Πριν από κάθε ταξίδι τοποθετώ τα μέρη που θα επισκεφθώ σε σειρά προσδοκιών. Αυτό έχει ως συνέπεια κάποιες φορές να απογοητεύομαι διότι περιμένω περισσότερα κι άλλες φορές να εκπλήσσομαι σε μεγάλο βαθμό από την ομορφιά, την ιστορία και τα μνημεία ενός τόπου. Βάση αυτής της χρόνιας συνήθειάς μου, θεωρώ πως το Βρότσλαβ είναι μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις των μέχρι σήμερα ταξιδιών μου.
Η επιλογή της συγκεκριμένης πόλης ήταν τυχαία καθώς αναζητούσα προορισμούς στην Πολωνία μετά τα υπέροχα ταξίδια που πραγματοποίησα σε Κρακοβία και Γκντανσκ. Έχοντας μεγαλύτερη προσμονή για Πόζναν και Βαρσοβία, υπέθεσα πως το Βρότσλαβ θα λειτουργούσε ως ενδιάμεσος κρίκος των δυο αυτών πόλεων. Τα πρώτα λεπτά μετά την άφιξή μας στην πόλη, έτειναν να επιβεβαιώσουν την λάθος άποψη που είχα σχηματίσει για την πόλη. Όλα όμως άλλαξαν όταν άρχισαν οι μεγάλες περιπλανήσεις στην άτυπη πρωτεύουσα της Σιλεσίας.
Ο πρώτος ενθουσιασμός έκανε την εμφάνισή του μόλις αντίκρισα την παραμυθένια πλατεία. Ο δεύτερος όμως ενθουσιασμός που ήταν και μεγαλύτερος, εκτινάχθηκε μόλις βγήκαμε στην όχθη του ποταμού Όντερ. Απέναντί μας απλωνόταν σε όλο του το μεγαλείο το Νησί του Καθεδρικού, το Ostrow Tumski. Μία πανέμορφη καστροπολιτεία που επέπλεε ανάλαφρα στην ήπια ροή του ποταμού, πάνω στην οποία συναγωνίζονταν σε ύψος δυο επιβλητική ναοί, χωρίς να μπορώ να καταλάβω ποιος από τους δυο έβγαινε νικητής. Το βέβαιο όμως είναι πως κι οι δυο κατάφεραν να με εντυπωσιάσουν το ίδιο. Αριστερά με τον τεράστιο πύργο και την απότομη κόκκινη στέγη είναι ο ναός του Τιμίου Σταυρού και του Αγίου Βαρθολομαίου, μία διώροφη γοτθική εκκλησία, η οποία λειτουργούσε από τους εθνοτικούς Γερμανούς της πόλης ενώ αργότερα μετατράπηκε σε Ελληνοουκρανική καθολική εκκλησία. Στα δεξιά δεσπόζει ο Καθεδρικός ναός του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, ο οποίος είναι η έδρα της ρωμαιοκαθολικής επισκοπής και αποτελεί το ορόσημο της πόλης. Ο καθεδρικός χτίστηκε στη θέση ενός μικρότερου ναού. Ίσως αυτό να του δωσε κακοτυχία καθώς ο ναός υπέστη πολλές καταστροφές σ' ολόκληρη τη διάρκεια της ύπαρξής του. Επαναλαμβανόμενες πυρκαγιές κατέστρεψαν την οροφή του ενώ στο τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ο ναός σχεδόν ισοπεδώθηκε από τους βομβαρδισμούς του Κόκκινου Στρατού. Άρχισε όμως άμεσα η αναστήλωσή του, με τελευταία επέμβαση να πραγματοποιείται στους δύο πύργους το 1991. Πέρα από το μέγεθός του και το ύψος του, ο ναός περηφανεύεται και για το μεγαλύτερο εκκλησιαστικό όργανο της Πολωνίας, το οποίο μέχρι πρόσφατα θεωρούταν το μεγαλύτερο στον κόσμο.
Η περιοχή ανάμεσα στις δυο εκκλησίες είναι ο τόπος που ξεπετάχτηκε η πόλη του Βρότσλαβ καθώς ανασκαφές έχουν φέρει στο φως θεμέλια ενός ναού και μικρών σπιτιών που περιβάλλονταν από ένα τείχος και χρονολογούνται από τον 10 αι. Μία πόλη που έζησε ανόδους και καταστροφές μέχρι να γίνει πρωτεύουσα της Σιλεσία. ενώ τον 13 αι. μετατράπηκε σε μικρό θρησκευτικό κράτος. Επίσης στην πόλη αυτή έζησαν δυο μεγάλες προσωπικότητες του ευρωπαϊκού χώρου. Τον 15ο αι. το επισκεπτόταν τακτικά ο Νικόλας Κοπέρνικος ενώ τον 17ο αι. έζησε ο Τζάκομο Καζανόβα.
Το νησί των Καθεδρικών επικοινωνεί με την υπόλοιπη πόλη μέσω των γεφυρών Mosty Mlynskie. Σ΄αυτό το σημείο στις 4 Απριλίου του 1503 τερμάτισε η Ιερά Εξέταση στην Πολωνία με τη δοκιμασία του ύδατος. Οι δικαστές έριξαν μια γυναίκα με δεμένα χέρια και ντυμένη με ένα κόκκινο παλτό στο ποτάμι. Αν ήταν αθώα, ο Θεός θα την έσωζε. Όπως κι έγινε τελικά. Στο σημείο αυτό συνάντησα αρκετές κοπέλες που σκυμμένες στα κάγκελα της γέφυρας παρακολουθούσαν τη ροή του ποταμιού. Άλλες χαμένες στις σκέψεις τους κι άλλες σε παρέες να συζητάνε μεταξύ τους. Προσπάθησα να θεωρήσω πως δεν ήταν συμπτωματική η κυριαρχία του γυναικείου φύλου σ' εκείνο ακριβώς το σημείο.
Περπατώντας παράλληλα με το ποτάμι, συναντάμε δυο σημαντικά σημεία του Βρότσλαβ. Το μοναδικής ομορφιάς Εθνικό Μουσείο για το οποίο δεν είχαμε την τύχη να επισκεφθούμε και του Πανοράματος Ρατσλαβίτσκα, το οποίο είναι μια ροτόντα μήκους 114 μέτρων όπου στο εσωτερικό της αναπαριστά τη μάχη του πεζικού της Πολωνίας με τον Ρωσικό στρατό το 1794. Η επίσκεψή μας στο Πανόραμα, μας μετέφερε αιώνες πίσω. Στην εποχή όπου δεν υπήρχαν τηλεοράσεις, κινηματογράφοι κι άλλα μέσα με τα οποία θα μπορούσε κανείς να παρουσιάσει μεγαλειώδεις στιγμές του παρελθόντος. Στημένοι πάνω σε μια εξέδρα, περπατήσαμε κυκλικά στο εσωτερικό του κτιρίου, παρακολουθώντας απέναντί μας να αποκτούν κίνηση οι μάχες. Σαν να ζωντάνεψαν οι μορφές με μας να μετατρεπόμαστε από απλούς επισκέπτες σε αυτόπτες μάρτυρες ενός σημαντικού ιστορικού γεγονότος. Ως λάτρης του κινηματογράφου, ένιωσα μεγάλη συγκίνηση που συναντήθηκα με έναν "πρόγονο" της συγκεκριμένης τέχνης.
Στο βάθος του ποταμού, όπου τελειώνει ανατολικά το αστικό κομμάτι της πόλης, ταλαντεύεται κάτω από τα βάρη των οχημάτων, η γέφυρα Most Grunwaldski η οποία θεωρείται η δεύτερη μεγαλύτερη γερμανική γέφυρα διότι στήθηκε όταν η πόλη άνηκε ακόμη στη Γερμανία.
Από το βορειοανατολικό τμήμα της πόλης βρέθηκα κατευθείαν στο νότιο, όπου σε ένα σημείο πέρα από τα αδιάκριτα βλέμματα των τουριστών, απλώνεται μια ήσυχη πλατεία όπου φιλοξενεί την λυρική σκηνή η οποία στεγάζεται σε ένα καλαίσθητο μπαρόκ κτίριο και το μέγαρο μουσικής που εντυπωσιάζει με τον όγκο και το σχέδιό του. Η όψη του έχει το πρωσικό κόκκινο που συναντούμε σε αρκετά κτίρια του περασμένου αιώνα ενώ ένα μεγάλο κομμάτι της πρόσοψης αποτελείται από μια πελώρια τζαμαρία που αφήνει ελεύθερο το φως να διεισδύει στα ενδότερα του μεγάρου.
Όπως είχα αναφερθεί στην πρώτη μου ανάρτηση για το Βρότσλαβ, η πόλη προσπαθεί να διατηρήσει τις μνήμες της ζωντανές. Πέρα από τους νάνους που έχουν κυριεύσει την πόλη, μεγάλη ανατριχίλα με έπιασε όταν επισκέφθηκα τα Γλυπτά των Ανώνυμων Πεζών (Pomnik Anonimowego Przechodnia). Μία μπρούτζινη σύνθεση του καλλιτέχνη Jerry Kallim στην οδό Pilsudskiego 56, εις ανάμνηση του στρατιωτικού νόμου που εφαρμόστηκε το 1981 και για δυο περίπου χρόνια αρκετοί πολίτες εξαφανίστηκαν δια παντός μέσα σε μια νύχτα. Μορφές βυθίζονται σε ένα σταυροδρόμι κι επανεμφανίζονται στο απέναντι πεζοδρόμιο. Άνθρωποι που χάθηκαν ξαφνικά...
Δύσκολα όμως θα χαθούν οι εικόνες αυτής της πόλης από το μυαλό μου. Ως μια από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις των ταξιδιών μου, το Βρότσλαβ θα μείνει ως μία πόλη που δεν λειτούργησε ως πέρασμα αλλά ως ένας από τους κεντρικούς σταθμούς των περιπλανήσεών μου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου