Ανακάλυψα το Πόζναν χάρης στην πολύχρωμη πλατεία του, όταν άρχισα να ψάχνω τους πρώτους μου προορισμούς στην Πολωνία. Το εκτίμησα όμως κατά τη διάρκεια των περιπλανήσεών μου εκεί. Η πανέμορφη αυτή πόλη, μια από τις αρχαιότερες αυτής της χώρας, φαίνεται πως διανύει σήμερα μια περίοδο ηρεμίας. Σαν να κουράστηκε από το πλούσιο παρελθόν της κι αποφάσισε να αναπαυτεί για λίγο καιρό. Μη ξεχνάμε εξάλλου πως το Πόζναν πέρα από σημαντικό βιομηχανικό και εκπαιδευτικό κέντρο, υπήρξε κάποτε και πρωτεύουσα της Πολωνίας.
Η ιστορία της πόλης ξεκινάει από τις απαρχές του πολωνικού έθνους. Στα μισά του 10ου αιώνα που αρχίζει ο εκχριστιανισμός των Πολωνών, η πόλη μετατρέπεται σε επισκοπική έδρα. Εκείνη τη περίοδο χρίστηκε και πρωτεύουσα της Πολωνίας, η πρώτη στην ιστορία της χώρας. Εκεί δημιουργήθηκε κι η πρώτη αυλή των Πολωνών βασιλιάδων.
Επίσης το Πόζναν έζησε μια σουηδική επιδρομή, βρέθηκε στο επίκεντρο τριώβ διαμελισμών των πολωνικών εδαφών και υπήρξε μάρτυρας της αποτυχίας της ναπολεόντειας εκστρατείας. Όταν το 1815, η πόλη πέρασε στην Πρωσία, είχε προνόμια αυτονομίας.Ο πληθυσμός της τότε ήταν πολωνικός αλλά είχε και πολλούς Γερμανούς. Με την Πολωνία ενώθηκε μετά την Εξέγερση του 1918-19. Ακολούθησε όμως ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, όπου η πόλη λειτούργησε ως σημαντικό στρατηγικό σημείο των Γερμανών. Η λήξη του πολέμου την βρήκε ισοπεδωμένη. Με επιμονή όμως ξαναστήθηκε πάνω στις στάχτες αφού πρώτα πέρασε ξανά στα χέρια της Πολωνίας όπου κι ανήκει μέχρι σήμερα.
Η σημαντικότητα αυτής της πόλης, μαρτυράται από τα γεγονότα που συνέβησαν εκεί. Κάθε γειτονιά έχει να εξιστορήσει κι από ένα διαφορετικό συμβάν. Για παράδειγμα στη γειτονιά που μείναμε, είχαμε τρία σημαντικά σημεία που άξιζε να επισκεφθούμε.
Πρώτα απ' όλα είχαμε το αυτοκρατορικό κάστρο Zamek, το οποίο χτίστηκε το 1910 για τον Γερμανό αυτοκράτορα Γουλιέλμο Β' και θεωρείται σήμερα η τελευταία αυτοκρατορική κατοικία που χτίζεται σε ευρωπαϊκό έδαφος. Μετά την κατάληψη της πόλης από τους ναζί, το κτίριο μετατράπηκε σε κατοικία του Αδόλφου Χίτλερ. Μάλιστα, μια από τις αίθουσες του κάστρου μεταμορφώθηκε σε ακριβές αντίγραφο της καγκελαρίας του Βερολίνου.
Σήμερα το κάστρο στέκει αγέρωχο κρατώντας κάτι από τη φρεσκάδα της σύντομης ιστορίας του. Τεράστιοι όγκοι που εκδηλώνονται με έναν στιβαρό πύργο και λιτή διακόσμηση που το κάνει να φαίνεται περισσότερο ως ένα χρηστικό κάστρο παρά ως ένα καλαίσθητο παλάτι. Για να ξορκίσει το σκοτεινό του παρελθόν, λειτουργεί σήμερα ως πνευματικό κέντρο, ενώ στην είσοδό του έχει τοποθετηθεί ένα μνημείο προς τιμή των Πολωνών μαθηματικών που κατάφεραν να αποκρυπτογραφήσουν τον κωδικό Enigma των ναζί, κάτι που έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην έκβαση του πολέμου. Είναι κρίμα που η ιστορία καταχώρησε τη συγκεκριμένη επιτυχία στου Βρετανούς κι όχι στους Πολωνούς.
Λίγο πιο πέρα από το κάστρο Zamek βρίσκεται η οδός Αγίου Μαρτίνου η οποία έγινε παγκοσμίως γνωστή το 1956 με την μεγαλειώδης διαδήλωση των Πολωνών κατά των Σοβιετικών. Τα γεγονότα αυτά ονομάστηκαν "Ιούνιος του Πόζναν" κι άφησαν πίσω τους 57 με 100 νεκρούς. Σήμερα ένα θεόρατο μνημείο μνημονεύει τα θύματα αυτής της διαδήλωσης. Δύο σταυροί που ενώνονται με ένα χοντρό σκοινί. Εκείνες τις μέρες είχαν κατέβει στους δρόμους 100.000 διαδηλωτές με βασικό αίτημα "θέλουμε ψωμί". Το καθεστώς τους αντιμετώπισε με 400 τανκς και 10.000 στρατιώτες. Το κίνημα πνίγηκε στο αίμα, κάτι που ξεσήκωσε τους Ούγγρους, οδηγώντας τους στην δυναμική Εξέγερση της Ουγγαρίας.
Από την άλλη μεριά της πόλης βρίσκεται ο Καθεδρικός Ναός του Πέτρου και του Παύλου, ο οποίος έχει χτιστεί πάνω σε ένα από τα μικρά νησιά που σχηματίζονται στον ποταμό Βάρτα και θεωρείται ο παλαιότερος της Πολωνίας, καθώς χτίστηκε τον 10ο αι. Ο ναός καταστράφηκε και ξαναχτίστηκε αρκετές φορές με διαφορετικό πάντα αρχιτεκτονικό σχήμα. Μετά την τελευταία καταστροφή της πόλης από τους ναζί, αποφασίστηκε να επαναφέρουν το γοτθικό στυλ που είχε το 1622 και 1772 κι όχι το νεοκλασικό του 1798. Οπότε σήμερα ορθώνεται ένας άγριος και σκοτεινός ναός που εκπέμπει μια έντονη αυστηρότητα σε όσους τον προσεγγίζουν. Εντός του έχουν διατηρηθεί αρκετά παλιά παρεκκλήσια με ομορφότερο το Χρυσό Παρεκκλήσι. Επίσης μέσα στον καθεδρικό υπάρχουν οι τάφοι των πρώτων βασιλιάδων της Πολωνίας. Οι υπόλοιποι θάφτηκαν στο κάστρο Βαβελ της Κρακοβίας.
Κάπου στο κέντρο της πόλης, υπάρχει ένα τμήμα που κυριαρχεί το σοσιαλιστικό στοιχείο. Τσιμεντένιοι ογκόλιθοι ξεπηδούν ανάμεσα σε μπαροκ πρωσικά κτίρια που επιβίωσαν κατά τη φυγή των Γερμανών. Σε αρκετά απ αυτά φαίνονται μέχρι σήμερα τα σημάδια του πολέμου και το μαύρο της φωτιάς που αφήνει στους τοίχους.
Παρόλο που το παλιό κομμάτι της πόλης είναι φορτωμένο με αυτοκρατορικά κτίσματα και κρήνες γεμάτες αγάλματα, το σύγχρονο μέρος της πόλης είναι γεμάτο μεγάλες πλατείες κι υπέροχα πάρκα όπου γίνεται εμφανής η αγάπη των κατοίκων του Πόζναν κι η άνεση την οποία νιώθουν σε κάθε σημείο της πόλης. Ένα μικρό πάρκο με συντριβάνι υπήρχε κοντά στο σπίτι μας. Ο κόσμος απολάμβανε ξαπλωμένος στο περιποιημένο γρασίδι το μεσημεριανό ήλιο έχοντας στο βάθος την επιβλητική είσοδο του ζωολογικού κήπου.
Στα νότια που εκτείνεται ένας μεγάλος πεζόδρομος πάνω στον οποίον βρίσκεται η κεντρική αγορά της πόλης, συναντήσαμε το επιβλητικό Stary Browar. Ένα παλιό θεόρατο εργοστάσιο που σήμερα λειτουργεί ως πολυκατάστημα με ένα πανέμορφο πάρκο που κατηφορίζει σε μια πλαγιά. Ανάμεσα στα δέντρα με τις πυκνές φυλλωσιές του συναντήσαμε πολλούς φοιτητές οι οποίοι εκδήλωναν την παρουσία τους με γέλια και τραγούδια. Λίγο πιο πέρα μοναχικά κορίτσια έγερναν σε κορμούς δέντρων και χάνονταν στις γραμμές διαφόρων βιβλίων ενώ στο ενδιάμεσο είδαμε μεγάλους ανθρώπους ξαπλωμένους σε αναπαυτικές καρέκλες να αφήνονται στα ζεστά χάδια του ήλιου. Εικόνες που δυστυχώς δε συναντάμε στην Ελλάδα κι ειδικά στην Αθήνα όπου υπάρχει τρομερή έλλειψη πάρκων και κυρίως παιδείας των κατοίκων σε ότι έχει να κάνει με τον δημόσιο χώρο.
Εκεί όμως που ενθουσιάστηκα, ήταν στο πάρκο Cytudela. Ένας μικρός λόφος στα βόρεια της πόλης που κάποτε λειτούργησε ως οχυρωματική ακρόπολη του Πόζναν. Σήμερα είναι ένα απέραντο πάρκο γεμάτο δέντρα, λίμνες, διάσπαρτα μονοπάτια ενώ στη καρδιά του βρίσκεται το πολεμικό μουσείο της πόλης με πολωνικά τανκς, αεροπλάνα κι άλλα πολλά μηχανήματα θανάτου και πόνου. Ήταν απόλαυση να βλέπεις γονείς με τα παιδιά τους να παίζουν ανέμελα στο γρασίδι, ερωτευμένα ζευγαράκια να χάνονται στο δάσος ακολουθώντας κάποιο μονοπάτι και δραστηριότητες κοινωνικοποίηση ανθρώπων. Μου ήταν άκρως συγκινητική η αγάπη των κατοίκων αυτής της πόλης για τον τόπο τους, καθώς πέρα από το Πόζναν έβρισκα και τα πάρκα πεντακάθαρα και τακτοποιημένα.
Η πόλη δε μπορεί να θεωρηθεί ούτε μεγάλη ούτε μικρή. Για τα δικά μου δεδομένα είναι μια καθαρά ανθρώπινη πόλη. Έχει ζωντάνια, υπέροχα στέκια για καφέ και μπύρα, εξαιρετικό φαγητό, δραστηριότητες σε κάθε γειτονιά και ανοιχτούς χώρους.
Αυτό που μου μένει από το Πόζναν είναι ο καταγάλανος ουρανός του, η καταπράσινη ύπαιθρός του και το πολύχρωμο ιστορικό του κέντρο. Ένας πρωτόγνωρος οργασμός χρώματος κι υπέροχων συναισθημάτων. Ένα πραγματικό στολίδι που θα το ζήλευε κάθε χώρα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου