του Ραγκίπ Ντουράν
Η εξουσία πανηγυρίζει τη νίκη της 15ης Ιουλίου. «Ελεγχόμενο πραξικόπημα», λέει η αντιπολίτευση, «παράσταση που σκηνοθέτησε ο Σουλτάνος», υποστηρίζουν άλλοι. Το προεδρικό μέγαρο φαίνεται να χάνει την πολιτική πρωτοβουλία, παρά την καταπίεση που εξακολουθεί να ασκεί σε όλους τους αντιπάλους του.
«Εβδομάδα-φόρος τιμής στους μάρτυρες μας! Ζήτω η εποποιία της 15ης Ιουλίου! Το έθνος απαλλάχθηκε από τους τρομοκράτες του Φετουλάχ Γκιουλέν!»... Με ένα βομβαρδισμό από τα μέσα ενημέρωσης, με αφίσες, πανό στους δρόμους κι επίσημες κρατικές τελετές και τελετές του κυβερνώντος κόμματος, δήμοι που πρόσκεινται στον Ερντογάν γιορτάζουν την πρώτη επέτειο από το αποτυχημένο πραξικόπημα.
Μετά το βαρύ πλήγμα το οποίο υπέστη την προηγούμενη εβδομάδα από τη μεγάλη «Πορεία για τη Δικαιοσύνη», που διοργάνωσε η αντιπολίτευση, η εξουσία προσπαθεί τώρα να πάρει τη ρεβάνς. Ήδη από τη Δευτέρα, ένας πανεπιστημιακός προσκείμενος στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης κι αργότερα, δέκα ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων -μεταξύ των οποίων δύο αλλοδαποί- συνελήφθησαν στην Κωνσταντινούπολη.
Με την προπαγάνδα της, που προκαλεί εθνικιστική και θρησκευτική αναταραχή, η εξουσία επιχειρεί τώρα να φιμώσει τη φωνή των αντιπάλων της, αναβιώνοντας «τη φρίκη του πραξικοπήματος που οργάνωσαν οι προδότες του έθνους» και «τη μεγάλη νίκη του έθνους που αντιστάθηκε στο πραξικόπημα».
Ένα χρόνο μετά, πολλές ερωτήσεις παραμένουν αναπάντητες: Ποιος ήταν ο ηγέτης των πραξικοπηματιών; Ποια τμήματα του στρατού (κεμαλιστές, γκιουλενιστές, ανεξάρτητοι αντι-Ερντογανικοί) συμμετείχαν στο πραξικόπημα; Γιατί ο επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών (ΜΙΤ) και ο Αρχηγός του ΓΕΣ -που παραμένουν στις θέσεις τους- δεν έχουν δώσει ακόμη εξηγήσεις για τη διεξαγωγή της επιχείρησης; Ήταν ελεγχόμενο το πραξικόπημα; Γιατί απέτυχε; Ποιος πρόδωσε ποιον; Ποιος άλλαξε στρατόπεδο την τελευταία στιγμή;
Και βέβαια, υπάρχουν δεκάδες σημεία ακόμη που δεν έχουν αποσαφηνιστεί: Η τουρκική Εθνοσυνέλευση βομβαρδίστηκε πράγματι από αεροσκάφη της πολεμικής αεροπορίας ή επρόκειτο απλώς για μια έκρηξη που συνέβη στο εσωτερικό του κτιρίου; Παρότι η πολεμική αεροπορία φέρεται ως κύριος διοργανωτής του πραξικοπήματος, πώς, κατά τις πρώτες ώρες του, ο Ερντογάν κατόρθωσε να έχει πρόσβαση στο προεδρικό αεροσκάφος και να πετάξει ανενόχλητος για περισσότερες από δύο ώρες μέχρι την Κωνσταντινούπολη; Ποιος έδωσε τη διαταγή και σε λιγότερο από δύο ώρες δεκάδες φορτηγά γεμάτα πέτρες στήθηκαν ως οδοφράγματα μπροστά από τις εξόδους πολλών στρατώνων για να αποτρέψουν την έξοδο των τανκς; Γιατί, τέλος, δεν πραγματοποιήθηκε νεκροψία σε περισσότερους από διακόσιους ανθρώπους;
Στρατηγοί και άλλοι ανώτεροι αξιωματικοί που κατηγορήθηκαν ως πραξικοπηματίες συνελήφθησαν και βασανίστηκαν (σχετικές φωτογραφίες δημοσιεύτηκαν στον Τύπο από την κυβέρνηση). Οι υποθέσεις τους εκδικάζονται αυτήν την περίοδο αλλά εκείνοι αρνούνται όλες τις κατηγορίες που τους έχουν απαγγελθεί. Πολλοί παραδέχονται την πολυπλοκότητα της επιχείρησης και καταθέτουν ανησυχητικές πληροφορίες που δημιουργούν ερωτηματικά: «Λάβαμε αντιφατικές διαταγές», «Εμείς δεν ξέραμε τίποτα για το πραξικόπημα», «Ο πρώην επικεφαλής της πολεμικής αεροπορίας ήρθε στο στρατώνα μας και προσπάθησε να μας πείσει να αντιταχθούμε σε άλλη μονάδα» ...
Ο πρόεδρος Ερντογάν υπήρξε ο μεγάλος νικητής αυτού του πραξικοπήματος. Όπως ομολόγησε στα τέλη Ιουλίου πέρυσι: «Αυτό ήταν δώρο απ’ τον Αλλάχ!». Κι ήταν πράγματι, καθώς του επέτρεψε να κηρύξει τη χώρα σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης και μέσω νομοθετικών διαταγμάτων να ενισχύσει τη θέση του ως μεγάλου ανδρός που πλέον διατηρεί έλεγχο των εξουσιών (εκτελεστική, δικαστική και νομοθετική). Έτσι, το κράτος Ερντογάν αντικατέστησε το κράτος δικαίου που ήδη υπέφερε.
Περισσότεροι από εκατόν εξήντα χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι, ακαδημαϊκοί, στρατιωτικοί, δικαστές, εισαγγελείς, αστυνομικοί και χωροφύλακες απολύθηκαν. Δεκάδες χιλιάδες από αυτούς συνελήφθησαν. Η εξουσία συνδέει με την τρομοκρατία και χαρακτηρίζει προσκείμενο στον Γκιουλέν κάθε πρόσωπο ή όργανο που δε συντάσσεται μαζί της. Αρκετές εκατοντάδες εκδόσεις απαγορεύτηκαν κι εκατοντάδες ενώσεις και σωματεία διαλύθηκαν μετά την κήρυξη του καθεστώτος έκτακτης ανάγκης. Εκατόν εξήντα ένας δημοσιογράφοι βρίσκονται στη φυλακή.
Ο Ερντογάν έδωσε επίσης εντολή να απαγορευτεί η πρόσβαση στη Wikipedia. Το λόγο τον μάθαμε αλλά με καθυστέρηση: Η Wikipedia είχε πρoσθέσει το όνομά του σε λίστα της με τους προέδρους που έχουν σκηνοθετήσει οι ίδιοι πραξικοπήματα εναντίον τους.
Την περασμένη Τετάρτη, ο Ερντογάν παραδέχτηκε έναν ακόμη στόχο του καθεστώτος έκτακτης ανάγκης, όταν δήλωσε ότι, «η επιχειρηματική κοινότητα δεν θα έπρεπε να διαμαρτύρεται για το καθεστώς έκτακτης ανάγκης, διότι, χάρη σε αυτό, μπορούμε να αποτρέπουμε και να απαγορεύουμε τις απεργίες».
Παρόλα αυτά, παρατηρείται ένα μικρό, αλλά σημαντικό βήμα που έγινε στην πολιτική σκηνή: παρά την καταστολή που συνεχίζει να επιβάλει σε όλα τα μέτωπα, ο Ερντογάν φαίνεται να χάνει την πρωτοβουλία: Δύο εκατομμύρια άνθρωποι συγκεντρώθηκαν την περασμένη Κυριακή στην Κωνσταντινούπολη, κατά την τελική φάση της εικοσιτετραήμερης «Πορείας για τη Δικαιοσύνη» που ενθάρρυνε την αντιπολίτευση κι έδωσε ελπίδα στους δημοκράτες.
Ένα άλλο ερώτημα όμως, παραμένει αναπάντητο: Πώς να οικοδομηθεί ένα πραγματικό μέτωπο, μια πολιτική εναλλακτική λύση ενάντια στο Σουλτάνο; Από τους κεμαλιστές ως τους Κούρδους κι από τους φιλελεύθερους, τους απογοητευμένους φιλοκυβερνητικούς και τους σοσιαλδημοκράτες ως τους ακροδεξιούς, ο αντι-ερντογανισμός δεν είναι αρκετός για να αντιταχθεί αποτελεσματικά στην τρέλα του ενός. Όλα αυτά τα διαφορετικά τμήματα της αντιπολίτευσης διαφωνούν μεταξύ τους σε πολλά βασικά ζητήματα, αρχής γενομένης από το Κουρδικό. Κι οι αποκλίσεις αυτές δε συνιστούν μικρές διαφορές.
* Ο Ραγκίπ Ντουράν, με ρεπορτάζ και αναλύσεις, καταγράφει κάθε Σαββατοκύριακο στο Tvxs.gr, τις εξελίξεις στη Τουρκία. Μετάφραση: Νίκος Λεγάκης
Πηγή: tvxs.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου