Εκστασιασμένος μετά την προβολή της φετινής αριστουργηματικής ταινίας "Ακριβώς στο Τέλος του Κόσμου" του Ξαβιέ Ντολάν, αποφάσισα με κάθε πρώτη ευκαιρία να δω και τις προηγούμενες δουλειές τους, τις οποίες αν κι είχα ακούσει αρκετά καλές κριτικές ποτέ δεν τις τίμησα στις σκοτεινές αίθουσες. Πρώτη στη σειρά ήταν η προτελευταία του, το "Mommy".
Πριν αρχίσω να αναλύω τις σκέψεις και τους προβληματισμούς που μου προκάλεσε η ταινία, θα ήθελα να πω πως ο νεαρός Καναδός σκηνοθέτης με την άκρως ειλικρινή του ματιά ήρθε για να αφήσει το δικό του στίγμα στην ιστορία του σύγχρονου κινηματογράφου.
Το "Mommy" δεν πέρασε απαρατήρητο από τις κινηματογραφικές αίθουσες. Εκείνη τη χρονιά απέσπασε το βραβείο της Επιτροπής στις Κάνες, το Σεζάρ ξένης ταινίας κι εννιά βραβεία από την καναδική ακαδημία κινηματογράφου. Ήταν λογικό να τραβήξει την προσοχή και του εγχώριου κινηματογραφόφιλου κοινού, αν και πολλοί κριτικοί την σχολίασαν αρνητικά (ένας από τους βασικούς λόγους που με απέτρεψαν τότε να πάω να τη δω).
Η ιστορία αναφέρεται για μία δυναμική χήρα η οποία αποφασίζει να αναλάβει τον δεκαπεντάχρονο υπερδραστήριο γιο της, ο οποίος πάσχει από ένα ψυχολογικό σύμπλεγμα που τον κάνει αρκετά βίαιο κι επικίνδυνο. Η ίδια προσπαθεί να τροποποιήσει την καθημερινότητά της βασισμένη σε νέα δεδομένα αλλά πάντα πέφτει πάνω στην παράλογη συμπεριφορά του γιου της. Μέσα στην ήδη έκρυθμη κατάσταση θα εμπλακεί και μία γειτόνισσα, η οποία προσπαθεί να βρει διέξοδο από έναν βαρετό γάμο. Κι οι τρεις μαζί θα αναζητήσουν τις σωτήριες ισορροπίες που θα τους φέρουν την πολυπόθητη ψυχική τους γαλήνη.
Η ιστορία πατάει πάνω σε μία ρομαντική θεωρία που λέει πως όλα είναι στο χέρι μας. Να όμως που όσο καλή διάθεση κι αν υπάρχει, πάντα θα βρίσκεται κάτι που θα χαλάει τα σχέδια. Φυσικά αυτός δεν είναι λόγος να πτοούμαστε. Αντιθέτως, όπως λέει και η μητέρα στο τέλος της ταινίας, "πάντα θέλω να ελπίζω".
Το ξεκίνημα της ταινίας με φρίκαρε κάπως. Ήμουν απροετοίμαστος ότι θα συναντήσω ένα τετράγωνο πλάνο. Το βλέμμα μου ασφυκτιούσε. Μέσα από ένα μικρό κάδρο προσπαθούσα να εισχωρήσω στο προσωπικό χώρο αυτής της περίπλοκης οικογένειας. Σα να σου παραχωρούσε ο σκηνοθέτης την ορατότητα μιας κλειδαρότρυπας. Οι εντάσεις κι οι ατελείωτοι διάλογοι έβγαιναν με μεγαλύτερη ορμή, προκαλώντας μου δυσφορία. Παρ' όλα αυτά δεν το θεωρώ αρνητικό στοιχείο της ταινίας. Αντιθέτως ήταν ένας πολύ έξυπνος τρόπος για να παρουσισστεί ο περιορισμός στον οποίον ζουν οι τρεις ήρωες της ιστορίας. Η μοναξιά, η έλλειψη επικοινωνίας, ο απομονωτισμός, τα στενά όρια μίας νομιμόφρονης καθημερινότητας. Κι όταν έρχεται η πολυπόθητη ισορροπία, ο πρωταγωνιστής βολτάροντας με το πατίνι του στους άδειους δρόμους της πόλης, μας ανοίγει μ' έναν μαγικό τρόπο το πλάνο. Κι εκεί νιώθουμε την απόλυτη ελευθερία. Κλείνουμε τα μάτια για να αισθανθούμε το φθινοπωρινό αεράκι που σκάει πάνω στα πρόσωπα των ηρώων καθώς βελτιώνεται η άνεση κι η οικειότητα με τον χώρο που κινούνται οι πρωταγωνιστές. Την στιγμή που συνειδητοποιούμε την αλλαγή του όλου κλίματος, έρχεται ο νεαρός να μας το επιβεβαιώσει, φωνάζοντας με όλη του τη δύναμη "νιώθω ελεύθερος".
Όμως το πλάνο πάλι στενεύει διότι οι παρελθοντικές πράξεις έχουν κάποιες συνέπειες. Έχοντας γευτεί προς στιγμή την γεύση της ελευθερίας, δυσφορούμε εντονότερα με τον νέο περιορισμό. Εκεί είναι λοιπόν που εμφανίζονται τα πρώτα διλήμματα κι οι φόβοι αρχίζουν να κυριεύουν τους πρωταγωνιστές. Κάποια στιγμή ο ήρωας λέει στην μητέρα του πως θεωρεί βέβαιο ότι κάποια στιγμή θα πάψει να τον αγαπάει. Η απάντησή της θα ρθει λίγες μέρες μετά, όπου σε μία ανύποπτη στιγμή θα του πει πως το μόνο που μπορεί να συμβεί είναι να ξυπνήσει ένα πρωί και να νιώθει πως τον αγαπάει όλο και πιο πολύ.
Είναι όμως η αγάπη σωτήρια; Στην αρχή της ταινίας, μία σύμβουλος λέει στην μητέρα πως η αγάπη μας ωθεί να αποφεύγουμε να κοιτάξουμε κατάματα την αλήθεια μ'αποτέλεσμα να κάνουμε περισσότερο κακό σε ανθρώπους που νοιαζόμαστε πραγματικά. Η αγάπη είναι που την παρακινεί να πάρει τον προβληματικό της γιο κάτω από τη δική της περίθαλψη. Η αγάπη όμως είναι που θα την κάνει να πάρει μία πολύ πιο δύσκολη απόφαση αργότερα.
Πριν πάρει όμως αυτήν την απόφαση κάνει μία υποθετική ανασκόπηση στο μέλλον όπως θα ήθελε να είναι. Με συνοδεία την εκπληκτική μελωδία του Ludovico Einaudi, η οθόνη μεγαλώνει πάλι και γεμίζει με όμορφες και γεμάτες συναισθήματα εικόνες. Συγκινημένους μας βρίσκει στον καναπέ να ψιθυρίζομαι ένα ολόψυχο "μακάρι". Όμως οι εικόνες θολώνουν και η εικόνα πάλι στενεύει. Η πραγματικότητα δυστυχώς είναι σκληρή κι αμείλικτη.
Και το φινάλε πραγματικά θρυμματίζει αργά και βασανιστικά την καρδιά μας.
Ένας λόγος που λάτρεψα κι αυτήν την ταινία του Ξαβιέ Νολάν είναι για την απίστευτη ειλικρίνειά του πάνω στις ανθρώπινες σχέσεις και κυρίως τις οικογενειακές. Ενώ στη τελευταία του ταινία "Ακριβώς στο Τέλος του Κόσμου" απομυθοποιεί το ρόλο και την αξία της μοντέρνας οικογένειας, σ' αυτήν εδώ προσπαθεί να δείξει την επικινδυνότητα της αγάπης, ειδικά όταν τυφλώνει και προκαλεί άθελά της περισσότερο κακό σε μία βασανισμένη ψυχή.
Σκηνοθετικά η ταινία ήταν εξαιρετική. Το τετράγωνο πλάνο ήταν πρωτότυπο με καλογυρισμένες ισορροπίες στο καδράρισμα αλλά και στο χρώμα. Απίστευτος ο τρόπος εναλλαγής του πλάνου από τετράγωνο σε widescreen. Μάλιστα τη δεύτερη φορά έγινε τόσο διακριτικά που δε το πήρα είδηση. Όσο για τις ερμηνείες ήταν εκπληκτικές κι από τους τρεις ηθοποιούς. Τα βλέμματά τους ήταν γεμάτα συναίσθημα, ειδικά της γειτόνισσας η οποία λόγω τραυλίσματος δυσκολευόταν να εκφραστεί λεκτικά. Ο πιτσιρικάς ήταν τόσο εξαιρετικός στο ρόλο του που πραγματικά καταντούσε εκνευριστικός σε αρκετές σκηνές με τον αλλοπρόσαλλο χαρακτήρα του. Τέλος και η μάνα ήταν εκπληκτική κι εντυπωσιακή στην ερμηνεία της. Ένας μητρικός ρόλος με έντονο αλμοδοβαρικό στοιχείο.
Τέλος, όσον αφορά τη μουσική, είναι φανερό πως οι επιλογές έχουν γίνει από έναν έφηβο. Μπορεί ως soundtrack να είναι λίγο μπερδεμένο κι αρκετά εμπορικό αλλά τα κομμάτια που ακούστηκαν έδεναν απίστευτα σε κάθε πλάνο που είχαν τοποθετηθεί, όπως για παράδειγμα στη κορυφαία σκηνή της ταινίας που παίζει το πολυαγαπημένο Wonderwall των Oasis ενώ στις συγκινητικές αναμνήσεις ενός υποθετικού μέλλοντος ακούμε το Experience του Ludovico Einaudi και στο σπαρακτικό φινάλε το Born to die της Lana del Rey.
Το Mommy είναι ένα εκπληκτικό κι ειλικρινέστατο αριστούργημα με μία πανδαισία συναισθημάτων και σκέψεων. Αξίζει πολύ να το δει κανείς.
Βαθμολογία: 8/10
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου