να γνωρίσουν τον νέο κακό που θέλει να πατάξει την αντίσταση και να σβήσει την Δημοκρατία σε ολόκληρο τον γαλαξία και τους ήρωες που θα θυσιαστούν για να την διαφυλάξουν.

Η προσμονή μας να δούμε το νέο επεισόδιο μεγάλωνε, ξέροντας πως θα βλέπαμε ξανά όλα τα αγαπημένα πρόσωπα της παλιάς τριλογίας. Οι εμφανίσεις του Χαν Σόλο, της πριγκίπισσας Λέια, του Τσουμπάκα, του Λουκ (;) και του υπέροχου Millenium Falcon, μας ανάγκαζαν να μετράμε τον χρόνο αντίστροφα μέχρι την ώρα προβολής. 

Τα φώτα έσβησαν. Οι μισάωρες διαφημίσεις που βάζουν τα Odeon, άδειασαν όλα τα κουτάκια ποπ-κόρν και τα ποτήρια με τα αναψυκτικά προτού εμφανιστεί στην οθόνη τη γνωστή πλέον φράση "A long time ago, in a galaxy far far away...". Παρ' όλη την ησυχία που έκανε το κοινό για να απολαύσει τις μάχες και τα εφέ, ο εξοπλισμός στην αίθουσα μας απογοήτευσε πλήρως. Μετά την προβολή της ταινίας, οι περισσότεροι θεατές εξέφρασαν το παράπονό τους στο προσωπικό των Odeon, οι οποίοι επιβεβαίωσαν το θέμα δικαιολογώντας το πως χαμήλωσαν την ένταση της ταινίας για να μην καούν τα ηχεία (;)...

Όσον αφορά την ταινία και την ιστορία της, θα προσπαθήσω να φανώ αρκετά επιεικής ως παλιός λάτρης των Star Wars. Η επιλογή μου είχε βασικό σκοπό την διασκέδαση κι όχι την επιμόρφωση ή τον προβληματισμό. Γνώριζα πολύ καλά πριν μπω στη σκοτεινή αίθουσα, πως πάω να δω την αναβίωση ενός παραμυθιού των παιδικών μου χρόνων. Κι όντως το διασκέδασα και με το παραπάνω.

Οι μάχες ήταν εντυπωσιακές με αμείωτη δράση κι εξαιρετικά εφέ. Μπορεί να μη ξεπερνούσαν την ποιότητα της παλιάς τριλογίας (αναφέρομαι στα επεισόδια 4-6) αλλά το στήσιμό τους ήταν εντυπωσιακό. 

Παρ' όλα αυτά η ταινία έχει πάρα πολλά μειονεκτήματα. 

Πρώτα απ' όλα, η ιστορία επαναλαμβάνεται κάνοντάς την προβλέψιμη σε κάθε της στιγμή. Ακόμα και η περίφημη συγκινητική σκηνή, φαινόταν αναμενόμενη, αρκετή ώρα πριν. Αλλά ακόμα κι εκεί θυμήθηκα τη περίφημη σκηνή όπου ο Darth Vader ανακοινώνει στον Λουκ πως είναι ο πατέρας του. 

Και μιας και θυμήθηκα τον Darth Vader, η παρουσία του κακού ήταν απαράδεκτη κι ο χαρακτήρας του αδιάφορος κι άνοστος. Δε σου προκαλούσε κανένα συναίσθημα με το παίξιμο και την μορφή του. Άσε που στη φάτσα είναι ολόιδιος ο Διαμαντίδης. 

Όσον αφορά τον στρατό της σκοτεινής πλευράς, τους αξιωματικούς και το στήσιμο των σκηνών του, θύμιζαν έντονα το ναζιστικό στρατόπεδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου με τις προπαγανδιστικές εκδηλώσεις που έχουμε δει σε ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Μπορεί ο σκηνοθέτης να ήθελε να περάσει ένα αντιναζιστικό κι αντιφασιστικό μήνυμα αλλά η προσπάθειά του κάηκε από την υπερβολή. 

Επίσης θεωρώ αποτυχημένη την επιλογή του Oscar Isaac στο ρόλο του καλύτερου πιλότου της Αντίστασης. Πέρα από αντιπαθής, ερμήνευσε πολύ άσχημα τον ρόλο του. Τόσο άσχημα, που στα πρώτα λεπτά της ταινίας (μιας και συμμετέχει στην έναρξή της) σου προκαλεί μία απογοήτευση. Το ίδιο κακή θεωρώ και την ερμηνεία του John Boyeza, του κλώνου που λιποτακτεί κι εντάσσεται στην Αντίσταση. Ακόμα και η μορφή του αρχηγού των κακών (δεν προϋπήρχε αυτός στις παλιές ταινίες) θυμίζει μία μίξη τερατόμορφων όντων από Άρχοντα των Δαχτυλιδιών και Χάρι Πότερ.

Τέλος, θεώρησα κακή αντιγραφή το διαστημόπλοιο της Αυτοκρατορίας. Ένα πιστό αντίγραφο του θρυλικού Death Star, μόνο που είναι πολλές φορές μεγαλύτερο κι ακόμα περισσότερες ευάλωτο από το προηγούμενο. Ενώ οι κριτικές έλεγαν πως η ταινία δημιουργήθηκε σεβόμενη το παρελθόν, εγώ παρατήρησα πως η ταινία αντέγραψε το παρελθόν. Κρίμα... 

Οι μόνοι οι οποίοι σώζουν το νέο επεισόδιο είναι ο Χαν Σόλο κι ο πιστός του φίλος Τσουμπάκα, του οποίου οι κραυγές με γέμισαν χαρά. Επίσης τις καρδιές μας έκλεψε το νέο ρομποτάκι της παρέας, το ΒΒ-8 και η επιλογή της Daisy Ridley, στον πρωταγωνιστικό ρόλο της ταινίας, η οποία έκαψε καρδιές με το φωτόσπαθό της.

Όσο για την ταινία, δε θα προβώ σε βαθμολόγηση διότι σέβομαι το παλιό διαστημικό έπος. Παρ' όλα αυτά είναι μία ευχάριστη και διασκεδαστική κινηματογραφική επιλογή για τις μέρες των γιορτών.

Όσο για το ερώτημα που θέτω στον τίτλο της ανάρτησης, θα το αφήσω αναπάντητο αναμένοντας τη συνέχεια...

Πρόσφυγες από τη φάτνη

του Περικλή Κοροβέση

Οι εθελοντές που πολεμούν για το Χαλιφάτο του ISIS υπολογίζεται πως προέρχονται από ογδόντα έως εκατό χώρες. Τι είναι αυτό που κάνει ένα αγόρι ή ένα κορίτσι δεκαέξι χρόνων να αφήνει το ωραίο Παρίσι ή Λονδίνο, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, για να πάει να σκοτωθεί στη Συρία ή στο Ιράκ, χώρες που δεν ξέρει και των οποίων αγνοεί τη γλώσσα;
Από τις μαρτυρίες που έχουμε, εκπαιδεύονται σκληρά και μαθαίνουν να μη φοβούνται τον θάνατο. Και στην καλύτερη περίπτωση, να τον επιθυμούν, σαν να ήταν αθάνατοι. Είναι αλήθεια πως τους τελευταίους δύο αιώνες είχαμε πάντοτε εθελοντές από άλλες χώρες που έβρισκαν δίκαιο τον αγώνα κάποιου άλλου λαού και πήγαιναν να πολεμήσουν μαζί του. Τα παραδείγματα, πολλά. Ας σταθούμε σε μερικά που είναι εντυπωσιακά.
Στον Γαλλοπρωσικό Πόλεμο του 1870, πήγαν να πολεμήσουν στο πλευρό των Γάλλων χίλιοι πεντακόσιοι Ελληνες «Γαριβαλδικοί». Να μη μιλήσουμε για τις Διεθνείς Ταξιαρχίες στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο, που είναι γνωστές σε όλους μας, και ας σταθούμε στους είκοσι πέντε χιλιάδες στρατιώτες του ναζιστικού στρατού, που αυτομόλησαν και πολέμησαν μαζί με τους αντάρτες. Στην Ελλάδα υπολογίζονται γύρω στους πεντακόσιους και τους έχουμε ξεχάσει.
Όταν λέμε ωραίο Παρίσι και ωραίο Λονδίνο, αφορά εμάς τους τουρίστες, που πηγαίνουμε με οργανωμένα ταξίδια σε ένα καλό ξενοδοχείο και μας περιφέρουν στο φωτεινό κέντρο με τα πολυτελή μαγαζιά. Στα προάστια δεν μας πάνε ποτέ για να δούμε τα φοβερά γκέτο όπου εγκιβωτίζονται εκατομμύρια ψυχές, δύο και τρεις γενιές, σε τσιμεντένια κουτιά. Κατά κανόνα, μετανάστες από τις πρώην αποικίες τους.
Εκεί ο καθένας είναι στην τύχη του. Ιθαγενής στη χώρα του, γκετοποιημένος στη νέα του πατρίδα. Φως από πουθενά. Και η ελπίδα στο σκοτάδι. Και εδώ έρχεται το Ισλάμ, ως φώτιση και ως κοινωνική αλλαγή για έναν κόσμο δίκαιο και ειρηνικό. Οι ερμηνείες του Κορανίου είναι πολλές. Μία από αυτές είναι του Χαλιφάτου, που επιδιώκει να γίνει παγκόσμιο, άσχετα αν αυτό σημαίνει διαρκή εμφύλιο πόλεμο μεταξύ μουσουλμάνων.
Αν μετρούσαμε τα θύματα των μουσουλμάνων από μουσουλμάνους, τότε τα θύματα από χριστιανούς θα ήταν λεπτομέρεια, όσο και αν είναι αποτρόπαιη. Τα θύματα είναι πάντα θύματα, όποιος κι αν είναι ο αριθμός τους. Και τα θρηνούμε το ίδιο.
Το Χαλιφάτο είναι το παιδί που γεννήθηκε από τον πατέρα Μπους με την επέμβαση στο Ιράκ το 2001. Το δόγμα του για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας ήταν ό,τι χρειαζόταν για την ανάπτυξη του ISIS.
Kαι στην ίδια λογική μπήκαν και όλες οι δυνάμεις που πολεμούν το Χαλιφάτο με βομβαρδισμούς. Γαλλία, ΗΠΑ, Ιορδανία, Ρωσία, Συρία και σύντομα η Αγγλία, με τις αεροπορικές επιδρομές τους, χτυπούν έναν στρατό που είναι αόρατος. Βρίσκονται ανάμεσα στον πληθυσμό, κοιμούνται στα ίδια σπίτια και αποφεύγουν να γίνονται στόχος.
Και αυτό σημαίνει: Στη Μοσούλη υπάρχουν δεκαπέντε χιλιάδες μαχητές του ISIS που έχουν χωθεί σε διάφορα ερείπια και σπίτια. Για να τους χτυπήσεις, πρέπει να ισοπεδώσεις μια πόλη που έχει ενάμισι εκατομμύριο κατοίκους.
Ο πόλεμος εναντίον της τρομοκρατίας γίνεται πόλεμος εναντίον των αμάχων και δεν μπορεί πια κανείς να απορεί γιατί υπάρχει αυτό το προσφυγικό ρεύμα, το μεγαλύτερο που έχουμε δει μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Και αυτοί οι άνθρωποι φτάνουν στην Ευρώπη και αντιμετωπίζουν έναν δεύτερο πόλεμο. Δεν τους θέλει κανένας. Η πρώτη πτώση του «Σιδηρού Παραπετάσματος» έγινε στα σύνορα Αυστρίας-Ουγγαρίας. Και χαιρετίστηκε από την ανθρωπότητα.
Τώρα η Ουγγαρία χτίζει λεπιδοφόρα τείχη για να αποτρέψει τους πρόσφυγες. Και η Δανία θα παίρνει όσες οικονομίες ή τιμαλφή έχουν επάνω τους οι μετανάστες.
Να θυμηθούμε λίγο τους παππούδες μας και τις γιαγιάδες μας όταν έρχονταν πρόσφυγες με τις χρυσές αλυσίδες ραμμένες στη φόδρα τους. Τον κόπο δηλαδή μιας ζωής και το μόνο αποκούμπι σε μια νέα χώρα, ασχέτως αν ήταν η πατρίδα τους. Οι Μικρασιάτες έχουν να μας πουν πολλά γι’ αυτά. 
Αλλά μήπως οι Σουλιώτες ή οι Μεσολογγίτες πρόσφυγες στα Επτάνησα είχαν καλύτερη μοίρα; Και μπορεί ο Σολωμός να έγραφε τους «Ελεύθερους πολιορκημένους», αλλά αυτοί στη Ζάκυνθο δεν είχαν μοίρα.
Τώρα τι με έπιασε χριστουγεννιάτικα να λέω όλα αυτά τα δυσάρεστα πράγματα; Είναι για σας, αδέλφια μου στην Ειδομένη, στη Χίο ή στη Μυτιλήνη και την Κω, στις πλατείες ή στα πάρκα, που με κάνετε να νιώθω πως κι εγώ είμαι άνθρωπος σε έναν κόσμο που είναι απάνθρωπος.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Μετρώντας ξανά τα άστρα...

Παλιότερα οι άνθρωποι κοιτούσαν στον ουρανό, πιστεύοντας πως εκεί πάνω καθρεφτίζεται το παρελθόν τους και οι πρόγονοί τους. Για εκείνους ο έναστρος ουρανός ήταν μία παρηγοριά για τη μεταθανάτια ζωή. Μία παρηγοριά που εξακολουθεί να γοητεύει μέχρι σήμερα αλλά για άλλους λόγους, διότι σήμερα υπερισχύουν οι τάσεις φυγής που μας ωθούν να κοιτάξουμε ψηλά.
Τρεις νέοι δημιουργοί αποφάσισαν να μας προσφέρουν το δικό τους αστρικό ταξίδι. Αναφέρομαι στους Παναγιώτη Φιλίππου, Κωνσταντίνο Θέμελη και Χριστόφορο Αναγνωστόπουλο, οι οποίοι αφιέρωσαν έναν ολόκληρο χρόνο φωτογραφίζοντας και βιντεοσκοπώντας τον ελληνικό έναστρο ουρανό, προσφέροντάς μας το παραπάνω θαυμάσιο βίντεο.
Απολαύστε το...

Το στολίδι της Σλοβακίας

Αναχωρήσαμε στις 8 το πρωί από την Μπρατισλάβα με το τραίνο. Ο ήλιος είχε ανέλθει από τις στέγες των σπιτιών την ώρα που αφήναμε πίσω μας τα προάστια της πρωτεύουσας, με προορισμό την δεύτερη μεγαλύτερη πόλη, η οποία βρισκόταν στην άλλη άκρη της χώρας, κοντά στα σύνορα με Ουγγαρία και Ουκρανία. Ταξιδεύαμε προς το Κόσιτσε...
Η διαδρομή διήρκεσε πέντε ώρες. Διασχίσαμε όλο το βόρειο τμήμα της Σλοβακίας. Φτάσαμε κοντά στα σύνορα με Τσεχία και λίγο πριν κατηφορίσουμε νοτιοανατολικά, περάσαμε δίπλα από τα πανέμορφα Όρη Τάτρα, τα οποία είναι τα φυσικά σύνορα με την Πολωνία.
Το Κόσιτσε μας υποδέχτηκε με ομίχλη και θερμοκρασία κοντά στο μηδέν. Αυτό όμως δεν πτόησε την όρεξη να ανακαλύψουμε μία πραγματικά υπέροχη πόλη. Το Κόσιτσε ιδρύθηκε το 1243 από Γερμανούς (κυρίως Σάξονες) μαζί με ντόπιους Σλάβους. Γι' αυτό και η πόλη έχει κεντροευρωπαϊκά στοιχεία, όπως ο καταπληκτικός καθεδρικός ναός (00:10) για τον οποίον αφιερώνω σχεδόν όλο το δεύτερο μισό του φωτογραφικού μου βίντεο και το κομψό κτίριο της όπερας (00:15-00:30).
Η μεγάλη πνευματική άνθηση της πόλης κατά τη περίοδο του 18ου και 19ου αιώνα παραμένει αισθητή από τα κτίρια του ιστορικού κέντρου (00:30-02:14). Οι προσόψεις είναι διακοσμημένες με υπέροχα γλυπτά, ψηφιδωτά και ζωγραφικά στοιχεία, όπως το δικαστήριο της πόλης με την καταπληκτική προτομή της δικαιοσύνης στη κορυφή (00:30) και το ξενοδοχείο Slavia (00:34). Τα κτίρια που χτίστηκαν εκείνη την περίοδο είναι επηρεασμένα από το ύφος του Μπαρόκ και του Νεοκλασσικισμού. Η ομορφιά της πόλης, είναι συνυφασμένη με το εκλεπτυσμένο ύφος των αριστοκρατικών κτιρίων. Η κομψότητα στην διακόσμησή τους δεν υπερέβαινε τα όρια της υπερβολής, προσφέροντάς μας μία υπέροχη αύρα στους δρόμους. Στις περιπλανήσεις μου συνάντησα και μία γόβα (00:55), ένα γλυπτό-δώρο του γνωστού και υπερτιμημένου καλλιτέχνη Andy Warhol, ο οποίος είχε καταγωγή από την Σλοβακία.
Η πόλη χωρίζεται σε πολλές ζώνες. Η μία είναι η κεντρική, την οποία διατρέχει η οδός Hlavna με τα μπαρόκ και τα νεοκλασικά κτίρια (02:21), έχοντας στο κέντρο της μία νησίδα με την όπερα και τον καθεδρικό ναό. Η άλλη ανήκει στο πιο παλιό κομμάτι της πόλης, το οποίο είναι ένα στενό δρομάκι με μικρά σπίτια τα οποία έχουν μετατραπεί σε υπέροχες καφετέριες και γκαλερί (02:16). Οι υπόλοιπες ζώνες ανήκουν στην πανεπιστημιούπολη και στο νεώτερο κομμάτι της πόλης που έχει έντονο το σοβιετικό στοιχείο.
Στην παλιά πόλη βρίσκεται ένα υπέροχο παλατάκι (02:25-03:03). Την προσοχή μου την τράβηξε η ιδιαίτερη σκεπή του. Το σμαραγδί της χρώμα άστραφτε στα χάδια του ήλιου μετά την πρωινή βροχή. Το Jacab Palace χτίστηκε τον 19ο αιώνα. Χαρακτηριστικό του στοιχείο είναι οι πολλές αρχιτεκτονικές τάσεις που έχουν εφαρμοστεί πάνω του, κάνοντάς το μοναδικό. Ο δήμος θέλει να το κάνει μουσείο αλλά έχει μπλέξει με την τελευταία κληρονόμο, η οποία δε θέλει να το δώσει, στερώντας στο κοινό τον εσωτερικό του χώρο και διάκοσμο. Από το δρόμο προσπαθήσαμε να ρίξουμε κλεφτές ματιές μέσα από τα παράθυρα. Πίσω από τη σκόνη κατάφερα να διακρίνω μόνο ένα άγαλμα το οποίο μου είχε γυρισμένη πλάτη.
Όσο όμορφα είναι τα στενά της πόλης, τόσο πιο ελκυστικό είναι το ιστορικό της κέντρο. Το οικοδομικό σύμπλεγμα ξεκινάει με την μικρή εκκλησία του Αγίου Μιχαήλ (03:15). Ακριβώς δίπλα της, απλώνεται ο υπέροχος Καθεδρικός ναός της Αγίας Ελισάβετ (03:21-04:09). Είναι ο μεγαλύτερος ναός της Σλοβακίας κι ο ανατολικότερος γοτθικός ναός της Ευρώπης. Ως κτίριο έχει δύο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Το ένα είναι το κομψό του καμπαναριό και το άλλο είναι η πολύχρωμη στέγη του (η οποία θυμίζει πολύ τον Άγιο Στέφανο της Βιέννης και της Βουδαπέστης). Είναι δύσκολο να αποτυπωθεί ολόκληρο το οικοδόμημα σε μία μόνο λήψη. Σε αναγκάζει να περπατάς όλη την ώρα γύρω του και να φωτογραφίζεις κάθε τι που σου τραβάει τη προσοχή.
Ο καθεδρικός άρχισε να χτίζεται από τα τέλη του 14ου αιώνα, μετά την καταστροφή του προηγούμενου ναού που ήταν στη θέση του. Υποτίθεται πως δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Τόσο στο εξωτερικό του όσο και στον εσωτερικό του χώρο υπάρχουν πολλά αρχιτεκτονικά στοιχεία από διάφορους λαούς που πέρασαν κι επηρέασαν την πόλη, όπως Γερμανοί, Αψβούργοι, Πολωνοί κι Ούγγροι.
Δίπλα στην κύρια είσοδο του ναού, βρίσκεται μία μικρή πόρτα που σε βάζει μέσα στον ψηλό πύργο της εκκλησίας. Στριφογυριστές σκάλες σε ανεβάζουν στην κορυφή (04:10-04:40). Από εκεί πάνω μπορείς να θαυμάσεις όλη την πόλη αλλά και την υπέροχη σκεπή του ναού. Παρατηρείς το "νησί" που σχηματίζεται στο κέντρο της πόλης, περιτριγυρισμένο από τα υπέροχα μπαρόκ κτίρια. Βλέπεις τα καμπαναριά που ξεπηδούν πάνω από τις σκεπές των κτιρίων. Διακρίνεις την ελληνοκαθολική εκκλησία, την φραγκισκανική και την νέα συναγωγή. Ο αστικός πύργος που βρίσκεται δίπλα στο καμπαναριό δείχνει τόσο μικρός και ζαρωμένος από εκεί ψηλά. Όμορφο όμως είναι και το σύμπλεγμα που δημιουργείται μεταξύ των μικρών οβελίσκων στη σκεπή του ναού με τα πανύψηλα έλατα που βρίσκονται ακριβώς από κάτω. Κατεβαίνοντας πάλι στην είσοδο, θαύμασα για μία ακόμη φορά το καμπαναριό, κι αμέσως μου ήρθαν στο μυαλό η εικόνα του απ' όλες τις μεριές της πόλης που το είδα (04:45-05:26).
Ο περίπατος του Κόσιτσε ολοκληρώνεται έξω από τον Καθεδρικό ναό (05:46-06:29). Η νύχτα πέφτει αλλά η πόλη παραμένει λαμπερή. Ο ναός φωτίζεται όμορφα με ιδιαίτερες εναλλαγές χρωμάτων κατά τακτά χρονικά διαστήματα. Έτσι καταφέρνει να διατηρεί και την νύχτα, αμείωτη την προσοχή των επισκεπτών και των κατοίκων της πόλης.
Σιγά σιγά παίρνουμε το δρόμο της επιστροφής. Τελευταία εικόνα της βόλτας, είναι τα φώτα από τις εργατικές κατοικίες που βρίσκονται έξω από το Κόσιτσε και σε μεγαλύτερο υψόμετρο απ' αυτήν (06:30). Κι ενώ τη μέρα φαίνονται σαν τείχη που προστατεύουν την πόλη, το βράδυ τα φωτισμένα παράθυρα των διαμερισμάτων δημιουργούν ένα υπέροχο χρυσό ψηφιδωτό περιμετρικά του ιστορικού κέντρου. Μία μαγική εικόνα που σε καθηλώνει για μερικά λεπτά στην άκρη του δρόμου. Προσπάθησα να την αποθανατίσω με την φωτογραφική μου μηχανή, αλλά ήταν δύσκολο να αποτυπωθεί τόση ομορφιά σε μία απλή εικόνα.
Το Κόσιτσε είναι μία πόλη-έκπληξη για κάθε ταξιδευτή. Δεν είναι τυχαίο που επιλέχθηκε ως πολιτισμική πρωτεύουσα το 2013 μαζί με την Μασσαλία.
Αξίζει οπωσδήποτε να την επισκεφθείτε και το βράδυ να απολαύσετε σλοβάκικη μπύρα στο Bernard, στέκι για Έλληνες φοιτητές διότι η σερβιτόρα μιλάει άπταιστα ελληνικά με κρητική προφορά...
Το Κόσιτσε αποτυπώθηκε στο μυαλό μου ως η πόλη με τον δεύτερο πιο όμορφο Καθεδρικό που έχω επισκεφθεί μέχρι στιγμής. Πρώτος παραμένει ο Καθεδρικός του Στρασβούργου.
Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω την ξαδέλφη μου την Έλενα Χατζελένη, για την ζεστή της φιλοξενία, την εξαιρετική της ξενάγηση, την ευχάριστη συντροφιά της και τα συγκινητικά της δώρα. Με την παρουσία της το ταξίδι μας έγινε ακόμα πιο όμορφο.

Yπάρχουν ήρωες σήμερα;

Σαν σήμερα γεννήθηκε το 1915 ο Νίκος Μπελογιάννης. Ένας από τους τελευταίους γνήσιους ήρωες αυτού του τόπου. Μία προσωπικότητα που δεν έπαψε ποτέ να συγκινεί όχι μόνο για τον ανθρωπιστικό του λόγο αλλά και για τη θυσία του λόγω των ιδεών και των πιστεύω του.
Ο Νίκος Μπελογιάννης είναι από μόνος του ένα μεγάλο κεφάλαιο της Ιστορίας μας. Η Ελλάδα μετά τον πόλεμο, παραδόθηκε από τους "συμμάχους" μας στα χέρια των πρώην συνεργατών των ναζί, οι οποίοι τον εκτέλεσαν χωρίς ενδοιασμούς, την ώρα που το ΚΚΕ, με την στάση του τον πρόσφερε ως τροφή στα ακροδεξιά θηρία. Ο λόγος του, η παγκόσμια αναγνωρισιμότητά του και η προσωπικότητά του φόβιζαν πολύ τους απάτριδες αξιωματικούς και πολιτικούς εκείνης της σκοτεινής περιόδου, κάτι που τους ώθησε να τον εκτελέσουν ξημερώματα Κυριακής. Εκείνο το βράδυ, ο Νίκος Μπελογιάννης και οι σύντροφοί του έπεσαν να κοιμηθούν με την ηρεμία που του πρόσφερε η σκέψη πως τις Κυριακές δεν γίνονταν εκτελέσεις. Τα ξημερώματα όμως οι φύλακες τους ξύπνησαν. "Πάμε για καθαρό αέρα;" ρώτησε ο Μπελογιάννης. "Ναι Νίκο, πάτε για εκτέλεση" του απάντησε ο φύλακας.
Τα καθάρματα κινήθηκαν ύπουλα για να αποφύγουν τις κινητοποιήσεις και τις διεθνείς αντιδράσεις για την θανατική ποινή που επιβλήθηκε στον Μπελογιάννη και τους συντρόφους του. Λίγο πριν τις τέσσερις τα ξημερώματα, η κλούβα έφτασε στο Γουδί, πίσω από το νοσοκομείο Σωτηρία. Τα τέρατα δεν άφησαν κανέναν μελλοθάνατο να αντικρίσει τον ήλιο της τελευταίας μέρας της ζωής του. Εικοσιτέσσερις κάννες διέκοψαν τη ζωή ενός από τους σημαντικότερους ανθρώπους της Παγκόσμιας Ιστορίας της Αριστεράς.
Κάθε φορά που προσπαθώ να σκεφτώ έναν ήρωα, αμέσως στο μυαλό μου έρχεται ο "Άνθρωπος με το Γαρύφαλλο". Ο θαυμασμός μου για το πρόσωπό του συνοδεύεται και με την οργή της καθορισμένης μας κοινής μοίρας, σχεδιασμένης από τους μεγαλύτερους εχθρούς του ελληνικού κράτους, τους "συμμάχους", τους "φίλους", τους "εταίρους"...
Στις μέρες μας απουσιάζουν προσωπικότητες τόσο δυνατές και σημαντικές όπως ήταν ο Νίκος Μπελογιάννης, διότι κανένας σήμερα δεν είναι διατεθειμένος να θυσιάσει τη ζωή του για το καλό των συνανθρώπων του. Δυστυχώς όμως υπάρχουν αρκετοί, οι οποίοι δηλώνουν αριστεροί κι αγωνιστές, προσβάλλοντας τις πραγματικές έννοιες αυτών των λέξεων. Υπάρχουν πολλοί που αποκαλούνται αριστεροί πολιτικοί την ώρα που υπογράφουν την καταδίκη και το ξεπούλημα της χώρας μας. Κάποτε παραποιήθηκε η Ιστορία μας. Σήμερα παραποιείται ο όρος της Αριστεράς.
Το πρόβλημα όμως έχει κι άλλη πλευρά. Εκεί ανήκει η κοινωνία στην οποία ζούμε. Μία κοινωνία απρόσωπη, ανεύθυνη κι ανώριμη. Τρεις γενιές καταδικασμένες και σημαδεμένες από την Συμφωνία της Βάρκιζας, την αρρωστημένη πολιτική της δεκαετίας του '60, την ξενόφερτη χούντα και την κάλπικη μεταπολίτευση. Τρεις γενιές στις οποίες σβήστηκαν τα ιδανικά και οι ιδεολογίες. Εφτά δεκαετίες αποβλάκωσης κι αδρανοποίησης.
Και να που σήμερα βιώνουμε τις συνέπειες των πράξεων αυτών. Τυφλοί περιπλανόμαστε σε ένα τόπο πληγωμένο κι αλλαγμένο. Σε μία πόλη ξένη προσπαθούμε να ανακαλύψουμε τους απαραίτητους ήρωες που θα μας δείξουν ξανά το δρόμο. Δυστυχώς όμως η αμορφωσιά και η υποκουλτούρα διαστρεβλώνουν τα ερεθίσματα της πραγματικότητας και μας στρέφουν σε λάθος πρότυπα.
Πέρα απ' αυτό, αδυνατούμε να συνειδητοποιήσουμε πως την απουσία των σημερινών προτύπων, μπορούν να την καλύψουν οι παλιοί ήρωες, οι οποίοι εξακολουθούν να μας φωνάζουν μέσα από τους τάφους. Όμως εμείς πέρα από τυφλοί είμαστε και κουφοί. Είναι κρίμα που αγνοούμε τους υπέροχους στίχους του Γιάννη Ρίτσου που μιλάνε για ήρωες που "κάτω απ’ το χώμα μες στα σταυρωμένα χέρια τους κρατάνε τις καμπάνας το σχοινί, και προσμένουνε την ώρα, προσμένουν να σημάνουν την ανάσταση".
Είναι γεγονός πως σημερινοί ήρωες δεν υπάρχουν.
Υπάρχουν όμως οι πραγματικοί ήρωες.
Ήρωες που ζουν ακόμα κι ας έφυγαν νωρίς...
Ο Νίκος Μπελογιάννης ζει αιώνια...
Αυτοί οι άνθρωποι μας δείχνουν το δρόμο.
Και θα εξακολουθούν να μας τον δείχνουν υπομονετικά, μέχρι να αφυπνιστούμε.
Κι αν αποτύχαμε για τη δικιά μας τη γενιά, ας αγωνιστούμε για την άλλη...

Περί ελπίδας

του Γιώργου Τσιάρα

«Ωραία τα κείμενά σου Γιώργο, αλλά πολύ “μαύρα”, ρε παιδί μου, πολύ απαισιόδοξα... Ο κόσμος θέλει ελπίδα!», μου έλεγε πριν από λίγες μέρες ένας πολύ κοντινός μου άνθρωπος -και δεν ήταν ο πρώτος.
Μάταια προσπάθησα να του εξηγήσω πως η κατασκευή και το εμπόριο των ελπίδων, το ελπιδεμπόριο που λέει κι ένας φίλος, είναι δουλειά των πολιτικών και των διαφημιστών της «σχολής» Μπερνέζ, όχι των δημοσιογράφων: δουλειά δικιά μας, έτσι τουλάχιστον όπως την καταλαβαίνω εγώ στα είκοσι τόσα χρόνια που την κάνω, είναι να αποδομούμε τους μύθους, όχι να τους παράγουμε, ούτε να τους μεγεθύνουμε.
Αλλιώς είμαστε φτηνοί μακιγιέρ, παρατρεχάμενοι πλασιέ της κάθε μικρής και μεγάλης εξουσίας.
Οχι ότι δεν έχω κάνει κι εγώ τις «κουτσουκέλες» μου: μόνο αναμάρτητος δεν είμαι. Ολοι έχουμε ανάγκη την ελπίδα ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα, την προοπτική ότι κάτι, κάποτε θα αλλάξει -η ζωή θα ήταν απολύτως ανυπόφορη χωρίς αυτήν την προσδοκία, σ’ αυτό δεν μπορώ να διαφωνήσω. 
Μπορεί, κοντολογίς, να μην παράγω προσδοκίες, αλλά τις καταναλώνω ευχαρίστως, όπως όλος ο κόσμος, και ενίοτε τις αναπαράγω.
Το έκανα το περασμένο καλοκαίρι με το δημοψήφισμα, το έκανα παλιότερα με τα κινήματα των πλατειών σε Ελλάδα και Ισπανία και, βέβαια, με άλλα αντίστοιχα γεγονότα που κατά καιρούς με ενέπνευσαν, όπως π.χ. οι λαϊκοί ξεσηκωμοί στον αραβικό κόσμο, την Ισλανδία, την Αργεντινή, τη Βενεζουέλα...
Σήμερα όμως, στα χασομέρια μιας συγκλονιστικής αλλά εν τέλει βαθύτατα απογοητευτικής χρονιάς για την Αριστερά και τα λαϊκά κινήματα στη χώρα μας και όχι μόνο, δεν βρίσκω πουθενά κάποια εξέλιξη που να μου δίνει «πάτημα» για αισιοδοξία, έστω και τραβηγμένη απ’ τα μαλλιά.
Για τα καθ’ ημάς, δεν χρειάζεται νομίζω να πω πολλά: μετά τη «συνθηκολόγηση» του Ιουλίου, και ιδίως μετά τις φθινοπωρινές εκλογές-εξπρές (του μεσονυκτίου...), η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛΛ κάνει ακριβώς όσα ορκιζόταν πως θα αποτρέψει, περιλαμβανομένων και όλων των μέτρων που οι επαχθείς ΣαμαροΒενιζέλοι δεν τόλμησαν καν να φέρουν στη Βουλή, ακόμη και την εποχή που μαζί με τον Καρατζαφέρη ήλεγχαν απόλυτα το κοινοβουλευτικό παιχνίδι.
Από την εποχή των μειωμένων προσδοκιών περάσαμε εν ριπή οφθαλμού στην εποχή της μειωμένης κυριαρχίας και της αποθέωσης του δόγματος ΤΙΝΑ.
Σαν να διαβάζεις το «Δόγμα του Σοκ» της Ναόμι Κλάιν, αλλά ανάποδα -από το τέλος προς την αρχή, και με κυβέρνηση που ενώ εξακολουθεί να δηλώνει αριστερή... αναγκάζεται, η καημένη, να εφαρμόζει τα πιο σκληρά νεοφιλελεύθερα μέτρα!
Τι να λέμε τώρα. Το καρνέ με τα πονηρά προαπαιτούμενα έχει πάρει φωτιά. Πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας; Τσεκ. 
«Πακετάρισμα» των «κόκκινων» δανείων και ξεφόρτωμα στους «γύπες»; Τσεκ.
Ξεπούλημα λιμανιών και αεροδρομίων μπιρ παρά στους ξένους; Τσεκ. 
Ανακεφαλαιοποίηση ξανά-μανά των τραπεζών προς όφελος των ξένων funds και σε βάρος του κράτους και των μικρομετόχων; Τσεκ.
Χιλιάδες ξένοι φαντάροι στο Αιγαίο για να φυλάνε την τάφρο του «φρουρίου Ευρώπη» και να εμποδίζουν τους πρόσφυγες, που πνίγονται κατά εκατοντάδες επειδή δεν μπορούν να περάσουν από τον Εβρο; Τσεκ.
Ακόμα μεγαλύτερο τσεκούρι στο ασφαλιστικό, στα εναπομείναντα κουρελιασμένα εργασιακά δικαιώματα, στις δημόσιες δαπάνες για παιδεία και υγεία; Τσεκ -αλλά από του χρόνου, μη μας πέσουν όλα μαζί.
Οσο για το «παράλληλο πρόγραμμα», αυτό το τραγικό απομεινάρι του αλήστου μνήμης «Προγράμματος της Θεσσαλονίκης», και έσχατο φύλλο συκής της «Δεύτερη Φορά Αριστεράς», ένα νεύμα των επικυρίαρχων ήταν αρκετό για να ξαναμπεί άρον άρον στο συρτάρι, αν όχι στο καλάθι των αχρήστων. Γην και ύδωρ!
Και μη βγει κανείς να μου πει πως κάνω αντιπολίτευση για την αντιπολίτευση. Δεν άλλαξα εγώ -τα ίδια πράγματα γράφω για τα μνημόνια του ΔΝΤ και της Σχολής του Σικάγου είκοσι χρόνια τώρα, από τον καιρό που δούλευα στον «Επενδυτή» και τον «Οικονομικό Ταχυδρόμο».
Δεν κρίνω τους πολιτικούς, ως πρόσωπα μου είναι αδιάφοροι -τις πολιτικές τους κρίνω, και μάλιστα μέσα από την παγκόσμια ματιά που μου επιτρέπει το κουραστικό, κακοπληρωμένο, αλλά υπέροχο επάγγελμά μου.
Οι κυβερνώντες άλλαξαν, και όσοι ακόμη τους υπερασπίζονται. Τον Ιούλιο έγινε πραξικόπημα στην Ελλάδα -soft πραξικόπημα, χωρίς τανκς, αλλά πραξικόπημα.
Και δεν χρειάζεται καν να επιχειρηματολογήσω: αρκεί να περάσει κανείς μισή ωρίτσα στο YouTube, αναζητώντας τις φλογερές δηλώσεις του ίδιου του πρωθυπουργού και των στενότερων συνεργατών και υπουργών του ενάντια σε όλα τα παραπάνω αναφερθέντα μνημονιακά προαπαιτούμενα, μέχρι και τις 13 του περασμένου Ιουλίου, και θα πειστεί απολύτως όχι μόνο για την οβιδιακή μεταμόρφωσή τους, αλλά και για τη ζημιά που έκαναν και κάνουν στην ελληνική και την ευρωπαϊκή Αριστερά. 
Ευρωπαϊκή Αριστερά... Υπάρχει, αλήθεια, τέτοια δύναμη σήμερα; Και ποια είναι αυτή -σίγουρα όχι οι από χρόνια μεταλλαγμένοι Σοσιαλδημοκράτες Γκάμπριελ, Ολάντ, Ρέντσι, Σάντσεθ και Κόστα, με τους οποίους ερωτοτροπεί σήμερα ο μνημονιακός ΣΥΡΙΖΑ.
Μήπως είναι οι Podemos ή το πορτογαλικό Μπλόκο; Μακάρι, αλλά δεν μου γεμίζουν το μάτι -και σε κάθε περίπτωση δεν μπο
ρούν να ασκήσουν πραγματική πολιτική, στην καλύτερη θα λειτουργήσουν σαν... Κουβέληδες, κοινοβουλευτικά δεκανίκια σοσιαλδημοκρατικών κυβερνήσεων.
Την ίδια ώρα που η (ακρο-)Δεξιά καλπάζει παντού. «Εκανα λάθος, δεν μπορείς να αλλάξεις την Ευρώπη μόνος σου», μας λέει τώρα περίλυπος ο νεοφιλε-left Τσίπρας. Και επειδή δεν μπορεί να αλλάξει την Ευρώπη, αλλάζει τα φώτα στην Ελλάδα!
Αλλά και παραπέρα να πάει κανείς, να περάσει τον Ατλαντικό και να πάει στον υποτιθέμενο «αριστερό παράδεισο» της Λατινικής Αμερικής, εκεί που την τελευταία δεκαπενταετία έγιναν πράγματα και θάματα χάρη στη λαϊκή αποστροφή που προκάλεσαν οι νεοφιλελεύθερες λύσεις, βλέπεις ότι τίποτε δεν πάει καλά: η Αργεντινή ξανάβγαλε δεξιό πρόεδρο ύστερα από δώδεκα «αριστερά» χρόνια, στη Βενεζουέλα η νέα Βουλή είναι... καραδεξιά, στη μεγάλη Βραζιλία η Ντίλμα παραπαίει υπό το βάρος των σκανδάλων.
Και στις ΗΠΑ, τη μεγαλύτερη δύναμη όλων, προηγείται στην κούρσα για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών ένας επικίνδυνος ακροδεξιός σαλτιμπάγκος, ο Ντόναλντ Τραμπ!
Ολα μαύρα, λοιπόν; Καμιά αχτίδα; Ναι -αν η πολιτική και η οικονομία είναι ο μόνος γνώμονας, μαύρη μαυρίλα πλάκωσε.
Αλλά, ευτυχώς, η ζωή δεν είναι μόνο πολιτική. Η ζωή είναι αλληλεγγύη, συλλογικότητα, φιλία -είναι το φιλί των ερωτευμένων, το κλάμα του νεογέννητου παιδιού, η χαρά της δημιουργίας, από το πιο ταπεινό ώς το πιο μεγαλειώδες.
Η ζωή είναι κύκλος, φθορά και αναγέννηση, σήψη και νιότη. Κι αν έμαθα κάτι, όλα αυτά τα χρόνια, είναι ότι η δράση γεννά αντίδραση, και η βία αντιβία.
Και ότι τα μεγάλα κινήματα, οι λαϊκές εξεγέρσεις -ειρηνικές και μη- που αλλάζουν μακροπρόθεσμα -συχνά μέσα από τις ήττες τους- τις κοινωνίες και τον κόσμο, δεν σχεδιάζονται στα γραφεία των εκάστοτε εξουσιαστών, ούτε καταλαβαίνουν από μνημόνια και συνθήκες.
Αυτή είναι η ελπίδα μου.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

«Η ευρωζώνη είναι ένας κακός γάμος»

της Νόρα Ράλλη

Ο οικονομικός συντάκτης των Financial Times του Λονδίνου, Μάρτιν Γουλφ, μιλώντας στην ετήσια διάλεξη του ΕΛΙΑΜΕΠ επισήμανε τον αρνητικό ρόλο που παίζει η Γερμανία τονίζοντας ότι «η ευρωζώνη δεν είναι μια Ενωση Προσαρμογής αλλά μια Ενωση Πειθαρχίας, που εξωτερικεύει τις αδυναμίες και τα λάθη της στις πιο αδύναμες χώρες».
Η Γερμανία δεν θέλει να αλλάξει την πολιτική της. Μιλάμε για μια γερμανική ευρωζώνη.
«Είμαι από τους ελάχιστους οικονομολόγους στον κόσμο που έχει διαβάσει όλο τον Ομηρο από το πρωτότυπο» περηφανεύτηκε ο διεθνούς φήμης και κύρους οικονομικός συντάκτης των Financial Times του Λονδίνου, Μάρτιν Γουλφ, κατά την έναρξη της ομιλίας του, πριν από λίγες μέρες στο Γαλλικό Ινστιτούτο. Ηρθε ως επίσημος προσκαλεσμένος του ΕΛΙΑΜΕΠ (Ελληνικό Ιδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής).
«Παρά το βεβαρημένο μου πρόγραμμα, δεν θα μπορούσα ποτέ να πω όχι σε μια πρόσκληση στην Ελλάδα. Οι πρώτες μου σπουδές ήταν αρχαία ελληνικά και λατινικά και μετά πέρασα στα οικονομικά. Ηθελα να δω από κοντά πώς είναι η κατάσταση στη χώρα σας, καθώς, έως τώρα, τη βλέπω μόνο μέσα από αριθμούς και οικονομοτεχνικά διαγράμματα», παραδέχτηκε.
Πράγματι, σε όλη του την ομιλία με τίτλο «Τελείωσε η κρίση του ευρώ; Και τι θα γίνει με την Ελλάδα;», τα διαγράμματα είχαν την τιμητική τους.
Από την άλλη, φράσεις όπως «αληθινή οικονομία», «κοινωνικός αντίκτυπος», «κοινωνικό κράτος» κ.λπ., απουσίαζαν πλήρως και οι «αγορές» εμφανίζονταν να έχουν χαρακτηριστικά υπαρκτής οντότητας - μπορούν να «αγχώνονται», να «νιώθουν ανασφαλείς», να «αναζητούν διέξοδο», αλλά ποτέ «να κάνουν λάθος».
Ο ίδιος, βέβαια, μίλησε γι’ αυτή την αντίφαση, λέγοντας πως στα μετρήσιμα μεγέθη δεν λαμβάνονται πλέον καθόλου υπόψη ούτε οι πραγματικοί πολίτες ενός κράτους ούτε η καθημερινότητά τους: «Στην ευρωζώνη και κυρίως στη Γερμανία θεωρούν τα προτάγματα του Κέινς θεμελιώδες κακό», είπε συγκεκριμένα.
«Η Γερμανία είναι η μεγαλύτερη “μικρή” οικονομία στον κόσμο. Βασίζεται μόνο στις εξαγωγές της, δανείζεται ουσιαστικά με αρνητικά επιτόκια (αν είναι αυτό δυνατόν!) και όσο δεν αλλάζει την πολιτική της -κάτι που δεν πρόκειται να γίνει- τόσο οι χώρες του Νότου θα είναι υπό καθεστώς σκληρής λιτότητας», εξήγησε.

Η ΕΚΤ μπορεί

«Η ευρωζώνη δεν είναι μια Ενωση Προσαρμογής αλλά μια Ενωση Πειθαρχίας, που εξωτερικεύει τις αδυναμίες και τα λάθη της στις πιο αδύναμες χώρες», τόνισε.
«Μπορεί η ευρωζώνη να φαίνεται ότι έχει εξέλθει της κρίσης, αλλά αυτό είναι απολύτως προσωρινό. Μόνο εάν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφασίσει να γίνει πιο ευέλικτη και λιγότερο σκληρή, μπορεί η ευρωζώνη να αποφύγει μία ακόμη μεγαλύτερη κρίση, η οποία είναι προ των πυλών», διευκρίνισε.
Διερωτώμενος γιατί διαφέρουν τόσο οι πολιτικές της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ και της ΕΚΤ, αν και έχουν τον ίδιο στόχο, δεν παρέλειψε να τονίσει ότι η τελευταία όπως και η Ε.Ε. άργησαν πολύ (πέντε χρόνια, για την ακρίβεια) «να αντιληφθούν το μέγεθος και τη σημασία της κρίσης του 2008».
Η καθυστέρηση αυτή απέβη μοιραία για χώρες όπως η Ισπανία και η Ελλάδα, αλλά και οι Ιταλία, Γαλλία. Ακόμη και αν κάποιες από αυτές, όπως η Ισπανία, εμφανίζουν θετικούς δείκτες ανάπτυξης, ζητήματα όπως η ανεργία, η ανεργία των νέων, οι κοινωνικές διακρίσεις και η φτώχεια συνεχίζουν να ακολουθούν ανοδική πορεία.
«Η ευρωζώνη είναι σαν ένας “κακός γάμος” που δεν υπάρχει αγάπη, παρά μόνο φόβος», τόνισε. «Συνεχίζει να μεταφέρει τα ελλείμματα του ιδιωτικού τομέα στον δημόσιο -όπως έγινε με τις τράπεζες- με αποτέλεσμα να αυξάνεται διαρκώς το δημόσιο χρέος.
»Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει εκτοξευτεί. Την ίδια τακτική -το να μεταφέρουν, δηλαδή, τα εσωτερικά τους προβλήματα στον υπόλοιπο κόσμο- αρχίζουν να ακολουθούν και οι Ιαπωνία, Κίνα, γι’ αυτό την επόμενη πενταετία θα δούμε ακόμη μεγαλύτερη έξαρση της κρίσης και στον λεγόμενο “αναδυόμενο κόσμο”», εξήγησε ο κ. Γουλφ. «Η λογική είναι «κάνε τον γείτονά σου να φτωχύνει - κάνε τον αυτόν να φαίνεται ως ο μόνος υπαίτιος»».
Εδωσε μεγάλη σημασία στις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν στη χώρα μας, τονίζοντας με σαφήνεια ότι ο ελληνικός λαός θα πρέπει να είναι απολύτως σίγουρος πως θέλει να παραμείνει στην ευρωζώνη.
Σύμφωνα με τον ίδιο, βέβαια, μπορεί άλλος δρόμος από το ευρώ να μην υπάρχει, ωστόσο είναι τόσο «εύθραυστο», που «αν το αφήσουμε χωρίς στήριξη, θα καταστραφεί. Και καθώς οι Γερμανοί δεν πείθονται πως υπάρχουν και αλλού δυνατότητες ανάπτυξης, εκτός της χώρας τους, πρέπει τα ηνία να αναλάβει η ΕΚΤ. Θα το κάνει; Αν θέλει, μπορεί. Για μένα, πρέπει», διευκρίνισε.
Απέδειξε πως όταν το 2012 Ιταλία και Ισπανία ήταν στα πρόθυρα κατάρρευσης, μόνο τότε ο Μάριο Ντράγκι επενέβη και σώθηκαν οι δύο αυτές οικονομίες.
«Μόνη εξαίρεση έως τώρα, σε όλους σχεδόν του τομείς, ως αρνητικό παράδειγμα αποτελεί η Ελλάδα. Εζησε και ζει την πιο μεγάλη ύφεση, αν και το 2016 τα πράγματα θα είναι ελαφρώς καλύτερα. Ωστόσο, αν η Γαλλία και η Ιταλία δεν παρουσιάσουν ανοδικούς δείκτες, η ευρωζώνη θα έχει πραγματικά πρόβλημα». «Πάντως, δεν έχει διορθωθεί σχεδόν τίποτα. Ας μη λέμε ψέματα και ας μην έχουμε αυταπάτες», παραδέχτηκε.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Περίπατοι στην καρδιά της Σλοβακίας...

Πρωινό ξύπνημα κι αναχώρηση στις πέντε το πρωί από το υπέροχο Κόσιτσε με προορισμό στην καρδιά της Σλοβακίας. Εκεί που κυλάει ο ποταμός Χρον ανάμεσα στα όρη Κρέμνιτσε, Βέλκα Φάτρα και Χαμηλά Τάτρα. Σ' αυτό το σημείο του χάρτη βρίσκεται η τρίτη μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη της Σλοβακίας, η Μπάνσκα Μπίστριτσα.
Η Μπάνσκα Μπίστριτσα κουβαλάει μεγάλη ιστορία πίσω της. Η χρυσή της περίοδο όμως υπολογίζεται τον 16ο αιώνα όταν κι έγινε παγκόσμιο κέντρο εξόρυξης χαλκού. Ο πλούτος της είναι εμφανής μέχρι σήμερα από τα διατηρημένα κτίρια εκείνης της περιόδου που ομορφαίνουν το ιστορικό της κέντρο. Εκείνα τα χρόνια, η πόλη έγινε μεγάλος πόθος για τους Οθωμανούς, οι οποίοι δε κατάφεραν ποτέ να την κατακτήσουν. Επίσης θα ήθελα να σημειώσω πως η Μπάνσκα Μπίστριτσα κέρδισε την συμπάθειά μου για την θρυλική της αντίσταση κατά των ναζί (η μεγαλύτερη που σημειώθηκε στη χώρα κι από τις μεγαλύτερες αντιναζιστικές εξεγέρσεις της Ευρώπης). Η αντίσταση όμως καταπνίγηκε τον Οκτώβριο του 1944. Παρ' όλα αυτά η πόλη απελευθερώθηκε από τα σοβιετικά και τα ρουμανικά στρατεύματα τον Μάρτιο του 1945.
Η είσοδος του κόκκινου στρατού τιμήθηκε με έναν τεράστιο μαύρο οβελίσκο στην κεντρική πλατεία της πόλης (00:05). Από εκεί ξεκίνησε και η πρωινή μας βόλτα. Η κεντρική πλατεία πήρε το όνομά της από την εθνική αντιναζιστική εξέγερση (00:11-01:07). Στη κορυφή της βρίσκεται ο πύργος του ρολογιού, ο οποίος χτίστηκε το 1552. Είναι ο δικός τους "Πύργος της Πίζας" διότι γέρνει ελαφρώς από την μία πλευρά. Μπροστά απ' αυτόν βρίσκεται μία αναθηματική στήλη για την Παναγία, η οποία έσωσε τον 18ο αιώνα την πόλη από την πανώλη. Η πλατεία επίσης διακοσμείται από αρχοντικά του 15ου και 16ου αιώνα (ένα απ' αυτά φιλοξενεί το δημαρχείο) και τον καθεδρικό ναό του Φραγκίγκου Χαβιέρ.
Η πραγματική όμως ομορφιά της πόλης είναι χαραγμένη και ζωγραφισμένη στις προσόψεις των κτιρίων. Κάθε μου βήμα και μία στάση για να απολαύσω τις λεπτομέρειες των σχεδίων. (01:08-02:24). Άλλα πλούσια σε πορτραίτα και φυτικά μοτίβα κι άλλα λιτά με γεωμετρικά σχήματα. Όλα όμως μαζί δημιουργούσαν ένα υπέροχο μοτίβο που εναλλασσόταν από τοίχο σε τοίχο, δίνοντας μία ιδιαίτερη νότα στις περιπλανήσεις μας.
Ένα άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της πόλης είναι πως ο μισός της πληθυσμός αποτελείται ο φοιτητές. Η νεανική νότα στους δρόμους ισορροπεί αρμονικά με την παλαιότητα των καλοδιατηρημένων κτιρίων. Βολτάροντας στην πόλη, διαπίστωσα πως χωρίζεται σε δύο ενδιαφέρουσες ζώνες, εκείνη του ιστορικού κέντρου όπου είναι η κεντρική πλατεία με έναν πολύχρωμο πεζόδρομο που οδηγεί στην μία άκρη της πόλης και η περιοχή πίσω από την πλατεία που είναι γεμάτη πανεπιστήμια και σχολές.
Οπότε ο περίπατος ολοκληρώθηκε στην πανεπιστημιακή ζώνη, ανάμεσα σε μεγάλα κτίρια, καλοδιατηρημένα (χωρίς γκράφιτι κι αφίσες) και πεντακάθαρα (02:58-04:00). Από την μία θαύμαζα τον σεβασμό των κατοίκων για την πόλη τους κι από την άλλη απογοητευόμουν με τη σκέψη ότι η δική μας παιδεία απέχει δεκαετίες από την αντίστοιχη μίας εκ των φτωχότερων χωρών της Ευρώπης. Κάνοντας ταξίδια στην Γηραιά Ήπειρο, διαπίστωσα πως το πρόβλημά μας δεν είναι μόνο οικονομικό. Είναι καθαρά ανθρωπιστικό και πολιτισμικό. Το σχολείο, η οικογένεια και η κοινωνία μας έχουν ποτίσει με τον φόβο των εξωτερικών βαρβάρων τη στιγμή που για τη χώρα μας οι μοναδικοί επικίνδυνοι βάρβαροι είμαστε εμείς οι ίδιοι. Κι όσο δε κατατροπώνουμε αυτόν τον εχθρό, τόσο η χώρα μας θα καταστρέφεται...
Στρίβοντας προς το ποτάμι για να πάρουμε το λεωφορείο, περάσαμε από τη σύγχρονη γειτονιά της πόλης. Εδώ θα ήθελα να προσθέσω πως οι Σοβιετικοί σεβάστηκαν όλα τα ιστορικά κέντρα των πόλεων. Τα νέα κτίσματα (εργατικές κατοικίες, σύγχρονα κτίρια κτλ) θεμελιώθηκαν έξω από το παλιό σχέδιο πόλεως. Πάλι καλά που εκείνοι δεν υιοθέτησαν τη δική μας "πρόοδο"...
Στη νέα αυτή πλευρά της πόλης συνάντησα απομεινάρια του σοβιετικού παρελθόντος όπως το άγαλμα ενός εργάτη εξόρυξης (04:10) και σύγχρονες γυάλινες προσόψεις που καθρέφτιζαν με σεβασμό τις απέναντι κομψές όψεις των παλιών κτιρίων (04:18).
Ο ποταμός Χρον λειτουργεί ως φυσικό σύνορο της πόλης (04:23-04:37). Διασχίζοντάς τον νιώθεις πως βγαίνεις στην ύπαιθρο, έτοιμος να ανακαλύψεις νέους τόπους και προορισμούς.
Ως τελευταίες εικόνες, θα ήθελα να κρατήσω την βιαστική μορφή μίας κοπέλας (04:39) και τα δεκάδες παιδικά χεράκια στον τοίχο μιας υπόγειας διάβασης (04:45), τα οποία ένιωθες πως σε αποχαιρετούν καθώς έβγαινες από τα όρια της Μπάνσκα Μπίστριτσα...

Παγκόσμια μέρα του μετανάστη, στη χρονιά των προσφύγων...

Το μεταναστευτικό θέμα είναι ένα χρόνιο πρόβλημα για τη χώρα μας. Η μετανάστευση ήταν μία από τις μεγαλύτερες καταστροφές της Ελλάδας όταν εκατοντάδες χιλιάδες νέοι έφυγαν τη δεκαετία του '50 κι '60 σε άλλες χώρες για μία καλύτερη ζωή. Ένα ανθρώπινο κύμα που βιώνουμε και σήμερα, σε όλη τη περίοδο της οικονομικής κρίσης, όπου πολλοί νέοι σαλπάρουν ξανά γι' άλλες πολιτείες. Μία ακόμη γενιά εξαφανίζεται από τον ελλαδικό χώρο.

Ένα μεγάλο κενό μένει στην κοινωνία μας, το οποίο όχι μόνο δε θα συμπληρωθεί, αλλά τις συνέπειές του θα τις βιώσουμε έντονα τις επόμενες δεκαετίες. Όσο για τους μετανάστες που έρχονται στην Ελλάδα, το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να περάσουν από την κατεστραμμένη χώρα μας για να φύγουν προς την Ευρώπη. Δυστυχώς όμως το πέρασμά τους από δω, γίνεται τροφή για τον νεοναζισμό που έχε ριζώσει για τα καλά. 

Το θέμα της μετανάστευσης και της προσφυγιάς έχει εξελιχθεί σε ταμπού για την Δύση. Είναι μακρινό παρελθόν όταν γερμανικά περιοδικά φιλοξενούσαν στα εξώφυλλά τους τον εκατομμυριοστό μετανάστη της χώρας τους (πορτογαλικής καταγωγής). 

Σήμερα η Ευρώπη κλείνει τα σύνορά της, την ώρα που η γερμανική πολιτική λιτότητας, έχει φουντώνει την ακροδεξιά στις δυτικές κοινωνίες. Οι Ευρωπαίοι "φίλοι" απαιτούν να μετατραπεί η Ελλάδα σε χαβούζα ψυχών. Μετανάστες και πρόσφυγες στοιβαγμένοι σε μία χώρα κατεστραμμένη οικονομικά. Εξαθλίωση, μιζέρια, ανεργία, φασισμός, ανασφάλεια, αβεβαιότητα... Η έκρηξη είναι αναπόφευκτη. 

Δε χρειαζόμαστε παγκόσμιες θεματολογικές μέρες για να προβληματιστούμε. Ειδικά όταν διανύουμε μία δύσκολη εποχή, ζώντας έντονα το προσφυγικό πρόβλημα. Όλη αυτή η περίοδος είναι παράλληλα και μία ευκαιρία για να αναλογιστούμε τις ευθύνες μας. 

Όσον αφορά το προσφυγικό, στις κλειστές κοινωνίες γνωρίζουμε ποια είναι τα κοράκια που εκμεταλλεύονται τον πόνο των συνανθρώπων μας. Το πρόβλημα δεν είναι η επίγνωση του εγκλήματος αλλά η σιωπή πάνω σ' αυτό. 

Και η σιωπή είναι συνενοχή... 

Προτείνω να αφιερώσουμε μισή ώρα στο να δούμε το εξαιρετικό ρεπορτάζ της Μελπομένης Μαραγκίδου και στη συνέχεια ας αναλογιστούμε τις ευθύνες που έχουμε ως άνθρωποι...

Για το ρεπορτάζ πατήστε εδώ.

Αναστηλώνεται ο ναός του Ασκληπιού στη νότια κλιτύ της Ακρόπολης

Κάτι πολύ ενδιαφέρον συμβαίνει στη νότια κλιτύ της Ακρόπολης. Το ιερό του Ασκληπιού, ένα μνημείο που μέχρι πριν μερικά χρόνια θεωρούνταν άγνωστο, καθώς σώζονταν μόνο τα θεμέλιά του, αποκτά μορφή. Όλα ξεκίνησαν όταν το 1993 η έρευνα της αρχιτέκτονα Ροζαλίας Χριστοδουλοπούλου την οδήγησε στην περιοχή του Ασκληπιείου και στην ανεύρεση λιθοσωρών από αρχιτεκτονικά μέλη και θραύσματα.
«Διαλύοντας αυτούς τους σωρούς αρχίσαμε να ξεχωρίζουμε συγκεκριμένες ομάδες. Ωστόσο δεν ξέραμε πού ανήκει όλο αυτό το υλικό. Η έρευνα διήρκεσε περίπου 5-6 χρόνια μέχρι που ανακαλύψαμε δυο λίθους από τη γωνία οι οποίοι ταίριαξαν με το θεμέλιο που σωζόταν. Έτσι όλη η ομάδα των υπόλοιπων αρχιτεκτονικών μελών αποδόθηκε στο ιερό γιατί είχαν την ίδια δουλειά, την ίδια σύνδεση, ήταν από το ίδιο μάρμαρο», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Χριστοδουλοπούλου, που παρουσίασε στο ΚΑΣ την τροποποιημένη μελέτη αναστήλωσης κρηπιδώματος και βάσης τοίχων του ναού του Ασκληπιού.
Γιατί όμως τροποποιημένη; «Το 2011 που βρήκαμε δυο κομμάτια κάτω από τον πρώτο αναβαθμό μας έδωσαν νέα στοιχεία που άλλαξε και την αρχική υπόθεση. Η έρευνα συνεχίζεται κι αυτό έχει πολύ ενδιαφέρον. Έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά στον χώρο, γιατί έχει ακόμα μέλη τα οποία έχουν δεχτεί επεξεργασία, μερικά έχουν επαναχρησιμοποιηθεί πολλές φορές, οπότε είναι δύσκολο να τα εντοπίσεις», σημειώνει. Συνολικά 450 αρχιτεκτονικά μέλη και θραύσματα που ήταν χαμένα μέσα στους λιθοσωρούς ταυτίστηκαν και αποδόθηκαν στο περίφημο ιερό της αρχαιότητας.
«Ήταν ένα μνημείο που υπήρχε στα χαρτιά, θεωρείτο χαμένο ως κτίσμα. Και ξαφνικά χάρη στην εργασία της Ροζαλίας απέκτησε άφθονο υλικό. Είναι ένα μεγάλο κέρδος για την ιστορική τοπογραφία της νότιας κλιτύος», δήλωσε στη συνεδρίαση του Συμβουλίου ο καθηγητής Μανόλης Κορρές, εκφράζοντας τη σιγουριά ότι θα βρεθούν κι άλλοι ορθοστάτες. «Όλα τα μάρμαρα είναι εκεί», επισήμανε, κάνοντας μια μικρή μόνο παρατήρηση στη μελέτη, δηλαδή να συμπληρωθούν τα μικρά κενά χάρη της συνέχειας των γραμμών του μνημείου.
Η ίδρυση του ναού έγινε το 419/20 π. Χ., περίοδο από την οποία δεν έχει βρεθεί κανένα κατάλοιπο. «Ίσως το μόνο που μπορεί να ανήκει στον πρώτο ναό να είναι η ευθυντηρία, η κάτω - κάτω στρώση με τις πλάκες», σημείωσε η ερευνήτρια. Ο δεύτερος ναός ανήκει στον 1ο αι. π. Χ., πιθανότατα μετά το 86 π. Χ. που έγινε η επιδρομή του Σύλλα. «Εμείς αναστηλώνουμε τη δεύτερη φάση, μια επισκευή και επέκταση προς ανατολικά, που έγινε τον 3ο αι. μ. Χ. μετά την επιδρομή των Ερούλων (267 μ. Χ.) κατά την οποία καταστράφηκαν πολλά μνημεία στην Αθήνα», συμπλήρωσε η ίδια.
Η μελέτη, όπως παρουσιάστηκε στο ΚΑΣ, πήρε τα εύσημα και την ομόφωνη γνωμοδότηση των μελών του. Το ενταγμένο στο ΕΣΠΑ έργο παραδίδεται στο τέλος του έτους (δηλαδή η συγκεκριμένη φάση της αναστήλωσης που φτάνει ως τη βάση των τοίχων). Η συνέχεια αφορά την κατάθεση μελέτης για το υπόλοιπο των τοίχων, καθώς έχουν εντοπιστεί πολλά τμήματα που βρίσκονται πιο πάνω από τους ορθοστάτες και, φυσικά, τη συνέχιση της χρηματοδότησης.

Πηγή: Ανασκαφή

Το τίποτα ως κατάκτηση

του Γιωργή Σαράτση

Παίρνεις απόσταση τις νύχτες
μυρίζεις όμορφα
κάτω απ’ το ζεστό μπουφάν
κι εγώ ν’ αντέχω
θερμοκρασίες υπό το μηδέν
σε μια στενή γωνιά του κόσμου.

Οσμίζομαι θάνατο
χαλασμένους παλμούς
την ήττα κάθε ποιητή
αιμόφυρτη στους δρόμους.

Να ηρεμήσω ήθελα στο κορμί σου
οράματα ήθελα
και ξένους τόπους
γιατί είναι σκληρή η ζωή εδώ
κανείς δεν ευτυχεί.

Καταλαβαίνεις;
κατάντησα ο εαυτός μου
το τίποτα
ως κατάκτηση

[Δημοσιεύθηκαν στο ηλεκτρονικό περιοδικό ΦΤΕΡΑ ΧΗΝΑΣ]

Το φάντασμα του επίμονου ανιψιού

Μία από τις θρυλικότερες «καμπάνιες» χειραγώγησης του Μπερνέζ αφορούσε την προώθηση του καπνίσματος στις γυναίκες. Επειθε τους «στόχους» ότι το κάπνισμα αδυνατίζει και βαφτίζοντας τα τσιγάρα ως... torches of liberty, δηλαδή «πυρσούς ελευθερίας»! 

του Γιώργου Τσιάρα

«Τα όνειρά σου μην τα λες, γιατί μια νύχτα κρύα - μπορεί και οι φροϋδιστές να ’ρθούν στην εξουσία», τραγούδαγε το 1977 στη «Μαντινάδα των Εκλογών» ο Διονύσης Σαββόπουλος. Οπως όμως θα δούμε παρακάτω, ο «Νιόνιος» ήταν απλά ανενημέρωτος: οι φροϋδιστές μάς κυβερνούν εδώ κι έναν αιώνα! Και τα όνειρά τους είναι ο εφιάλτης της δημοκρατίας μας...
Τον μπάρμπα του, τον πατέρα της ψυχανάλυσης Ζίγκμουντ Φρόιντ, τον ξέρουν και οι πέτρες. Τον Εντουαρντ Μπερνέζ, αντίθετα, τον κρυφό αρχιτέκτονα της μοντέρνας καταναλωτικής κοινωνίας, τον μάστορα της προπαγάνδας και της χειραγώγησης του όχλου και έναν από τους κορυφαίους συν-διαμορφωτές όχι μόνο της καθημερινότητάς μας, αλλά και του στρεβλού τρόπου με τον οποίο «ζυγίζουμε» τους εαυτού(ληδέ)ς μας και τους γύρω μας, δεν τον γνωρίζει σχεδόν κανείς.
Αυτό, άλλωστε, είναι το μυστικό των πραγματικών «εγκεφάλων», που πάντα κρύβονται πίσω από τους πολιτικούς και οικονομικούς μας ηγήτορες: δεν τους πιάνει το μάτι σου, ακόμη και την ώρα που σ’ το βγάζουν...
Τον Μπερνέζ τον «ανακάλυψα» πριν από λίγα χρόνια, όταν πρωτοείδα το καταπληκτικό ντοκιμαντέρ του BBC «Century of the Self» (Ο Αιώνας του Εαυτού) –μια ανατριχιαστική ανάλυση για την κυριαρχία του ατομισμού σε βάρος του συνόλου στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, ξεκινώντας από τη «μαμά Αμερική» και προχωρώντας ακτινωτά σε ολόκληρο τον «ελεύθερο κόσμο».
Στην πορεία, καθώς διάβαζα όλο και περισσότερο για την ιστορία της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής στις κρίσιμες δεκαετίες του 1950 και ’60, για τα κατά παραγγελία πραξικοπήματα της CIA στις «μπανανίες» της Λατινικής Αμερικής και τις πετρελαιοπαραγωγούς χώρες του Κόλπου, τον έβρισκα συνεχώς μπροστά μου -συνήθως ως «σύμβουλο δημοσίων σχέσεων» των μεγάλων αμερικανικών επιχειρηματικών ομίλων που ανεβοκατέβαζαν (κι ακόμα ανεβοκατεβάζουν) κυβερνήσεις.
Γιατί τις κυβερνήσεις και τους λαούς δεν τους χειραγωγούν μόνο με τα τανκς και τα αεροπλάνα –αυτός είναι ο παλιός τρόπος, στον οποίον καταφεύγουν οι μεγάλες δυνάμεις μόνο όταν αποτυγχάνουν οι ψυχολογικές επιχειρήσεις, τα «psy-ops», όπως τα λένε οι πράκτορες στη γλώσσα τους.
Γιατί, όπως είδαμε το περασμένο καλοκαίρι ξανά, αλλά και γενικώς τα τελευταία χρόνια και στη χώρα μας, τα καλύτερα πραξικοπήματα, τα πιο φτηνά και αποτελεσματικά, γίνονται μέσα στα μυαλά μας. 
Ο Μπερνέζ, που λέτε, δεν ήταν γέννημα θρέμμα Αμερικάνος. Στη Βιέννη γεννήθηκε, το 1891 -παιδί Εβραίων, που μεγάλωσε μιλώντας στο σπίτι του γερμανικά και «γίντις».
Η μάνα του, η Αννα, ήταν αδελφή του Φρόιντ και ο πατέρας του, ο Ελάι Μπερνέζ, αδελφός της συζύγου του Φρόιντ, της Μάρθας Μπερνέζ: ήταν, κοντολογίς, ανιψιός του γερο-Ζίγκμουντ από δύο μεριές.
Ομως όταν ήταν ακόμη βρέφος οι γονείς του μετακόμισαν στη Νέα Υόρκη, και στην αρχή τίποτε δεν έδειχνε ότι θα ακολουθούσε, ή σωστότερα θα εφάρμοζε στην πράξη και σε μαζική κλίμακα, τις ιδέες του διάσημου θείου του: για την ακρίβεια σπούδασε... γεωπόνος και το ξέσπασμα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου τον βρήκε να δημοσιογραφεί στο «Μεγάλο Μήλο».
Ηδη όμως τον τραβούσε η μαζική ψυχολογία –και δεν διάβαζε με πάθος μόνο τα ψυχαναλυτικά πονήματα του Φρόιντ, αλλά και πιο... χρηστικά συγγράμματα, όπως το «Πλήθος» του Γκιστάβ Λεμπόν -το πρώτο βιβλίο που γράφτηκε για την «ψυχολογία του όχλου», αλλά και τα αντίστοιχα άρθρα και βιβλία του Βρετανού νευροχειρουργού Βίλφρεντ Τρότερ, που πρώτος έγραψε (το 1908) για τα «αγελαία ένστικτα» των ανθρώπων, συγκρίνοντάς τα μάλιστα με αυτά άλλων ζώων, από τους γλάρους ώς τους λύκους...
Σύντομα ήρθε η ώρα να εφαρμόσει τα όσα έμαθε, όταν προσελήφθη από την κυβέρνηση του Γούντροου Γουίλσον στην «Επιτροπή Πληροφόρησης του Κοινού», ένα από τα πρωτοπόρα γραφειοκρατικά όργανα προπαγάνδας της εποχής μας, μαζί με τον Γουόλτερ Λίπμαν, διάσημο πολιτικό αρθρογράφο και πραγματικό «γκουρού» του, όσον αφορά τους διαδρόμους της εξουσίας. 
Δική του ιδέα, καθαρά διαφημιστική, ήταν η προώθηση της αμερικανικής εμπλοκής στον πόλεμο ως «εκστρατείας εκδημοκρατισμού της Ευρώπης» -μια σύλληψη που ως γνωστόν χρησιμοποιείται έκτοτε σε όλους ανεξαιρέτως τους κατακτητικούς πολέμους των ΗΠΑ. Η φήμη του ως «γκουρού» της πολιτικής διαφήμισης μεγάλωνε συνεχώς.
Ο Μπερνέζ δεν είχε ίχνος ρομαντισμού, ή αρχών, φράγκο δεν έδινε για ιδεολογίες και «καθαρή» πολιτική: έβλεπε την κοινωνία και τους ανθρώπους σαν εσμούς παράλογων, αναξιόπιστων και εν τέλει επικίνδυνων πλασμάτων, σαν «αγέλες» που πρέπει να χειραγωγούνται από τους μορφωμένους «τσέλιγκες» της ελίτ.
Ο «δεσποτισμός των πεφωτισμένων» ήταν η μοναδική ιδεολογία του, αλλά χωρίς τον πλατωνικό ιδεαλισμό των «βασιλιάδων-φιλοσόφων».
Στα κατοπινά βιβλία του περιγράφει μάλιστα με φοβερή ειλικρίνεια –και χαρακτηριστικό θράσος– πόσο εξεπλάγη από την επιτυχία του πρώτου του σλόγκαν περί «πολεμικής δημοκρατίας», αλλά και πώς επέλεξε να βαφτίσει το νέο του επάγγελμα «δημόσιες σχέσεις» λόγω της αρνητικής χροιάς που πήρε η λέξη «προπαγάνδα» στη διάρκεια του Μεγάλου Πολέμου.
Ομως επέλεξε να τιτλοφορήσει «Προπαγάνδα» το γνωστότερο βιβλίο του, γραμμένο το 1928, το οποίο αποτελεί και έναν ύμνο στον μέντορά του, τον Λίπμαν.
Και σ’ αυτό έγραψε ευθέως ότι: «Η συνειδητή και ευφυής χειραγώγηση των οργανωμένων συνηθειών και των απόψεων των μαζών είναι βασικό στοιχείο μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Αυτοί που χειρίζονται αυτόν τον αόρατο μηχανισμό της κοινωνίας αποτελούν τη σκιώδη κυβέρνηση, που είναι η πραγματική κυβερνώσα εξουσία στη χώρα. (...)
Σχεδόν σε κάθε πράξη της καθημερινότητάς μας μάς κυβερνούν, μας βάζουν καλούπια στο μυαλό, διαμορφώνουν τις ιδέες και τα γούστα μας άνθρωποι που δεν έχουμε ούτε ακουστά, ένας μικρός αριθμός προσώπων που αντιλαμβάνονται τις νοητικές διαδικασίες και τις επαναλαμβανόμενες κοινωνικές διαδικασίες των μαζών...
Αυτοί που κινούν τα νήματα, είναι αυτοί που ελέγχουν τον δημόσιο νου»... Αποκαλούσε μάλιστα την επιστημονική μέθοδό του «Μηχανική της Συναίνεσης». Ναι, το βρήκατε: ο Μπερνέζ περιγράφει τον εαυτό του!
Το βιβλίο ήταν τόσο ειλικρινές, τόσο ξεκάθαρο στο θράσος του, ώστε αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό και οργή από πολλούς κριτικούς, που τον αποκάλεσαν «Νεαρό Μακιαβέλι» και «εχθρό της δημοκρατίας».
Ο Μπερνέζ πήρε το μήνυμα και ώς το τέλος της ζωής του -πέθανε βαθύπλουτος...104 ετών, το 1995- απέφυγε το προσκήνιο.
Ομως δεν είχε πια ανάγκη κανέναν: με τον ίδιο τρόπο που διαφήμιζε τα προτερήματα των αυτοκινήτων Dodge, σε μία από τις πρώτες του επιτυχείς διαφημιστικές καμπάνιες, άρχισε αυτός και οι συνεργάτες του να στήνουν προεκλογικές καμπάνιες για πολιτικούς, με πρώτη αυτή για τον πρόεδρο Κάλβιν Κούλιτζ, που εξελέγη το 1924.
Εκτοτε, δεν υπήρξε προεκλογική εκστρατεία που να μην περιλάμβανε επαγγελματίες διαφημιστές, πραξικόπημα που να μην περιλάμβανε χειραγώγηση του αγελαίου φόβου των πολιτών ή καταναλωτική καμπάνια που να μην απευθύνεται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στο υποσυνείδητο των δίποδων «στόχων».
Αλλωστε, ανάμεσα στους μόνιμους πελάτες του ήταν μεγαθήρια όπως η Procter & Gamble, το CBS, η United Fruit Company, η American Tobacco Company, η General Electric κ.ά.
Και η βαριά σκιά του, η κληρονομιά των ελιτίστικων ιδεών του, δεν μας εγκατέλειψε ποτέ...

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Η αργυρή πόλη της Σλοβακίας

Γι' αρκετή ώρα διασχίζαμε με το λεωφορείο ένα στενό επαρχιακό δρόμο, κρυμμένο κάτω από φουντωτά δέντρα και ψηλά βουνά. Κατηφορίζαμε προς τον νότο, προσεγγίζοντας τα σύνορα της Σλοβακίας με την Ουγγαρία. Δίπλα μας κυλούσε ένα μικρό ποτάμι. Η παρουσία του έκανε ακόμα πιο μαγευτική τη διαδρομή μας.
Οι αραιές στάσεις εξυπηρετούσαν κυρίως τους κατοίκους της υπαίθρου. Άνθρωποι απλοί και χαμογελαστοί. Ως άγνωστοι περιηγητές είχαμε διεισδύσει διακριτικά στη γαλήνια καθημερινότητά τους. Μια κοριτσοπαρέα καθόταν στα πίσω καθίσματα. Κάτι ψιθύριζαν όλη την ώρα και γελούσαν δυνατά. Μία άλλη κοπέλα δίπλα μου κρατούσε μπροστά στα πόδια της, ευλαβικά τη θήκη ενός μουσικού οργάνου. Την εκτίμησή μου όμως έκλεψε μία γριούλα που επιβιβάστηκε στο τελευταίο χωριό λίγο πριν φτάσουμε στον προορισμό μας. Μαυροφορεμένη, με ένα μαντήλι στο κεφάλι, έδωσε τα λεφτά στον οδηγό και κινήθηκε στο διάδρομο προς το πρώτο άδειο κάθισμα. Το βλέμμα της και η κίνησή της δε διέφεραν καθόλου από τις γριούλες που συναντάμε στα δικά μας χωριά.
Τελικός μας προορισμός, ήταν η αργυρή πόλη της Σλοβακίας, η Μπάνσκα Στιάβνιτσα. Μία μικρή πόλη με πληθυσμό κοντά στους 11.000 κατοίκους, βρίσκεται στη μέση μίας τεράστιας καλντέρας, που σχηματίστηκε μετά τη κατάρρευση ενός αρχαίου ηφαιστείου που υπήρχε σ' εκείνη τη περιοχή. Η μεσαιωνική αυτή πόλη, ανακηρύχθηκε μνημείο της Unesco τον Δεκέμβριο του 1993.
Κατά την άφιξή μας μας καλωσόρισε ένα θρησκευτικό μοναστηριακό συγκρότημα, ο "Γολγοθάς" (Kalvária), το οποίο βρίσκεται στην αντικριστή πλαγιά του χωριού (00:07-00:11).
Το λεωφορείο μας άφησε στην είσοδο της Μπάνσκα Στιάβνιτσα. Από εκείνο το σημείο ξεκινούσε ένας πλακόστρωτος δρόμος, ο οποίος οδηγεί προς το ιστορικό κέντρο. Στην ανάβαση συνάντησα αρκετά αρχοντικά σπίτια όλων των ρυθμών, μπαρόκ, γοτθικού (00:34-00:48) ακόμα και νεοκλασσικού (00:14-00:26 & 01:03-01:43) με όμορφα ανάγλυφα, κεραμικά αγάλματα στην κορυφή κι ένα ασυνήθιστο κυπαρισσί χρώμα. Στο τελείωμα της διαδρομής δέσποζε ο τυρκουάζ πύργος του κεντρικού ρολογιού της πόλης (00:28). Η ανηφόρα κατέληγε σε ένα μικρό άνοιγμα, όπου βρίσκεται το δημαρχείο (00:50-01:02). Λευκό κτίριο με μακρόστενο επιβλητικό ύψος, ξεχωρίζει με την λιτή του εμφάνιση από την αρχοντιά των γύρω κτιρίων.
Ακριβώς πίσω από το δημαρχείο υπάρχει η διάσημη ανηφορική πλατεία της Αγίας Τριάδας με το χαρακτηριστικό μνημείο στο κέντρο της (01:45-02:40). Ένας ανοιχτός χώρος έρημος από ζωή κι αφημένος σε παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Τα κτίρια περιμετρικά του μνημείου δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από τα όμορφα αρχοντικά της κεντρικής οδού. Τα υπέροχα σκαλιστά σχέδια στις προσόψεις ισορροπούν με την πολύχρωμη υπαίθρια βιβλιοθήκη ενός παλαιοβιβλιοπωλείου. Στο τελείωμα της πλατείας, εκεί που ο χώρος στενεύει και μετατρέπεται πάλι σε δρόμο, συνάντησα ένα από τα παλιότερα κτίρια της πόλης (02:41-02:54). Μισογκρεμισμένο, διατηρεί ακόμα τα χαρακτικά της πρόσοψής του και την ημερομηνία οικοδόμησής του στη μαρμάρινη είσοδο. Έτος 1579.
Από εκεί ακολουθήσαμε έναν περιφερειακό πλακόστρωτο δρόμο, αποζητώντας μία περιπλάνηση πάνω τις σκεπές του χωριού (03:02-03:38). Ο δρόμος μας οδήγησε σε ένα μεσαιωνικό μοναστήρι. Η μικρή είσοδός του μας έβγαλε στην εσωτερική του αυλή ενώ το ψηλό κεντρικό κτιριακό συγκρότημα μας προκαλούσε μία ανεξήγητη ανατριχίλα (03:38-04:04). Η φθορά του χρόνου στα τοιχώματα του κτιρίου και ο συννεφιασμένος ουρανός, μας γύρισε σε μεσαιωνικούς καιρούς, λες και λειτούργησε ως μηχανή του χρόνου η μικρή είσοδος του μοναστηριού.
Συνεχίσαμε τον περίπατό μας στον περιφερειακό πλακόστρωτο δρόμο, ο οποίος καταλήγει στην τελευταία μας στάση, το νέο κάστρο της πόλης (04:40-04:54). Ένας λιτός λευκός πύργος, αδιάφορος αρχιτεκτονικά αλλά με υπέροχη θέα, τις τυρκουάζ σκεπές του χωριού και τον απέναντι λόφο με τον "Γολγοθά" (04:55).
Οι πρώτοι κάτοικοι αυτής της περιοχής ήταν Κέλτες, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν εκεί τον 3ο αιώνα π.Χ. κι αντικαταστάθηκαν από τους Ρωμαίους. Η συγκεκριμένη περιοχή φιλοξένησε και τους πρώτους Σλάβους τον 11ο αι. μ.Χ. κι αμέσως μετά ακολούθησαν τα γερμανικά φύλα. Η Μπάνσκα Στιάβνιτσα, λόγω των μεταλλείων, χρίστηκε βασιλική πόλη του Ουγγρικού Βασιλείου το 1238. Η πόλη ήταν αρκετά ελκυστική λόγω των εξορύξεων χρυσού κι αργύρου, κι έτσι οχυρώθηκε γερά από δύο κάστρα τον 16ο αι. μ.Χ.
Με τα χρόνια, ο πλούτος της, την μετέτρεψε σε πνευματικό κέντρο. Το πρώτο σχολείο ορυχείων του Ουγγρικού Βασιλείου, ιδρύθηκε εκεί, για να μετατραπεί στην πορεία από την Μαρία-Τειρεσία σε Ακαδημία. Η Μπάνσκα Στιάβνιτσα έγινε η τρίτη μεγαλύτερη πόλη σε πληθυσμό, με 23.000 κατοίκους το 1782. Ύστερα ήρθε η παρακμή. Στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, απελευθερώθηκε από τους Σοβιετικούς στις 7 Μαρτίου του 1945. Σήμερα θεωρείται ένας από τους ομορφότερους τουριστικούς προορισμούς της χώρας.
Πέρα από τις βόλτες στα πλακόστρωτα σοκάκια, η πόλη είναι πλούσια σε μικρά εστιατόρια με τοπικές ποικιλίες μπύρας, οι οποίες παρασκευάζονται στα υπόγεια κελάρια τους. Τι πιο όμορφο, μόλις πέσει η νύχτα, και κουρασμένοι από την ολοήμερη βόλτα μας, να απολαύσουμε την φημισμένη κρεμμυδόσουπα με μία μπύρα σε ένα απ' αυτά. Η γλυκιά γεύση της σούπας μπλέκεται αρμονικά με τις πικρές γουλιές της μπύρας, προσφέροντάς μας έναν γευστικό επίλογο σε ένα από τα ομορφότερα χωριά της Κεντρικής Ευρώπης.
Η Μπάνσκα Στιάβνιστα είναι ένας άγνωστος πανέμορφος προορισμός που αξίζει να ανακαλυφθεί από περίεργους ταξιδευτές...

Το Μαργαριταρένιο Κουμπί

Τι είναι αυτό που μας παρακινεί να κοιτάξουμε προς τα άστρα όταν έχουμε τόσα άλυτα μυστήρια να λύσουμε στη γη; Μία αρχαία φυλή της Παταγονίας είχε βρει την πιο ποιητική απάντηση στο ερώτημα αυτό. Τα άστρα γι' αυτούς ήταν οι πρόγονοί τους και η παρηγοριά για την μετά θάνατον ζωή. Μία φυλή με έντονο το αναρχικό μοντέλο στον τρόπο ζωής, δεν άφησε κανένα μνημείο πίσω της κι έζησε αρμονικά με τη φύση για χιλιάδες χρόνια. Γι' αυτό και δεν έχουν στο λεξιλόγιό τους λέξεις όπως το "θεός" και "αστυνομία". Μοναδικό τους στοιχείο, οι συμπαντικές ζωγραφιές πάνω στα σώματά τους. 

Αυτές οι τόσο ανθρώπινες φυλές της Παταγονίας αφανίστηκαν με τον πιο άγριο τρόπο από τους λευκούς έποικους, οι οποίοι ήθελαν να "αξιοποιήσουν" τα εδάφη τους. Απ' την μεγάλη αυτή σφαγή που κράτησε αιώνες, φτάσαμε στο σημείο να ζουν σήμερα μόνο είκοσι μέλη από τους λαούς αυτούς, κι όλοι σε προχωρημένη ηλικία. Ένα κεφάλαιο της ανθρώπινης ιστορίας κλείνει οριστικά και μια ιστορία αιώνων περνάει στη λήθη καθώς αυτοί οι διωγμοί κι οι σφαγές που πραγματοποιήθηκαν σ' αυτήν την γωνιά της γης ολοκληρώθηκαν κάτω από μία ύπουλη κοινή σιωπή...

Πως όμως ένα κουμπί συνδέεται με την ιστορία αυτού του τόπου;

Όλα ξεκίνησαν με την χαρτογράφηση των ακτών της Νότιας Χιλής. Ήταν η αρχή του τέλους μίας αρμονικής συνύπαρξης του ανθρώπου με τα στοιχεία της φύσης και τη θάλασσα. Για ένα μαργαριταρένιο κουμπί δέχτηκε ένας ιθαγενής να ακολουθήσει τους εξερευνητές στην Βρετανία για να εκπολιτιστεί. Γυρνώντας όμως ξανά στην πατρίδα του, έβγαλε τα βρετανικά ενδύματα για να ενσωματωθεί ξανά στους δικούς του. Τίποτα όμως δεν ήταν πια το ίδιο...

Κι αν ένα μαργαριταρένιο κουμπί μόλυνε την αγνότητα εκείνης της φυλής, ένα άλλο κοκκάλινο κουμπί, κολλημένο πάνω σε μία μεταλλική βαριά ράγα, πρόδωσε την μαύρη περίοδο της δικτατορίας του Πινοσέτ. 

Η θάλασσα, το βασίλειο των φυλών της Παταγονίας, είχε μετατραπεί καθ'όλη τη διάρκεια της δικτατορίας σε ένα υγρό τάφο όλων όσων είχαν αντισταθεί στα καθάρματα του καθεστώτος. Όμως η θάλασσα έχει μνήμη και νοημοσύνη. Δεν ήθελε τη συμμετοχή της στο έγκλημα αυτό. Γι' αυτό κι αποφάσισε να αποκαλύψει το έγκλημα ξεβράζοντας το πτώμα μιας γυναίκας...

Η νέα ταινία-δοκίμιο του Πατρίσιο Γκουσμάν, μας ταξιδεύει μέσα στο χρόνο και στο χώρο με μοναδικό μέσο το νερό. Από την αγνότητα και την ειρηνική ύπαρξη των φυλών της Παταγονίας στην αγριότητα των δυτικών που λειτούργησαν ως καρκίνωμα πάνω στην ιστορία και την ισορροπία του τόπου. 

Ο λόγος των προσώπων που συμμετέχουν στην ταινία είναι ποιητικός. Σε μαγεύουν και σε βυθίζουν σε έναν κόσμο που τείνει να γίνει πια ονειρικός. Η σκληρότητα όμως της αλήθειας αποτυπώνεται με απόλυτο ρεαλισμό και σε επαναφέρει στη πραγματικότητα. Αυτό επιτυγχάνεται με την φωτογραφία του νεκρού προσώπου ενός θύματος του Πινοσέτ. Χαρακτηριστικό στοιχείο της σωρού ήταν τα ανοιχτά μάτια που έμειναν άθικτα καθ' όλη τη διάρκεια της παραμονής του άψυχου σώματος στη θάλασσα. Σαν να ήθελε η ίδια η φύση να μας κοιτάξει κατάματα μέσα απ' αυτό το "ζωντανό" βλέμμα για τα χρόνια εγκλήματα της ανθρωπότητας. Γιατί χρησιμοποιώ το πρώτο πληθυντικό; Διότι όπως είπε ένας Χιλιανός ποιητής στην ταινία, σ' αυτά τα εγκλήματα φέρουμε όλοι ευθύνη. Και οι θύτες και τα θύματα αλλά και οι βουβοί θεατές...

Το Μαργαριταρένιο Κουμπί βγήκε στις αίθουσες λίγες μέρες πριν το τέλος κι αυτής της χρονιάς, σπάζοντας έτσι την μοναξιά ενός άλλου αριστουργηματικού ντοκιμαντέρ. Αναφέρομαι στο Αλάτι της Γης του Βίμ Βέντερς. Έτσι αρχίζει να εδραιώνεται ένα νέο είδος κινηματογραφικών ταινιών. Τα κινηματογραφικά δοκίμια.

Όσο για την ταινία, δείτε την οπωσδήποτε. Ένα αξιοπρεπέστατο διαμάντι σε δύο σκοτεινές αίθουσες της Αθήνας, στο Άστυ και στο Πτι Παλαί (συγχαίρω τους δυο συγκεκριμένους κινηματογράφους για την υπέροχη επιλογή τους).

Βαθμολογία: 9/10 

Πίσω στον 19ο αιώνα;

του Ευάγγελου Αυδίκου

Είναι γνωστή η φράση του Καρλ Μαρξ πως η Ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά ως τραγωδία και τη δεύτερη ως φάρσα. Πρόκειται για αγαπημένη φράση όσων αναζητούν την εγκυρότητα του Μαρξ για να προσδώσουν μεγαλύτερο βάρος στα λεγόμενα.
Διαβάζοντας και ακούγοντας όσα ακολούθησαν την κατάρριψη του ρωσικού αεροπλάνου από τον στρατό της Τουρκίας είχα την αίσθηση πως η κατάρριψη μπορούσε να ανάψει το φιτίλι μιας πολεμικής σύγκρουσης, που θα συμπλήρωνε το παζλ της ανθρωπιστικής τραγωδίας η οποία εξελίσσεται στην περιοχή.
Το φάσμα μιας επερχόμενης τραγωδίας διανθίστηκε με μια ρητορική η οποία προσέδιδε στο γεγονός στοιχεία ιλαροτραγωδίας.
Ο ευφάνταστος δημοσιογραφικός λόγος συνέβαλε καθοριστικά στην πρόσθεση της συγκεκριμένης διάστασης. Τσάρος εναντίον Σουλτάνου. Με τον τρόπο αυτό η πολιτικοστρατιωτική σύγκρουση γίνεται με όρους πάλης ανάμεσα σε δύο ήρωες, ανάμεσα σε δύο κόσμους, κάτι που είναι οικείο στους πολλούς για την κατανόηση των γεγονότων.
Ο κινηματογράφος και η λογοτεχνία έχουν εξοικειώσει τους αναγνώστες των αφηγήσεων στις διπολικές συγκρούσεις.
Ο καλός εναντίον του κακού. Κάποτε η σύγκρουση τελειώνει με επικράτηση του καλού και έτσι αποκαθίστανται οι πολιτικοί και κοινωνικοί κανόνες.
Το πρόβλημα στην περίπτωση του διπόλου «Σουλτάνος εναντίον Τσάρου» ή το αντίστροφο ξεφεύγει από τον ιδεαλισμό του κινηματογράφου και της λογοτεχνίας. Ανεξάρτητα από το ορατό δίπολο της σύγκρουσης, φαίνεται πως υπάρχει ένα άλλο δίπολο, μη ορατό από μια πρώτη ματιά.
Ενδεχομένως οι κόσμοι που συγκρούονται, τα διεθνή συμφέροντα που διακυβεύονται είναι πολύπλοκα. Ακριβώς εκεί τοποθετείται ο κίνδυνος για μια τραγωδία που μας οδηγεί πίσω στον 19ο αιώνα, τότε που υπήρχαν πραγματικοί σουλτάνοι και τσάροι που διαφέντευαν την περιοχή.
Ομως, οι δημοσιογράφοι και πολιτικοστρατιωτικοί αναλυτές που αναφέρθηκαν στην αναβίωση παλιών φιλοδοξιών της Ρωσίας και της Τουρκίας, που τελούσαν εν υπνώσει στην εποχή του μεταπολεμικού διπολισμού, δεν ολοκλήρωσαν τη χρήση των συμβολικών ονομάτων εισάγοντας στη συζήτηση και τον πανίσχυρο υπουργό Εξωτερικών της αυτοκρατορίας της Αυστροουγγαρίας, τον Μέτερνιχ, που έλυνε κι έδενε στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή του 19ου αιώνα.
Αν λοιπόν επιχειρήσουμε να κατανοήσουμε το παρελθόν με όρους σκηνογραφίας του παρελθόντος, η εισαγωγή του Μέτερνιχ στη σύγχρονη σκηνή των πολιτικοοικονομικών συγκρούσεων είναι κρίσιμη για την αντιστοίχιση των εποχών των οποίων τα βασικά μοτίβα επαναλαμβάνονται, ακόμη κι όταν διανθίζονται με επένδυση μιας ονοματολογίας που διευκολύνει τη συγκρότηση ενός αμετάβλητου ιστορικού διπολισμού.
Ετσι κι αλλιώς η σκηνογραφία αρέσει σ’ ένα ακροατήριο που προσεγγίζει την Ιστορία μέσα από την ανάγνωση ιστορικών μυθιστορημάτων.
Σ’ αυτό το σκηνικό ο Μέτερνιχ είναι το παντοδύναμο πιόνι που μπορεί να λάβει διάφορες μορφές ή να δράσει στο προσκήνιο με ωμές παρεμβάσεις, με αποφυγή δηλώσεων ή με κινητικότητα στο παρασκήνιο. Ο Μέτερνιχ εμφανίζεται σήμερα με τη μορφή υπερατλαντικών δυνάμεων που δανείζονται από τον Ιανό τη διπροσωπία του.
Δημόσια ανησυχούν για την ειρήνη στην περιοχή κάνοντας έκκληση για αυτοσυγκράτηση. Στα άδυτα, όμως, των διαφόρων στρατιωτικών συμμαχιών βυσσοδομούν εναντίον της ειρήνης μη διστάζοντας να θυσιάσουν χιλιάδες Σύρους στον βωμό των στρατιωτικών και οικονομικών συμφερόντων τους.
Μπορεί, λοιπόν, η σκηνογραφία του 19ου αιώνα να προσθέτει πινελιές ρομαντισμού στη σύγκρουση, γεγονός που μπορεί να τη μετακινήσει στον χώρο των κινηματογραφικών υπερπαραγωγών, όμως η πραγματικότητα είναι αδυσώπητη.
Παρακολουθούμε για μία ακόμη φορά τα «βατράχια» της παροιμιακής έκφρασης να ποδοπατώνται και να γίνονται το λίπασμα και σ’ αυτή τη γεωστρατηγική αναδιάταξη. Κι ενώ τα «βουβάλια» παλεύουν, τα βατράχια ερίζουν μεταξύ τους.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Τα παιδιά κάτω στον κάμπο...

Μέσα στους εφιάλτες των καιρών μας, μοναδική παρηγοριά είναι η αθωότητα που παρατηρούμε στα μάτια των παιδιών λίγο πριν εισχωρήσουν βιαίως σ' ένα σύστημα που λειτουργεί για έναν και μοναδικό σκοπό, την αποσάθρωση της ψυχής τους και το καλούπωμα της φαντασίας και της προσωπικότητάς τους. Με λίγα λόγια να δημιουργήσει μη-ελεύθερους ανθρώπους. Απρόσωπους κι ανέκφραστους.
Στις εφιαλτικές μέρες της καθημερινότητάς μας, υπάρχουν κάποια βράδια που αναγεννιέται η ελπίδα στα όνειρά μας. Μέσα σ' αυτούς τους ουτοπικούς κόσμους, εξαφανιζόμαστε όλοι εμείς που πέσαμε θύματα του κατεστημένου, αφήνοντας τους τόπους στα χέρια των παιδιών.
Μεμιάς τα σύνορα εξαφανίζονται. Οι θάλασσες και οι πηγές πλούτου παύουν να γίνονται αφορμές συρράξεων και θανάτων. Τα τείχη γκρεμίζονται και οι φράχτες μετατρέπονται σε αυτοσχέδιες κούνιες. Τα χρήματα μετατρέπονται σε σαΐτες έτοιμες να πετάξουν ψηλά στον ουρανό. Σημασία δε θα έχει η αξία του χαρτονομίσματος αλλά το πόσο ψηλά και μακριά θα φτάσει.
Σε έναν τόπο αγνό κι αθώο, όλα τα πλάσματα του κόσμου θα μάθουν να συνυπάρχουν.
Δε θα υπάρχει μίσος και ρατσισμός.
Δε θα υπάρχουν αιρέσεις και προκαταλήψεις.
Δε θα υπάρχει θάνατος...
Η γη θα αποκτήσει πάλι το μέλλον που η ίδια η ανθρωπότητα έχει ροκανίσει επικίνδυνα τις τελευταίες δεκαετίες...
Δυστυχώς όμως τα όνειρα κρατάνε λίγο. Το ξυπνητήρι με επαναφέρει στην μίζερη πραγματικότητα. Ένα ασήμαντο γρανάζι πρέπει να τεθεί για μία ακόμη φορά σε εφαρμογή για να λειτουργήσει το υπόλοιπο σύστημα.
Και η ουτοπία μου; Εκείνη θα βρίσκεται προστατευμένη στο πίσω μέρος του μυαλού μου. Στο εγκεφαλικό τμήμα που με μεγάλη επιτυχία αδρανοποίησε το σημερινό κατεστημένο...
Όσο για την παγκόσμια μέρα του παιδιού, αυτή θα υπάρχει απλά για να μας θυμίζει το πόσο ανάξιοι είμαστε ως ανθρωπότητα στο να προσφέρουμε ένα χαμόγελο κι ένα μέλλον στα παιδιά που γεννιούνται σήμερα...

Το Μουσείο Ακρόπολης είναι το 11ο καλύτερο στον κόσμο

Τα εκατομμύρια χρηστών του TripΑdvisor αποφάσισαν και ψήφισαν για τα καλύτερα μουσεία του κόσμου. Αυτούς τους ναούς παιδείας και αισθητικής που έχουν σκοπό να μας κάνουν καλύτερους, ό,τι και αν σημαίνει αυτό.
Η Ελλάδα δεν λείπει από την κορυφαία κατάταξη. Το Μουσείο της Ακρόπολης έλαβε την 11η θέση στη λίστα με τα 25 κορυφαία Μουσεία στον κόσμο, την 8η θέση στην αντίστοιχη λίστα της Ευρώπης και την 1η θέση στη λίστα με τα 10 κορυφαία Μουσεία στην Ελλάδα.
Καλύτερο μουσείο στον κόσμο βάσει του αλγορίθμου, που συνυπολογίζει την ποιότητα και την ποσότητα των αξιολογήσεων των επισκεπτών της ιστοσελίδας για τη χρονική περίοδο ενός έτους.
Το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη κέρδισε εύλογα την πρώτη θέση στις προτιμήσεις καθώς αναδείχθηκε καλύτερο μουσείο στον κόσμο ενώ στην Ευρώπη το πιο δημοφιλές είναι το Μουσείο Ορσέ στο Παρίσι.

Tα 10 καλύτερα μουσεία στην Ελλάδα

1. Μουσείο Ακρόπολης
2. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
3. Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου
4. Μουσείο Βασιλικών Τάφων της Βεργίνας
5. Πολεμικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
6. Ελαιοτριβείο Εγγαρών (Νάξος)
7. Μουσείο Μαρμαροτεχνικής (Τήνος)
8. Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος
9. Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (Αθήνα)
10. Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης

Τα 25 κορυφαία μουσεία που προστατεύουν την κληρονομιά του κόσμου

1. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης (MET), Νέα Υόρκη
2. Μουσείο Ορσε, Παρίσι
3. Art Institute, Σικάγο
4. Πράντο, Μαδρίτη
5. Μουσείο Λούβρου, Παρίσι
6. Ερμιτάζ, Αγ. Πετρούπολη
7. National Gallery, Λονδίνο
8. Rijksmuseum, Άμστερνταμ
9. Vasa Museum, Στοκχόλμη
10. Εθνικό Μουσείο Ανθρωπολογίας, Μεξικό
11. Μουσείο Ακρόπολης, Αθήνα
12. Βρετανικό Μουσείο, Λονδίνο
13. Μουσείο Βαν Γκογκ, Άμστερνταμ
14. Accademia Gallery, Φλωρεντία
15. The National WWII Museum, Νέα Ορλεάνη
16. Μουσείο Περγάμου, Βερολίνο
17. The Getty Centre, Λος Άντζελες
18. Smithsonian National Air and Space Museum, Ουάσινγκτον
19. Instituto Ricardo Brennand, Recife, Βραζιλία
20. Inhotim, Brumadinho Βραζιλία
21. National Gallery of Art, Ουάσινγκτον
22. Yad Vashem Holocaust Memorial, Ιερουσαλήμ
23. The Museum of Qin Terra-cotta Warriors and Horses, Xi'an, Κίνα
24. Museum of Latin American Art of Buenos Aires (MALBA), Μπουένος Άιρες
25. Μουσείο της Νέας Ζηλανδίας (Te Papa Tongarewa), Ουέλινγκτον

Πηγή: CNN.gr

Εκεί που συναντιούνται οι μεγάλοι ποταμοί...

Πρωί Σαββάτου, η κίνηση στην Μπρατισλάβα είναι αρκετά έντονη σε σχέση με το μέγεθος της πόλης. Κάτω από την κρεμαστή γέφυρα που ενώνει τις δύο ακτές του Δούναβη, περιμέναμε το λεωφορείο που θα μας πήγαινε σε μία κοντινή κωμόπολη, εννιά χιλιόμετρα έξω από την πρωτεύουσα της Σλοβακίας.
Το Ντεβίν, μία πόλη αδιάφορη κι ασήμαντη, η οποία θα περνούσε απαρατήρητη σε κάθε ταξιδευτή αν δεν είχε δυο σημαντικά χαρακτηριστικά, το επιβλητικό της κάστρο που δεσπόζει πάνω σε έναν απότομο βράχο και την ένωση δύο μεγάλων ευρωπαϊκών ποταμών, του Δούναβη και του Μοράβα.
Το λεωφορείο 28 (το 29 δεν κάνει δρομολόγια το Σαββατοκύριακο) μας άφησε λίγο έξω από την κωμόπολη. Με τα πόδια πήραμε ένα μικρό δρομάκι, το οποίο μας οδηγούσε δυτικά προς το βράχο, ο οποίος αχνοφαινόταν πίσω από τα δέντρα και την πρωινή υγρασία της Κεντρικής Ευρώπης (00:05-00:10). Ένας όγκος 200 μέτρων ύψος μας αγκάλιαζε καθώς εμείς τον προσεγγίζαμε αργά. Στην είσοδό του ένας ευγενικός γέρος μας έκοψε το εισιτήριο και ήταν έτοιμος να μας εξυπηρετήσει σε όποια πληροφορία και διευκρίνιση του ζητούσαμε.
Στην ανάβαση προς το κάστρο συναντήσαμε έναν ανοιχτό χώρο όπου έβοσκαν πρόβατα, πιθανόν τοπικής ράτσας (01:41-02:10). Με τα ζωντανά μας χώριζε ένας ηλεκτροφόρος φράκτης (!). Ανάμεσα από τα σύρματα προσπαθήσαμε να τα χαϊδέψουμε και να τα ταΐσουμε. Όμως την προσοχή μας την τραβούσε η όψη της κορυφής, η οποία μας ανάγκαζε να συνεχίσουμε την ανάβασή μας.
Ο αέρας ήταν τσουχτερός. Ατρόμητος διέσχιζε τα χαλάσματα και έσκαγε με ορμή στα πρόσωπά μας. Τα χαλάσματα αυτά ανήκουν στο παλιότερο κάστρο της Σλοβακίας. Το μνημείο (00:10-01:40) χρονολογείται από το 864 μ.Χ. και ο βασικός του σκοπός ήταν να ελέγχει την κίνηση στους δύο ποταμούς που αιώνες τώρα κυλούν από κάτω του. Φέρει αρκετά αρχιτεκτονικά στοιχεία, ακόμα και βυζαντινά. Από τον 13ο αιώνα και μετά το κάστρο φύλαγε τα σύνορα του Ουγγρικού Βασιλείου.
Αιώνες ιστορίας πάνω σ' αυτόν τον βράχο, ξεκίνημα της οροσειράς των Μικρών Καρπαθίων της Σλοβακίας και όριο δύο σύγχρονων χωρών της Ευρώπης, της Αυστρίας και της Σλοβακίας. Στεκούμενος στη μέση του αρχαιολογικού χώρου, παρατηρούσα τις λεπτές ισορροπίες του τόπου αυτού. Δεν ήταν μόνο η ενέργεια του τοπίου που μούδιαζε το κορμί μου αλλά και η πρόσφατη μελανή ιστορία που διαδραματίστηκε στις όχθες των ποταμών...
Ο Δούναβης κι ο Μοράβας κάποτε χώριζαν δύο κόσμους, τον δυτικό με το ανατολικό μπλοκ. Γι' αυτό ακριβώς, κάτω από το κάστρο, στο σημείο ακριβώς που βυθίζεται μέσα στη γη, η ρίζα του Σιδηρού Πύργου (01:13-01:24), βρίσκεται το μνημείο του Σιδηρούν Παραπετάσματος (02:29). Ένα κομμάτι γης όπου η Ανατολή με την Δύση απέχουν λίγα μόλις μέτρα. Εκεί έχασαν τη ζωή τους τετρακόσιοι άνθρωποι στην προσπάθειά τους να αποδράσουν προς την Δύση.
Σήμερα, ο μαρτυρικός αυτός τόπος προσφέρεται για όμορφους περιπάτους δίπλα στις όχθες του Δούναβη (02:34-02:54). Δεν υπάρχει λόγος περιφρούρησης της ευρύτερης περιοχής, μιας και τα σύνορα είναι πλέον ανοιχτά. Θα μπορούσε να ήταν κάτι αισιόδοξο αν οι καιροί δεν άλλαζαν ανεξέλεγκτα με μεγάλη ταχύτητα και με κατεύθυνση προς τα πίσω, έχοντας ως αποτέλεσμα όλους αυτούς τους αγώνες του παρελθόντος να τους βλέπουμε σήμερα να πετιούνται ένας-ένας στο καλάθι των αχρήστων, καθώς η Ευρώπη μετατρέπεται σε μία ολοένα και πιο συντηρητική ήπειρο.
Ο περίπατος μας οδήγησε στην αρχή της πόλης και συγκεκριμένα στη στάση του λεωφορείου που θα μας γυρνούσε πίσω στην Μπρατισλάβα. Όσο για το κάστρο Ντεβίν, αποτυπώθηκε στο μυαλό μου ως το "Σούνιο" της Μπρατισλάβα. Ένα μαγευτικός κι ενεργειακός τόπος λίγα μόνο χιλιόμετρα πέρα από το κέντρο της πρωτεύουσας.
Αξίζει να το επισκεφθείτε...

Σήμα κινδύνου για την Ευρώπη

του Γιώργου Καπόπουλου

Η γαλλική πολιτική ελίτ αγνόησε το μήνυμα της άνοιξης του 2002, όταν ο ιδρυτής του Εθνικού Μετώπου, Ζαν-Μαρί Λεπέν, πέρασε στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, αποκλείοντας ταπεινωτικά τον τότε Σοσιαλιστή πρωθυπουργό Ζοσπέν. Δεκατρία χρόνια μετά καλείται να πληρώσει τον λογαριασμό.
Πρώτο κόμμα της Γαλλίας από χθες, στον πρώτο γύρο των περιφερειακών εκλογών, με τη Δεξιά του Σαρκοζί στη δεύτερη θέση και τους Σοσιαλιστές του Ολάντ στην τρίτη, το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν είναι ένα σήμα κινδύνου για την Ευρώπη και κυρίως για την Ευρωζώνη. Για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους η Γαλλία δεν αντέχει, δεν χωρά στο πλαίσιο της σκληρής δημοσιονομικής προσαρμογής που επιβάλλει το Βερολίνο.
Οι ευθύνες όμως είναι βαρύτατες εντός συνόρων, καθώς Δεξιά και Σοσιαλιστές έστρωσαν στη Λεπέν και της στρώνουν ακόμη τον δρόμο προς τον εκλογικό θρίαμβο και την πολιτική κυριαρχία μέσα από μια διπλή συνθηκολόγηση:
• Εδώ και μία δεκαετία Δεξιά και Σοσιαλιστές διαγκωνίζονται για να πείσουν την κοινή γνώμη ότι έχουν μια ατζέντα εξίσου κατασταλτική και αυταρχική ως προς την ποινική παραβατικότητα και με μηδενική ανοχή στην παράνομη μετανάστευση. Ετσι κατεδαφίστηκαν οι όποιες διαχωριστικές γραμμές με την ακροδεξιά και νομιμοποιήθηκαν πλήρως η προγραμματική θεματολογία και ρητορική της. Σήμερα απλώς επιβεβαιώνεται πανηγυρικά μια αρχή του μάρκετινγκ ότι όταν προσπαθείς να πείσεις ότι είσαι ίδιος με ένα ανταγωνιστικό προϊόν, προβάλλεις ως απομίμηση και πριμοδοτείς το γνήσιο.
• Από την άνοιξη του 2010, όταν ξέσπασε η κρίση στην Ευρωζώνη, μέχρι και σήμερα, στο όνομα των ζωτικών συμφερόντων της Γαλλίας στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ, η μεν Δεξιά του Σαρκοζί ευαγγελίζεται τη με κάθε κόστος προσαρμογή στη γερμανικής κοπής διαρκή δημοσιονομική λιτότητα, οι δε Σοσιαλιστές διαφοροποιούνται προσεκτικά, ελπίζοντας σε σταδιακή αλλαγή γραμμής πλεύσης σε βάθος χρόνου.
Ετσι το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν είναι ο μοναδικός πολιτικός σχηματισμός που απορροφά την κοινωνική και την πολιτική δυσαρέσκεια από τα δεξιά και τα αριστερά, χάρη σε μια απλουστευτική ρητορική που προβάλλει την επιστροφή στην εθνική κυριαρχία σαν τη μαγική συνταγή που θα λύσει όλα τα προβλήματα. Ενάμισης χρόνος μάς χωρίζει μόνο πλέον από τις προεδρικές και τις βουλευτικές εκλογές της άνοιξης του 2017 και εύλογα τίθεται το ερώτημα αν η δυναμική της ακροδεξιάς είναι αντιστρέψιμη. Σε καμία περίπτωση η εκτόξευση της ακροδεξιάς δεν πρέπει να ερμηνευθεί κυρίως σαν παρενέργεια του τρομοκρατικού πλήγματος των τζιχαντιστών στο Παρίσι στις 13/11.
Η γαλλική πολιτική ελίτ αγνόησε το μήνυμα της άνοιξης του 2002, όταν ο ιδρυτής του Εθνικού Μετώπου, Ζαν-Μαρί Λεπέν, πέρασε στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, αποκλείοντας ταπεινωτικά τον τότε Σοσιαλιστή πρωθυπουργό Ζοσπέν. Δεκατρία χρόνια μετά καλείται να πληρώσει τον λογαριασμό.

Πηγή: Έθνος

Καθημερινά...

Αριστουργήματα του παρελθόντος: Σταυροί στο Μέτωπο (1957)

Σε κάθε φτωχή κινηματογραφική περίοδο, ανατρέχουμε σε ταινίες του παρελθόντος. Είναι οι στιγμές που ξεθάβουμε πραγματικά διαμάντια από τα βάθη των περασμένων δεκαετιών και τα απολαμβάνουμε περισσότερο από τα σύγχρονα εμπορικά έργα.
Έτσι χθες αποφασίσαμε να δούμε μία από τις πρώτες αλλά αρκετά ώριμες ταινίες του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, "Σταυροί στο Μέτωπο" (Paths of Glory). Δε περίμενα πως η βραδιά μας επιφύλασσε τόση συγκίνηση κι ένταση. Έναν συγκλονισμό που λίγα κινηματογραφικά έργα μου έχουν προσφέρει όλα αυτά τα χρόνια που έχω περάσει σε σκοτεινές αίθουσες και σε φιλικά σαλόνια.
Δεν ήταν οι ρεαλιστικές σκηνές μάχης στα χαρακώματα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Ούτε η παράλογη προσπάθεια κατάληψης ενός γερμανικού οχυρού. Ήταν τα πρόσωπα που σε κέρδισαν αμέσως. Οι απλοί φαντάροι που φοβούνται τον θάνατο, ο συνταγματάρχης (Κέρκ Ντάγκλας) που προσπαθεί να περισώσει την λογική και την αξιοπρέπειά του στον παραλογισμό του πολέμου και του στρατού, ο εγωισμός και η δολοφονική απληστία του στρατηγού που ήθελε να προσθέσει ένα ακόμη αστέρι στο στήθος του, η πανέμορφη Γερμανίδα που στο τέλος απέδειξε πως περισσότερα μας ενώνουν παρά μας χωρίζουν σε μία ήπειρο που αιώνες τώρα ποτίζεται στο αίμα ανθρώπων. Ήταν οι διάλογοι, λιτοί και ουσιώδης, οι ερμηνείες που σ΄έκαναν να δεθείς με τον κάθε ήρωα, από τους αθώους μελλοθάνατους μέχρι τους δειλούς αξιωματικούς και τους παράλογους στρατηγούς. Ήταν το τελικό νόημα της ταινίας που σε αφήνει μουδιασμένο στην καρέκλα να αναρωτιέσαι με ένα γιατί.
Γιατί τόση σφαγή;
Γιατί τόση αδικία;
Γιατί τόση τρέλα;
Γιατί τόσοι πόλεμοι;
Ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ ανέβηκε χθες αρκετά σκαλιά στο προσωπικό μου Πάνθεον των δημιουργών. Πέρασε με άψογη μαεστρία αρκετά αντιπολεμικά μηνύματα μα πάνω απ' όλα την ιδεώδη σημασία του ανθρωπισμού. Οι σκηνές μάχης έρχονται σε δεύτερη μοίρα μπροστά στο "σκηνοθετημένο" στρατοδικείο και στους διαλόγους των μελλοθανάτων στο κελί αλλά και στο εκτελεστικό απόσπασμα, το οποίο μου θύμισε πολύ μία αντίστοιχη εκτέλεση στην "Ζωή Εν Τάφω" του Στρατή Μυριβήλη.
Απόλαυσα τον Κέρκ Ντάγκλας στον καλύτερο ρόλο της ζωής του. Εξαιρετικός. Δεν περίμενα μία τόσο εντυπωσιακή ερμηνεία από έναν ηθοποιό που δεν έχω  σε υπόληψη. Όμως δεν κερδίζει μόνος του τις εντυπώσεις. Εξαιρετικός είναι κι ο παράλογος στρατηγός αλλά κυρίως οι τρεις μελλοθάνατοι. Τα βλέμματά τους με στοίχειωσαν όλη την υπόλοιπη βραδιά.
Το φινάλε όμως ήταν συγκλονιστικό. Όλα τα βλέμματα των φαντάρων που κοιτούν την Γερμανίδα. Η λαγνεία μετατρέπεται αργά σε νοσταλγία και τα δάκρυα δυσκολεύονται να κρατηθούν στα μάτια. Μαζί μ' αυτούς δακρύζουμε κι εμείς. Όχι μόνο γι' αυτά που συνέβησαν τότε, αλλά γι' αυτά που γίνονται τώρα και κυρίως γι' αυτά που δυστυχώς έρχονται...
Μακάρι όλες οι πολεμικές ταινίες να ήταν σαν αυτή, ή σαν το "Ουδέν Νεώτερον από το Δυτικό Μέτωπο" ή το σχετικά πρόσφατο "Λεπτή Κόκκινη Γραμμή". Δυστυχώς όμως η εμπορευματοποίηση του κινηματογράφου θέλει αίμα, σφαγές και θανάτους. Και το χειρότερο είναι πως τα έχουμε συνηθίσει όλα αυτά. Έχουμε μετατραπεί σε αιμοσταγή τέρατα. Σ' έναν νέο εφιάλτη της ανθρωπότητας...
Όσο για την ταινία;
Όχι μόνο πρέπει να την δείτε.
Αυτή η ταινία πρέπει να διδάσκεται!

Βαθμολογία: 10/10

Δυστυχώς ξεχνάμε...

Συνηθίζουμε να τιμάμε τα Δεκεμβριανά κάθε 3 του συγκεκριμένου μήνα, ξεχνώντας όμως τα γεγονότα της επόμενης μέρας, τα οποία είναι εξίσου σημαντικά. Η απεργία της 4ης Δεκεμβρίου του 1944 άγγιξε το 100% και το Σύνταγμα πλημμύρισε από κόσμο, ατρόμητο μετά το μακελειό που προκάλεσαν οι Βρετανοί με την συμμετοχή των συνεργατών των Γερμανών ναζί (χίτες, γερμανοτσολιάδες, χωροφύλακες). Ο κόσμος τίμησε τους νεκρούς της προηγούμενης μέρας, συνοδεύοντάς τους πένθιμα και μαχητικά στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών. Κανένας εκείνη τη μέρα δεν περίμενε την ύπουλη ενέδρα που έστηναν ξανά οι προδότες συμπατριώτες τους. 

Έλλειψη ανθρωπιάς... 

Απουσία σεβασμού απέναντι στους νεκρούς...

Το ποτήρι ξεχείλισε κι ο εμφύλιος ξεκίνησε. Η αντίδραση ήταν άμεση κι αποτελεσματική. Οι αντάρτες αφόπλισαν το κέντρο των Χιτών στο Θησείο και μέχρι το βράδυ είχαν καταλάβει τα περισσότερο αστυνομικά τμήματα της πρωτεύουσας. Δεν υπολόγισαν όμως τους νέους προστάτες των προδοτών... 

Ο Εμφύλιος είναι μία περίοδος ταμπού γι' αρκετούς που κυβέρνησαν μέχρι πρόσφατα τη χώρα μας. Φταίει ότι τελικά επικράτησαν οι προδότες, οι απάτριδες πολιτικοί οι οποίοι μετονομάστηκαν σε Γέροι της Δημοκρατίας και σε Εθνάρχες, οι χουντικοί και τα ακροδεξιά σταγονίδια που μέχρι σήμερα κυβερνούν αυτόν τον τόπο κι έχουν μάλιστα λόγο θρασύ. Όλα τα παραπάνω οδήγησαν τη χώρα μου στο χειρότερο κράτος της Ευρώπης. Μετέτρεψαν την μικρή Ελλάδα σε μία χαβούζα μαφιόζων και λαμόγιων, οι οποίοι μέχρι σήμερα βρίσκονται κάτω από μία αδικαιολόγητη ομπρέλα προστασίας. 

Σβήνοντας όμως έτσι αθόρυβα και ύπουλα την νεώτερη Ιστορία μας, χάνουμε κάθε ενοχικό ίχνος αυτών των προσώπων κι αδυνατούμε να βρούμε τα λάθη που μας οδήγησαν εδώ. Κι όσο δε βλέπουμε την αλήθεια κατάματα, τόσο θα μένουμε σ' αυτήν την στασιμότητα που μας οδηγεί σε έναν αργό κι αναξιοπρεπή θάνατο...

Η 4η Δεκεμβρίου δε πρέπει να χαθεί στη λήθη της κοινής μας μνήμης. Πρέπει όλοι να φυλάξουμε καλά στο μυαλό μας το κείμενο που ήταν γραμμένο στο πανό που κρατούσαν οι τέσσερις μαυροφορεμένες γονατιστές κοπέλες. "Όταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα. ΕΑΜ.". 

Ας το συλλαβίσουμε μερικές φορές μέσα μας κι ας αναλογιστούμε ποια επιλογή έχουμε κάνει εμείς τα τελευταία πέντε χρόνια...