Η "Μικρή Ιστορία για ένα Φόνο" και η "Μικρή Ερωτική Ιστορία", ανήκουν στο φημισμένο Δεκάλογο του Κριστόφ Κισλόφσκι. Από τα επεισόδια 5 κι 6, ξεπήδησαν δυο πραγματικά διαμάντια που ξεχώρισαν με την πορεία τους στην ιστορία του ευρωπαϊκού κινηματογράφου. Έχοντας συγκλονιστεί με την "Μικρή Ιστορία για ένα Φόνο" ανυπομονούσα να δω και την ιστορία της αγάπης. Ως μέρα προβολής διάλεξα την επέτειο θανάτου του σπουδαίου σκηνοθέτη. Οι τίτλοι τέλους με βρήκαν βυθισμένο στον καναπέ, να συλλογιέμαι τα ανυπέρβλητα αδιέξοδα των ανθρώπινων σχέσεων στις σύγχρονες κοινωνίες.
Πρωταγωνιστής στην ιστορία είναι ο έφηβος Τόμεκ, ο οποίος μένει στο σπίτι ενός οικείου του προσώπου. Εσωστρεφής και μοναχικός, συνδυάζει σπουδές κι εργασία, γεμίζοντας μ' αυτόν τον τρόπο την αδιάφορη ρουτίνα της καθημερινότητάς του. Η ζωή του αποκτά νόημα όταν κλέβει ένα τηλεσκόπιο με το οποίο τον "εισχωρεί" στην προσωπική ζωή μιας πανέμορφης κι αινιγματικής γειτόνισσας. Η Μάγδα ζει μόνη της στην αντικριστή πολυκατοικία. Έχει μετατρέψει το διαμέρισμά της σε ατελιέ ενώ αρκετές φορές την επισκέπτεται ο εραστής της. Ο Τόμεκ έχει μάθει το πρόγραμμά της, οπότε συγχρονίζει τη δική του ζωή με την καθημερινότητά της για να μπορεί να την παρακολουθεί συνέχεια.
Η ηδονοβλεψία του είναι διακριτική αλλά όσο περνάει ο καιρός τόσο περισσότερο τον ελκύει η γοητεία της Μάγδας. Βρίσκει διάφορα τεχνάσματα για να ρθει κοντά της, επιδιώκοντας μια αμοιβαία διασταύρωση των βλεμμάτων τους. Η ντροπαλότητά του όμως τον περιορίζει ξανά στην αποστασιοποιημένη επαφή μέσα από τον φακό του τηλεσκοπίου. Δεν είναι όμως μόνο αυτό που τον κρατάει σε απόσταση από την Μάγδα. Για εκείνον, η γυναίκα αυτή είναι μία οπτασία, ένας διακαής πόθος που δεν πρέπει να ολοκληρωθεί ποτέ.
Ότι όμως είναι άπιαστο, παράλληλα γίνεται και περισσότερο ποθητό. Η απόσταση ανάμεσα στα δυο αντικριστά διαμερίσματα είναι τέτοια που από την μια διατηρεί ένα πέπλο μυστηρίου αλλά από την άλλη κρατάει καθαρή την εικόνα της Μάγδας. Η έλξη όμως μεγαλώνει και γίνεται ανεξέλεγκτη. Παράλληλα αρχίζει να φουντώνει η ζήλια του Τόμεκ στο πρόσωπο του εραστή της Μάγδας. Με κάθε τρόπο προσπαθεί να σταθεί εμπόδιο στο ειδύλλιό τους, μέχρι που της αποκαλύπτει το μυστικό του. Γνωρίζοντας πλέον η Μάγδα την ύπαρξη ενός θαυμαστή, αποφασίζει να παίξει μαζί του, χωρίς να υπολογίζει τις συνέπειες όταν κάποιος σπάει την ευαίσθητη καρδιά ενός ερωτευμένου ανθρώπου.
Τι συμβαίνει όμως όταν κάποιος συνειδητοποιεί το λάθος του να παίξει με τα συναισθήματα του άλλου. Πόση παραπάνω μοναξιά νιώθει όταν καταλαβαίνει πως χάνει τον μοναδικό άνθρωπο που πραγματικά ενδιαφέρθηκε για εκείνον; Υπάρχει άραγε επιστροφή κάθε φοράς που παίρνουμε μία λάθος απόφαση;
Ο Τόμεκ μπορεί να μπαίνει παράνομα στη προσωπική ζωή ενός άλλου ανθρώπου αλλά κρατάει μία διακριτική στάση. Δεν γίνεται κτητικός ούτε επιδιώκει να καταστρέψει την Μάγδα. Της ανοίγεται όχι για να την κάνει δικιά του αλλά επειδή πνίγεται για την αδικία της ατολμίας του που τους κρατά σε μία απόσταση. Γι' αυτό όταν τον προσεγγίζει η Μάγδα, εκείνος της απαντά με κάθε ειλικρίνεια.
- Γιατί με παρακολουθείς;
- Γιατί σε αγαπάω...
- Και τι θες από μένα; Να σε φιλήσω;
- Όχι.
- Να κάνουμε έρωτα;
- Όχι.
- Να πάμε ένα ταξίδι; Πες μου τι θες;
- Τίποτα...
Με τον παραπάνω λιτό διάλογο ξεδιπλώνεται ένας εκπληκτικός ανιδιοτελής έρωτας. Κι αμέσως ο Τόμεκ κλέβει τις καρδιές μας. Ζει μία αγάπη χωρίς να ζητά ανταλλάγματα. Μια παιδική αγάπη που φαίνεται αρκετά ώριμη απ' αυτές που βιώνουν οι μεγάλοι.
Μπορεί η ταινία να είναι τριών δεκαετιών αλλά το θέμα της παραμένει διαχρονικό. Θα μπορούσα να την χαρακτηρίσω ολίγον προφητική μόνο που το συγκεκριμένο πρόβλημα έχει μετασχηματισθεί κι ενταθεί. Η μοναξιά του σύγχρονου τρόπου ζωής μας έχει κλείσει στα σπίτια μας. Κρυμμένοι στα σκοτάδια των δωματίων μας, κρυφοκοιτάζουμε τους γείτονές μας, προσπαθώντας να αποκτήσουμε ένα νόημα στην αδιάφορη ζωή μας. Φυσικά αυτό σήμερα γίνεται ακόμη πιο διακριτικά μέσα από την εφαρμογή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Με ένα κλικ παρακολουθούμε τη ζωή εκατοντάδων άγνωστων προσώπων που δεν έχουμε συναντήσει ποτέ στη ζωή μας. Έχοντας λοιπόν παραπάνω επιλογές από τον Τόμεκ, έχουμε και παραπάνω λόγους για να μείνουμε κλεισμένοι στα σπίτια μας αλλά και στους εαυτού μας.
Αναλύοντας τα πρόσωπα της ιστορίας, θα παρατηρήσουμε πως ο Τόμεκ αντιπροσωπεύει τον επίλογο της παιδικής αθωότητάς. Μόνος χωρίς εμπειρίες και συντρόφους, βγαίνει δειλά από τη κρυψώνα του γνωρίζοντας πως οδεύει προς το τέλος μιας εποχής. Ανεπηρέαστη ακόμη η ψυχή του από την κακία των ανθρώπων, προσπαθεί να ανακαλύψει τα αισθήματα παρακολουθώντας τη ζωή της Μάγδας. Όταν εκείνη κλαίει, χύνοντας στην απελπισία της το γάλα πάνω στο τραπέζι, ο Τόμεκ ρωτάει την μητέρα του φίλου του που τον φιλοξενεί, για ποιο λόγο οι άνθρωποι κλαίνε για να λάβει μία λιτή και ξεκάθαρη απάντηση, "γιατί η ζωή πληγώνει".
Η Μάγδα από την άλλη ζει με κυνικότητα τη ζωή της. Έχοντας βιώσει αρκετές απογοητεύσεις (υποθετική η σκέψη μου) επιλέγει τον εφήμερο έρωτα. Κυνηγάει το σεξ της μιας βραδιάς κι επαναπαύεται σ' αυτό. Σκοτώνει την ανασφάλειά της εθελοτυφλώντας. Όταν όμως συνειδητοποιήσει τα αληθινά συναισθήματα του νεαρού, ξυπνάει μέσα της η κοιμισμένη της καρδιά κι εκεί αναλογίζεται τα χαμένα χρόνια που πέρασαν και πόσο πολύ έφθειρε τον εαυτό της για ένα τίποτα.
Ο τρόπος που την προσεγγίζει ο Τόμεκ είναι ίσως η πιο ανθρώπινη και ρομαντική φράση που έχω ακούσει ποτέ σε ταινία. Την ακολουθεί από πίσω κι αφού πρώτα δέχεται το ξέσπασμά της, της λέει τρυφερά "Έκλαιγες χθες...". Είναι η πρώτη φορά που οι δυο αυτοί κόσμοι έρχονται κοντά, έτοιμοι να προκαλέσουν μία τρομακτική σχάση. Ο ενθουσιασμός του Τόμεκ όταν την καλεί σε ραντεβού, δεν είναι τίποτα παραπάνω από μία στιγμή ειρωνείας λίγο πριν την συναισθηματική κατάρρευση και των δυο προσώπων καθώς ο ένας σοκάρεται από την ψευτιά κι ο άλλος από την αλήθεια.
Όμως λίγο πριν την έκρηξη, επικρατεί μία νηνεμία. Ο Τόμεκ τη ζει στο διαμέρισμα της Μάγδας, καθώς έρχεται επιτέλους κοντά σε αντικείμενα που μέχρι τότε τα έβλεπα από τον φακό του τηλεσκοπίου. Είναι η στιγμή που η Μάγδα αποκτά όλη την υπόσταση που ο ίδιος είχε χτίσει μέσα στο μυαλό του. Μουδιασμένος ακόμα με την απρόσμενη εξέλιξη, θα βρεθεί απροετοίμαστος στα ερωτικά παιχνίδια της Μάγδας. Η πανικόβλητη φυγή του από το διαμέρισμά της, θα κάνει την Μάγδα να ξυπνήσει από τον συναισθηματικό της λήθαργο. Της γεννιούνται τύψεις ενώ παράλληλα μία αγάπη ξεπηδάει για το πρόσωπο του Τόμεκ. Οι ρόλοι αλλάζουν και πλέον εκείνη είναι που αρχίζει να τον κυνηγάει. Η αγωνία της θα τελειώσει μόλις δει τη σκιά του. Αλλά σε τι θα χρησιμεύσει μία σκιά όταν τα συναισθήματα πλέον έχουν νεκρώσει κι η ανιδιοτελής αγάπη έχει εξαφανιστεί;
Ότι υπήρχε τέλειωσε αφήνοντας πληγές και στα δυο πρόσωπα. Η Μάγδα μετανιώνει κι ο Τόμεκ μπαίνει στη ζωή των μεγάλων τραυματισμένος, έχοντας πλέον χάσει την πίστη του στην αγάπη.Νομίζω πως για τα κινηματογραφικά ποιήματα του σπουδαίου σκηνοθέτη Κριστόφ Κισλόφσκι, δε χρειάζεται να αναφερθούμε περαιτέρω για τα εκπληκτικά πλάνα, τις εξαιρετικές ερμηνείες του Όλαφ Λουμπασένκο και της Γκραζίνα Ζαπολόφσκα και την αξεπέραστη μουσική του Zbigniew Preisner.
Η Μικρή Ερωτική Ιστορία είναι μία ωδή στην αγάπη που όλο κυνηγάμε αλλά ποτέ δε βρίσκουμε. Ή όταν τη βρίσκουμε, είμαστε τόσο εγωιστές κι ανεύθυνοι που επιλέγουμε να τη διώξουμε μακριά μας. Ένα από τα ομορφότερα κινηματογραφικά διαμάντια του ευρωπαϊκού κινηματογράφου.
Βαθμολογία: 9/10
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου