Σκοτώνεται ποτέ ο ήλιος;

της Μαρία Παρέντη

“Σκέφτομαι πως αυτά τα τρία συστατικά πρέπει να ‘χει η ζωή: το μεγάλο, το ωραίο και το συγκλονιστικό. Το μεγάλο είναι να βρίσκεσαι μέσα στην πάλη για μια καλύτερη ζωή. Όποιος δεν το κάνει αυτό, σέρνεται πίσω απ’ τη ζωή. Το ωραίο είναι κάθε τι που στολίζει τη ζωή. Η μουσική, τα λουλούδια, η ποίηση. Το συγκλονιστικό είναι η αγάπη….” 

Στα 1915 γεννιέται στην Αμαλιάδα ο Νίκος Μπελογιάννης. Εκεί θα περάσει τα χρόνια της παιδικής και εφηβικής του ηλικίας. Οι γονείς του Γιώργος και Βασιλική ήταν αγρότες και είχαν άλλα δύο παιδιά ενταγμένα από νωρίς στο λαϊκό κίνημα, την Αργεντίνα η οποία πέθανε από φυματίωση στην Κατοχή και την Ελένη η οποία βασανίστηκε μέχρι θανάτου από τη χωροφυλακή το 1948.
Από τα μαθητικά του κιόλας χρόνια ο Νίκος Μπελογιάννης σημαδεύεται από τις προοδευτικές και σοσιαλιστικές ιδέες. Εντάσσεται στην ΟΚΝΕ και δύο μαθητικές απεργίες στο γυμνάσιο όπου φοιτά ξεκινούν με δική του πρωτοβουλία. Έφηβος ακόμη γράφει και στέλνει σε περιοδικά των Αθηνών ποιήματα και πεζά, τα οποία κρίνονται άξια να δημοσιευτούν, όπως το «Το λένε αγάπη» ( περιοδικό Εξπρές-Μάιος 1932), «Απόσπασμα από ένα ημερολόγιο» (Εβδομάς-Ιούλιος 1933), «Επαρχιώτης δικηγόρος», (Εβδομάς-Οκτώβριος 1933) κ.α. Τελειώνοντας το σχολείο θα έρθει στην Αθήνα και θα σπουδάσει στη Νομική Αθηνών.
Δεκαεννέα ετών θα γίνει μέλος του ΚΚΕ ενώ κατά την Κατοχή συμμετέχει και στα ένοπλα τμήματα του ΕΛΑΣ. Το 1934 συλλαμβάνεται για πρώτη φορά ενώ το 1936 θα καταδικαστεί ερήμην σε δύο χρόνια φυλάκιση για συμμετοχή σε αγροτικές κινητοποιήσεις. Κατά τα φοιτητικά του χρόνια θα πάρει μέρος στο αντιφασιστικό μέτωπο Σοφούλη. Λίγους μήνες μετά θα συλληφθεί και θα εκτοπιστεί στην Ίο. Τον Δεκέμβρη του ίδιου έτους θα πάρει χάρη για να στρατευθεί. Η δικτατορία του Μεταξά τον βρίσκει λοιπόν στρατιώτη. Και εκεί ο Νίκος Μπελογιάννης θα αναπτύξει έντονη συνδικαλιστική δράση και με την κατηγορία της κομμουνιστικής δραστηριότητας θα καταδικαστεί σε 6 μήνες εξορία.
Η εξορία αντί να κάμψει το ηθικό του, τον ρίχνει πιο ένθερμο στον πολιτικό αγώνα. Παρά τις σκληρές κι απάνθρωπες συνθήκες θα μπει πιο ενεργά στην παράνομη κομματική δουλειά . Τον Μάιο του 1938 συλλαμβάνεται εκ νέου και καταδικάζεται σε 5 χρόνια φυλάκιση. Η Κατοχή θα βρει τον Νίκο Μπελογιάννη στις φυλακές τις Αίγινας.Αργότερα θα μεταφερθεί στην Ακροναυπλιά, από όπου βαριά άρρωστος θα μεταφερθεί στο Χαϊδάρι και μετά στο Σωτηρία. Το 1943 θα αποδράσει από το νοσοκομείο και θα στελεχωθεί στο ΕΑΜ Πελοποννήσου. Εκεί τίθεται υπεύθυνος του εντύπου “Ελεύθερος Μοριάς” και αργότερα του εντύπου “Ελεύθερη Αχαΐα” με το ψευδώνυμο Πέτρος Φλογαίτης. Στο Γράμμο θα τραυματιστεί στο χέρι κι αργότερα θα βρεθεί ως πολιτικός πρόσφυγας στο Μπουλκές.
Στα 1950 ο Νίκος Μπελογιάννης φθάνει παράνομα στην Ελλάδα με αργεντίνικο διαβατήριο και το όνομα Ερρίκος Πανόζ, με σκοπό την ανασύνταξη του κόμματος και τον καθαρισμό του από τους “χαφιέδες”. Διαμένει για μικρό διάστημα στο ξενοδοχείο “Μέγα” στην οδό Σταδίου και αλλάζει αμέσως ταυτότητα με μια πλαστή με ελληνική υπηκοότητα.
Στις 20 του Δεκέμβρη συλλαμβάνεται από την Ασφάλεια. Τη σύλληψη ακολουθεί άγρια ανάκριση. Το κελί του φωτίζεται 24 ώρες το εικοσιτετράωρο για να μην μπορεί να κοιμηθεί. Στη μητέρα του επιτρέπεται μόνο μία φορά να δει το γιο της κι αυτό γιατί η Ασφάλεια πιστεύει πως ίσως είναι η μόνη που μπορεί να τον πείσει να υπογράψει την περιβόητη δήλωση. Φυσικά κάτι τέτοιο δε συμβαίνει. Η Βασιλική Μπελογιάννη γνωρίζει καλύτερα από τους δεσμοφύλακες το παιδί της. Στη φυλακή βρίσκεται και η σύντροφός του Έλλη Παππά. Το ζευγάρι επικοινωνεί με σκουπίδια και κουρέλια.
Το 1951 ο Μπελογιάννης δικάζεται από το Έκτακτο Στρατοδικείο για παράβαση του Α.Ν. 509. Η σύνθεση του δικαστηρίου έχει ήδη προεπιλεγεί από την παραστρατιωτική οργάνωση ΙΔΕΑ.Ένας από τους στρατοδίκες του Μπελογιάννη είναι και ο μετέπειτα δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος.
Στις 16 Νοέμβρη, ώρα 3 το πρωί, το δικαστήριο καταδικάζει τον Μπελογιάννη και τους υπόλοιπους 10 συγκατηγορούμενούς του σε θάνατο. Την επόμενη ο πρωθυπουργός Πλαστήρας θα δηλώσει ότι οι κατηγορούμενοι δεν θα εκτελεστούν. Έτσι ο Μπελογιάννης μεταφέρεται στην Κέρκυρα όπου θα ολοκληρώσει την μελέτη που είχε ξεκινήσει να συγγράφει στην απομόνωση της ασφάλειας με τίτλο: “Οι ρίζες της νεοελληνικής λογοτεχνίας”.
Η επανάληψη της δίκης έρχεται στις 15 Φεβουαρίου 1952. Ο 37χρονος Μπελογιάννης, παρακολουθεί την όλη διαδικασία μ’ ένα κόκκινο γαρύφαλλο στο χέρι, με περισσή ευπρέπεια και ψυχραιμία. Την 1η του Μάρτη ο πρόεδρος του Στρατοδικείου, Σίμος ανακοινώνει την ετυμηγορία: Εις θάνατον καταδικάζονται ο Νίκος Μπελογιάννης και επτά ακόμη κατηγορούμενοι.
Στις 30 Μαρτίου, ημέρα Κυριακή και παρά το γεγονός ότι τις Κυριακές δε γίνονταν εκτελέσεις ο βασιλικός επίτροπος συνταγματάρχης Αθανασούλας ανακοινώνει στους Μπελογιάννη, Καλούμενο, Αργυριάδη και Μπάτση ότι η αίτηση χάριτος που υπέβαλαν απορρίφθηκε. Λίγο αργότερα οδηγούνται στο Γουδί, όπου και εκτελούνται δια τουφεκισμού στις 4:12 π.μ. Όλη η κινητοποίηση εντός και εκτός Ελλάδας δεν κατάφερε να αποτρέψει το γεγονός.
Ο Μπελογιάννης έγινε σύμβολο ελευθερίας κι αγώνα. Αψήφησε το θάνατο και έγινε σύμβολο αγάπης για τη ζωή, την οποία ο ίδιος θεώρησε πολύτιμη ως το τελευταίο της λεπτό. Στο δρόμο για το απόσπασμα εκείνος έπαιρνε αέρα!

Πηγή: Νόστιμον Ήμαρ