Το μυστικό της αλλαγής

της Γεωργίας Παπαγεωργίου

Ο Φαραώ ήξερε το μυστικό της υπακοής: Για να γνωρίζει ο λαός τον φόβο, να τιμωρείς όχι τους ένοχους, αλλά τους αθώους.
Εάν υποθέσουμε ότι η ρητορική τρομοκρατίας που υιοθετούν πολιτικοί και μέσα ενημέρωσης αποσκοπεί στην αδρανοποίηση και στον εκφοβισμό των πολιτών, αυτό επετεύχθη σίγουρα. «Η πολιτική ανυπακοή (civil disobedience) δεν είναι το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι η υπακοή των πολιτών» έλεγε ο Χάουαρντ Ζιν, μιλώντας για την πολιτική ανυπακοή, εξηγώντας πως οι φυλακές είναι γεμάτες μικροαπατεώνες, ενώ οι μεγαλο-απατεώνες έχουν ακόμη δύναμη στα χέρια τους. Έτσι εξηγείται πώς πολίτες με πταίσματα φυλακίζονται και στον αντίποδα άτομα εξουσίας, που θα έπρεπε να τιμωρηθούν, εξαγνίζονται στα δικαστήρια και, καθαροί πια, επικαλούνται τη Δικαιοσύνη.
Ακόμη ένα κοινό επιχείρημα στον διάλογο μεταξύ πολιτών για την κρατούσα κατάσταση είναι ότι κανείς δεν αντιδρά. Την ίδια στιγμή, όλοι βλέπουν μια αλλαγή στους ανθρώπους, στην κοινωνία, αλλά μάλλον όχι τέτοια όπως το φανταζόμαστε οι πολλοί, αφού λόγω απελπισίας περιμένουν θαύματα.
Η αλλαγή όμως είναι ορατή και δεν εντοπίζεται πια μόνο στον τρόπο που οι άνθρωποι συμπεριφέρονται ως συμπολίτες ή ως καταναλωτές, αλλά και ως εργαζόμενοι. Στο επιχείρημα της εργοδοσίας «...αλλιώς θα κλείσουμε», πλέον υπάρχει απάντηση και μάλιστα ακούγεται ηχηρά: «Ας κλείσουμε!».
Στην Ελλάδα, όπου οι μισθοί όλων μειώνονται και γι’ αυτό (όχι αδικαιολόγητα πάντως) αρκετοί δεν είναι το ίδιο παραγωγικοί, υπεύθυνοι ή μειώνουν τον «όγκο» εργασίας που κάποτε έφερναν αναντίρρητα σε πέρας, κάποιοι εξακολουθούν να είναι σωστοί στη δουλειά τους. Αντέχουν όχι γιατί υπακούν, αλλά έτσι αντιδρούν.
Τη διαφορά έκανε και ο βιολιστής στη Βενεζουέλα. Μέσα στον πανικό της διαδήλωσης, ένας άνθρωπος δεν υπάκουσε ούτε στις νόρμες του τυφλού ξεσπάσματος θυμού ούτε σε αυτές της κυβέρνησης. Απλώς έπαιζε τον εθνικό ύμνο της χώρας, γιατί συνδετικός κρίκος όλων είναι αυτό ακριβώς: Η χώρα στην οποία ζουν.
Την αλλαγή στην Ελλάδα φέρνουν εκείνοι που καθημερινά, παρ' ότι διαρκώς μειώνονται οι μισθοί τους, εξακολουθούν να είναι άνθρωποι. Ακόμη και εκείνοι οι γραφικοί, που πριν από χρόνια ξεκίνησαν να μποϊκοτάρουν ξένα προϊόντα και να αγοράζουν ελληνικά (όσο υπάρχουν τουλάχιστον). Λίγα χρόνια μετά, όλες οι αλυσίδες διαφημίζουν ότι εμπορεύονται ελληνικά προϊόντα.
Για προκαλέσουν την αλλαγή που επιθυμούν οι πολίτες, χρειάζονται γνώση. Αυτό τον δρόμο έδειξαν και οι απόφοιτοι και τελειόφοιτοι του Τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, που δημιούργησαν ιστοσελίδα στην οποία εξηγούν περίπλοκους οικονομικούς όρους. Είναι οι μικρές πράξεις, που επαναλαμβανόμενες από εκατομμύρια ανθρώπους, μπορούν να μεταμορφώσουν τον κόσμο.*

* Howard Zinn “A Power Governments Cannot Suppress”, 2006

Πηγή: Αυγή